Sermo I.

Petite, et accipietis, ut gaudium vestrum sit Plenum , Ioannis decimo sexto .

Licet tantae sit liberalitatis et diffusionis divina bonitas, ut alios ad accipienda sua pretiosa dona invitet, tamen, quia propter prudentiam discretionis, quam insuper habet cum affluentia diffusionis, nulli dat sua pretiosa dona gratiae, nisi diligenter se praeparet; ideo Dominus noster Iesus Christus ad hoc, ut discipuli sui idonei essent ad recipiendum influentiam diffusivae bonitatis, in verbo proposito eos et in eis quemlibet nostrum primo, inducit ad convenientem congruentiam debitaepraeparationis ex parte nostri; secundo, asserit liberalem affluentiam supernae diffusionis ex parte Dei; tertio aperit utilem efficaciam completae perfectionis ex parte doni. Primo conveni entia d ebit ae praeparationis ex parte nostri notatur cum dicitur: Petite . Nulla enim melior praeparatio ad impetrandam divinam gratiam quam petitio devotae orationis. Secundo notatur affluentia supernae diffusionis ex parte Dei cum subditur: et accipietis; quasi diceret: tantae liberalitatis et diffusionis est divina bonitas, ut in nobis sit accipere. Tertio notatur efficacia completae perfectionis ex parte doni, cum subinfertur: ut gaudium vestrum sit plenum.

I. Dicit ergo: Petite, ubi nos inducit ad convenientem congruentiam debitae dispositionis ex parte nostri. Ille enim debite se disponit ad divinam gratiam, quantum est de se, qui petit primo sinceriter cum rectitudine conscientiae in declinando mala; secundo, prudenter cum discretione prudentias in eligendo bona; tertio, fiducialiter cum certitudine confidentiae in exspectando futura.

Primo petite sinceriter cum rectitudine conscientiae in declinando mala; unde primae Ioannis tertio : Carissimi, si cor nostrum non reprehenderit nos, fiduciam habemus ad Deum; quidquid petierimus, accipiemus ab eo; quoniam mandata eius custodimus, et ea quae sunt placita coram eo, facimus. Sicut enim sol, cum est aer depuratus, per resolutionem nubium emittit suos radios et claritatem sui luminis per aera diffundit circumquaque; sic Deus, sol iustitiae, in cor mundum et rectum, in quo non est remorsus conscientiae, infundit abundanter dona suae gratiae. Non est enim conveniens, ut caeleste aroma gratiae ponatur in foetido vase cordis. Secundo petite prudenter cum discretione prudentiae in eligendo bona. Unde tertii Regum tertio de Salomone dicitur: Quia postulasti verbum hoc et non p etisti tibi dies multos nec divitiae aut animas inimicorum tuorum, sed postulasti tibi sapientiam ad discernendum iudicium, ecce, feci tibi secundum sermones tuos; quasi dicat Deus: Quia non petisti diuturnitatem vitae, ut elevareris in superbiam, nec cupiditatem pecuniae, ut deprimereris per avaritiam, nec impietatem vindictae, ut pervertereris per invidiam; sed postulasti tibi sapientiam ad discernendum et eligendum bonum gratiae a malo culpae: ideo petitionem tuam effectui mancipavi. De hoc similiter potest exponi illud Esther septimo: Quae est petitio tua, Esther, ut detur tibi? et quid vis fieri tibi ? Etiam si dimidiam partem regni mei petieris, impetrabis. Et ait: Si inveni gratiam in oculis tuis, o rex, et si tibi placet, dona mihi animam meam, pro qua rogo, et populum meum, pro quo obsecro. Si ergo ista sapiens mulier praeposuit salutem corporis sui et proximorum regnis et sedibus, multo fortius nos debemus praeponere salutem animae omnibus rebus terrenis, eo quod plus est anima quam corpus, nec prodest quidquam homini, si universum mundum lueretur, animae vero suae detrimentum mortis patiatur, quia nulla commutatio potest dari pro anima .

Tertio petite fiducialiter cum certitudine confidentiae in exspectando futura; unde primae Ioannis quinto: Haec est fiducia, quam habemus ad Deum, quia, quodcumque petierimus secundum voluntatem eius, audit nos; et scimus, quia audit nos, quidquid petierimus. Quando enim naturaliter homo diffidens de sua potentia, confidenter recurrit ad divinam clementiam, statim misericors Deus aures suae pietatis ad exaudiendum eius preces clementer inclinat, dum tamen non petatur quod sit contrar ium saluti suae vel proximi, quia talis petitio displiceret oculis divinae maiestatis, nec inclinaret dulcedinem pietatis, immo irritaret rectitudinem aequitatis. Et propter hoc dicitur Iacobi quarto: Petitis et non accipitis, eo quod male petatis; quod fit, quando petitur aliquid, quod sit contrarium saluti animae suae vel proximi; quod displicet Deo, sicut alicui regi qui peteret, ut faceret sibi vituperium vel opprobrium. Sed quia vitia sub specie virtutis aliquando deferuntur, et sub quadam simulatione, quae mater est falsitatis, animus concitatur; ideo multi in sua petitione decipiuntur.

II. Sequitur: et accipietis, ubi secundo asserit liberalem affluentiam supernae diffusionis. Iuxta triplicem enim dispositionem praedictam accipietis triplex donum ab affluentia divinae liberalitatis. Nam primo petentes sinceriter cum rectitudine conscientiae in declinando malum accipient claritatem sapientiae dirigentis animam quantum ad rationalem; secundo, petentes prudenter cum discretione prudentiae in eligendo bonum accipient pretiositatem gratiae ditantis animam quantum ad concupiscibilem; tertio, petentes fiducialiter cum certitudine confidentiae in exspectando futura accipient soliditatem constantine roborantis animam quantum ad irascibilem, ut sic per ista tria dona configuretur anima secundum omnes suas potentias illi beatae Trinitati.

Primo accipietis claritatem sapientiae dirigentis animam quantum ad rationalem; unde Proverbiorum octavo : Accipite disciplinam meam et non pecuniam, doctrinam magis quam aurum eligite. Melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis, et omne desiderabile ei non potest comparari. Et quia verbum doctrinae sine exemplo vitae est vanum, et exemplum vitae sine documento doctrinae est parum, sed utrumque perfectum; ideo dicit: Accipite primo disciplinam vitae et postea magisterium doctrinae, et tunc doctrina intelligentiae et vita disciplinae praeponenda est cunctis opibus, quoniam istae opes terrae non illuminant, immo adeo oculos avarae mentis denigrant et obcaecant, ut reputet, esse in tenebris lucem. Unde Seneca: " Inflant divitiae animos, superbiam et arrogantiam pariunt, invidiam trahunt, eo usque mentem alienant, ut fames pecuniae nos etiam nocitura delectet ". Doctrina autem sapientiae adeo animam perfecte illuminat et dirigit, ut cognoscat, quanta sit distantia inter tenebras culpae et lucem gratiae, - ut sciat reprobare malum et eligere bonum .

Secundo accipietis pretiositatem gratiae ditantis animam quantum ad concupiscibilem ; unde ad Romanos quinto : Abundantiam gratiae et donationis et iustitiae accipientes, in vita regnabunt.

Accipientes abundantiam gratiae, in benigna adoptione, et donationes, in charismatum Spiritus sancti repletione, et iustitiae, in bonorum operum promotione, locupletati gratiae abundantia, virtutibus et bonis operibus, regnabunt, tanquam heredes et reges regni caelorum, in vita gloriae.

Tertio accipietis soliditatem constantiae roborantis animam quantum ad irascibilem: unde ad Ephesios sexto : Accipite armaturam Dei, ut possitis resistere in die malo. Non enim potest humana fragilitas absque cognitione fidei et sanctificatione Dei perseveranter resistere, nisi per virtutem constantiae roboretur. Unde ne humana infirmitas intuitu fragilitatis mollesceret per pusillanimitatem timoris in exspectando futura et in aggrediendo ardua, fracta ancora spei, naufragium incurreret: ideo Apostolus invitat ad accipiendam armaturam constantiae et fortitudinis, scilicet divinum adiutorium, quo praemuniti et protecti, possunt faciliter resistere in die malo et perseverare in omni bono. Insurgant ergo procellae invidiae , quia virtute huius armaturae effugantur astutiae daemonum, quia tegmine huius adiutorii confunduntur violentiae Aegyptiorum, quia fortitudine huius patroni submerguntur pestilentiae inimicorum spiritualium.

III. Ultimo notatur efficacia completae perfectionis ex parte Dei, cum subinfertur: ut gaudium vestrum sit plenum. Tunc experiemur illam utilem efficaciam completae perfectionis, quando iuxta praedictam acceptum donum gratiae accipiemus triplex gaudium gloriae, eo quod omne aliud gaudium ad hoc reduci potest tanquam ad plenum et perfectum. Primo enim, accipientes claritatem sapientiae illuminantis, gaudebunt veraciter de aperta visione primae Veritatis: secundo, accipientes pretiositatem gratiae ditantis, gaudebunt dulciter in quieta fruitione supernae deliciositatis; tertio, accipientes soliditatem constantiae roborantis, gaudebunt perpetualiter in firma tentione divinae immobilitatis. Et in istis tribus dotibus, in quibus imago gloriae consistit, plenum et perfectum gaudium reperitur.

Primo gaudebunt Sancti veraciter de aperta visione primae veritatis: unde in Psalmo : Adimplebis me laetitia in gaudio cum vultu tuo. Magna laetitia et gaudio adimplebitur anima, quando videbit Deum facie ad faciem: in quo modo videndi non potest error intervenire sicut in modo videndi, qui est per speculum in aenigmate, in via. Unde Augustinus decimo quinto de Trinitate : " Veritatem sine ulla difficultate videbimus eaque clarissima et certissima perfruemur, nec aliquid quaeremus mente ratiocinante, sed cernemus contemplante ". De hoc similiter Isaiae ultimo: Videbitis, et gaudebit cor vestrum.

Secundo gaudebunt Sancti dulciter in quieta fruitione supernae deliciositatis ; unde Isaiae ultimo : Laetamini cum Ierusalem, gaudete cum ea gaudio universi, qui lugetis super eam, ut sugatis et repleamini ab ubere consolationis eius, ut mulgeatis et deliciis affluatis o.b omnimoda gloria eius.

Quanto homo magis luget prae nimio desiderio ex dilatione supernae Ierusalem, tanto maiorem dulcedinem gloriae suget ab uberibus divinae mulcebritatis, ex qua quidem dulcedine anima repleta et perfusa, non tantum satiatur, immo inebriatur et totaliter absorbetur. Unde Anselmus: "In gaudium Dei introibit, quod si tantum saperet et non mergeretur et absorberetur, adhuc posset insurgere appetitus ad amplius capiendum ".

Tertio gaudebunt Sancti perpetualiter in firma tentione divinae immobilitatis: unde Isaiae quinquagesimo primo : Laetitia sempiterna super capita eorum, gaudium et laetitiam tenebunt. Unde erit sempiterna illa laetitia et perpetuum illud gaudium, quia tunc Sancti adhaerebunt vinculo indissolubili per amorem summo et incommutabili bono: et propter hoc dicebat Christus Ioannis decimo sexto: Gaudium vestrum nemo tollet a vobis. Rogemus ergo etc.

Sermo II . Dominica quinta post Pascha. Sermo Bonaventurae in Conventu Parisius, in Capitulo de mane.

Exivi a Patre et veni in mundum, iterum relinquo mundum et vado ad Patrem, Ioannis decimo sexto .

Sub reductione quasi cuiusdam circuli intelligibilis describit hic Christus suum egressum a Patre per aeternam generationem, suum ingressum in mundum per carnis assumtionem, suum decessum de mundo per crucis passionem, suum regressum ad caelum per resurrectionem et ascensionem.

I. Quantum ergo ad primum dicit: Exivi a Patre ut imago paternorum bonorum, ut lux omnium scientiarum et luminum, ut verbum universarum rationum viventium, ut virtus omnium Angelorum et hominum.

II. Quantum ad secundum subdit: et veni in mundum ut regula vitae aeternae, ut doctrina sapientiae supercaelicae, ut forma iustitiae emeritae, ut rosa patientiae indefessae.

III. Quantum ad tertium addit: iterum relinquo mundum ut exemplar sequacibus meis relinquendi mundiales possessiones, quae reddunt hominem cupidum: et sic fiant pauperes sicut ego: Matthaei decimo nono : Ecce, nos reliquimus omnia et secuti sumus te: quid ergo erit nobis?

Mundiales distractiones, quae reddunt hominem curiosum; et sic fiant simplices sicut ego: Ieremiae quadragesimo octavo: Relinquite civitates et habitate in petra, habitatores Moab, et estote quasi columba nidificans in summo ore foraminis.

Mundiales oblectationes, quae reddunt hominem lascivum: et sic flant austeri sicut ego: Genesis trigesimo nono: losepb, relicto in manu eius pallio, fugit et egressus est foras.

Mundiales consuetudines, quae reddunt hominem indisciplinatum; et sic flant morigerati sicut ego; Proverbiorum nono : Relinquite infantiam et vivite et ambulate per vias prudentiae.

IV. Quantum ad.quartum subnectit: et vado ad Patrem, ut et fideles mei vadant similiter per viam precis sursum agentis, per viam pacis stabilientis, per viam lucis serenantis, per viam laudis superexaltantis.