Appendix 25.3

tit. xxix) intelligi nequit de quasi-domicilio, prout hodie accipitur, sed

tantum, prout Fagnanus aliique bene multi, de illo domicilio quod per

discessum a loco et translationem plus minusve totalem in alio censeri

debet acquisitum, respectu saltem spiritualium iurium ( i ) .

Quare minus fúndate, meo quidem humili iudicio, S. Doctor et post

eum d'Annibale (Summula, De personis, n. 84, nota 20) cum aliis paucis

praecitatum caput ad rem invocant. Pergratum utique foret sive in Decre-

talibus sive in Tridentino aut etiam in consensione Doctorum, vel saltem

in praestabilitis iuris Regulis et practica iurisprudentia, quoddam dete-

gere caput decisionemve auctoritativam, qua tute ac generaliter satis fir-

marentur tum notio tum conditiones quasi-domicilii; sed nulla, ni fallor,

huiusmodi decisio reperitur usque ad annum 1867 , tribus proinde sae-

culis post decretum Tametsi iam elapsis (2) .

(1) Agitur in dicto capite de fidelibus in Terra Sancta domiciliatis, qui pro-

pter turcicam invasionem aufugerant in civitatem Aconensem. Praelati Terrae

Sanctae requirebant ab ipsis, prout si permansissent sub sua iurisdictione, omnia

onera decimasque. Coelestinus III eos significavit subiacere iurisdictioni Aco-

nensi, reservatis tantum, favore Praelatorum Terrae Sanctae, decimis praedio-

rum fructiferorum quae dicti transfugae in derelicto domicilio forte servaverant.

Multo minus invocari potest, tanquam vestigium hodierni quasi-domicilii, di-

stinctio quam ponit Honorius (f 1227) inter domicilium principale et domici-

lium secundarium; necnon assidua commoratio qua Innocentius IV (1254) cen-

suit, potiusquam intentione, domicilium adquirí posse.

(2) Immo, non desunt qui quasi-domicilium etiam nunc edicunt nullo iure

scripto fundatum sed tantum consuetudinario; ita praeclarus Lombardi (Caro-

lus) qui: « haud in usu fuisse penes Romanos, inquit, imo et in legislationem

nostram non iure scripto sed consuetudinario transiisse » ( Iuris Can. privati

Institutiones, Romae 1901, vol. rn, pag. 187).

Revera perperam adduceretur Breve Urbani VIII Exponi Nobis diei 14 Au-

gust. 1 627 ad Archiepiscopum Colonien., aut Epistola (sic dicta) Benedicti XIV

Paucis abhinc diei 19 Martii 1758 ad Archiep. Goanum, de quibus infra n. 2 6 ;

nec etiam alia responsio supremae S. Congruis S. Officii diei 7 Maii 1804 pro

catholicis matrimoniis Hollandiae edita, qua decernitur « parochum proprium

catholicorum in Hollandia commorantium, ibique matrimonium inter se con-

trahere volentium, esse pastorem vel compastorem illius civitatis vel loci in quo

alteruter ex contrahentibus domicilium vel quasi-domicilium habet; ideoque

nonnisi coram isto vel coram alio sacerdote de illius licentia valide posse ma-

trimonio copulari ». Heic enim determinatur (propter celeberrimam declaratio-

nem Benedictinam de matrimoniis haereticis et mixtis) quis sit parochus pro-

prius catholicorum, non vero quid sit quasi-domicilium. Haec responsio desi-

deratur in Collectanea S. C. de P. F., sed penes ephemeridem La Nouvelle

Revue Theol., tom. xn, pag. 577 legitur.