PII RELICTI 245

resolutiones f irmatum, tes ta torum voluntates , ac praeser t im ad pias causas et fundationes, ad ins ta r legis h a b e r i , eis- que omnibus modis esse obsequendum ex L. XII Tabula- rum, Novell. 22 cap. 2, Can. 4 caus. 13 qu. 2, Clement.

Quia contigit, De relig, dom.; Reiffenstuel. lib. 3 Decret,

tit. 26 num. 798. Huiusmodi au tem, subsumit, indeclina- bile onus, t r ibunalibus incumbit , quorum officium non est l e - ges condere, bene vero easdem practicis casibus applicare, ut unicuique suum reddatur , Fagnan. Cap. Quod superbis de maiorit, et obedient.; Barbosa de off. et potest. Episc, al-

leg. 93 num. 29, Piton, de controv. patr. all. 33 n. 37;

S. C. C. in Civitatis Plebis 26 Ian. 1760 §. Ad ius.

Unus t a n t u m , prosequitur, Romanus Pontifex, ius ta e t legi t ima interveniente causa, tes ta torum voluntates et fun- dationes ad certas pias causas, in alios usus vel causas commutare potest, quia voluntas testatoris pro lege habenda est : Reiffenst. lib. 3 tit. 26 num. 804 et 807, cit. Clem. quia contigit, et quaevis pia fundatio, dum ceterarum h u - m a n a r u m potestatum auctor i ta tem quoad inadimplementum, infractionem, reductionem au t commutat ionem effugit, t ac i - t a m clausulam continet : salva auctoritate Summi Ponti- ficis, Amostaz de caus. piis lib. 1 cap. 14 num. 12; S. O. O. in millenis resolutionibus, ac praeser t im in F aven. Capella- niae 7 Maii 1791 §. Deliberandum.

Quae cum i ta s in t , urget , in piis fundationibus, in iis scilicet tes tamentar i i s dispositionibus, quae Deum et an imam concernunt , solius Pontificiae potestatis est sese immiscere, in iisque nul lum ius habet sese ingerendi saecularis potestas : Card. De Luca in adnot. ad Concil. Trid. disc. 21 n. 4 et

seqq. Rota decis. 408 part. 12 recent. Quapropter conclu- di t , nemo non videt , regiam auctor i ta tem in thema te suae potestat is fines excessisse, quando pium rel ictum Soriente commutare vel var iare praesumpsit . For t ius au tem, ins ta t , id tenendum, quia commutat io in publicum damnum ver - gebat , f inis enim piae fundationis penitus tol lebatur . Nam perac ta c o m m u t a t i o n e , habitatores illius loci , pro qu i -