Sermo II .

Cum venerit Paracletus, quem ego mittam vobis a Patre, Spiritum veritatis, qui a Patre procedit, ille testimonium perhibebit de me, Ioannis decimo quinto .

In quibus verbis describitur adventus Spiritus sancti venerabilis ex tribus, quia videlicet magnus qui venit, quoniam Spiritus, qui a Patre procedit. Iste enim est Deus, quia Deus de Deo. Quia magnus ille, ex parte cuius venit, quoniam Filius cum Patre: quem ego, inquit, mittam vobis a Patre. Quia propter bonum nostrum venit, videlicet ad testimonium certum perhibendum de eo quem summe desideramus. Haec enim est summa beatitudo credentium, scilicet de Deo audire: beatitudo vero tenentium , Deum videre. Nunc fides ex auditu , tunc contemplatio ex visu. Advertendum ergo nobis, quod id quod in via summe desiderandum est, denotatur , cum dicitur: ille testimonium perhibebit de me.

Cum venerit Paracletus etc. Circa desiderabilem Spiritus sancti promissionem, qui in verbis istis venturus promittitur, tria consideranda occurrunt, scilicet ipse Spiritus promissus, ipsius adventus et eius effectus, ut sciamus, quis venit, qualiter venit et ad quid venit.

I. Quis venit, describitur, cum dicitur: Paracletus, quem ego mittam vobis etc, et describitur ut magnus, ut sapiens, ut pius: ut magnus, cum dicitur: Qui a Patre procedit; nec enim Spiritus Patris expers est patriae maiestatis.

Ut sapiens, cum dicitur: Spiritus veritatis: Ioannis decimo sexto : Cum venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos omnem veritatem.

Ut pius, cum dicitur: Paracletus, quod interpretatur consolator. Sic ergo describitur ut Spiritus pietatis, cum dicitur: Paracletus: ut Spiritus veritatis, cum dicitur: Spiritus veritatis: ut Spiritus potestatis vel maiestatis, cum dicitur: qui a Patre procedit.

Talis antem nobis erat necessarius contra diabolicam inimicitiam, qui impugnat per audaciam d eterrendo; Iob quadragesimo primo : Qui factui est, ut nullum timeret: qui impugnat per fallaciam seducendo; Genesis tertio: Serpens erat callidior cunctis animantibus terrae etc. ; qui impugnat per violentiam opprimendo: leremiae sexto: Crudelis est et non miserebitur. Per audaciam praesumtionis territus est Ezechias, quarti Regum ; per fallaciam seductionis seducti sunt primi parentes: per violentiam tribulationis afflictus est Iob.

Sed ne timeamus audaciam praesumtionis, quia ecce, venit Spiritus maiestatis: primae Ioannis quarto : Maior est qui in vobis est quam qui in mundo etc. Ne timeamus fallaciam seductionis vel falsitatis, quia ecce, venit Spiritus veritatis: Ioannis decimo sexto: Cum venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos omnem veritatem. Ne timeamus violentiam tribulationis, quia ecce, Spiritus paracletus, Spiritus pietatis, qui consolatur nos in omni tribulatione nostra. Spiritus maiestatis reprimit praesumtionem, Spiritus veritatis dissolvit fallaciam, Spiritus pietatis mitigat tribulationem. -Cuius consolatio ideo assidue requirenda, quia vera, quia perfecta, quia temperativa .

Paracletus est consolator vere, quia ibi adhibet consolationem, ubi adhibenda est, in anima videlicet, non in carne, quemadmodum facit mundus, qui carnem consolatur, animam tribulat, similis malo hospiti, qui equum pascit et equitem expellit. Deus autem animam consolatur ; Ieremias : Idcirco ego plorans et oculus meus deducens aquas, quia longe factus est a me consolator, convertens animam meam.

Item, eius consolatio est perfecta, quia de omni tribulatione consolatur, non sicut mundus, qui cum unam adhibet consolationem, duas praebet tribulationes, similis illi qui suit vetus pelliceum, qui dum unum foramen obstruit, duo foramina facit. Sed Paracletus ipse est Deus totius consolationis, qui consolatur nos in omni tribulatione nostra.

Item, eius consolatio est temperativa, quia, ubi maior occurrit tribulatio, ibi majorem affert consolationem: Psalmus: Secundum multitudinem dolorum meorum tn corde meo consolationes tuae laetificaverunt animam meam. Non sic mundus, qui in prosperitate consolatur et alludit, in adversitate irridet et contemnit ; Threnorum primo : Non est qui consoletur eam ex omnibus caris eius. Similis est mundus cani os corrodenti.

II. Sequitur considerare secundo promissi adventum. Circa quod notatur, quis locus est, ubi libenter habitat, et quale ibi est illi hospitium praeparandum.

Cavendum enim est, ne inveniat hospitium imparatum et incongruum et in malo loco situm. - Nola ergo, quod tria loca frequentare solet et visitare adventu suo Spiritus sanctus, videlicet locum orationis, locum praedicationis et locum sanctae congregationis. In loco orationis attrahunt eum Sanctorum desideria, in loco praedicationis Sanctorum eloquia, in loco sanctae congregationis Sanctorum exempla.

Solet ergo Spiritus sanctus familiarius advenire ad locum orationis, L ibenter venit quis ad locum, ubi amatur: dabit ideo Pater caelestis spiritum bonum petentibus se , quod figuratum est Actuum primo, ubi venit Spiritus saucius in discipulos congregatos in loco, ubi erant perseverantes unanimiter in oratione: Movet enim eum in loco sanctae devotionis et orationis odor sanctae devotionis.

Solet iterum frequentius advenire ad locum praedicationis. Amat enim quis locum, ubi laudatur: unde Actuum decimo : Loquente Petro verba haec, cecidit Spiritus sanctus super omnes, qui audiebant verbum. Movet enim eum in loco praedicationis sonoritas divinae laudis: unde et in sono vehementi descendit, Actuum secundo ; quarti Regum tertio, nota de Eliseo, qui fecit adduci psaltem, ut resumeret spiritum prophetiae ; et de Saule, qui, citharizante David, mitius se habebat.

Tertius locus est locus sanctae congregationis, quem amat Spiritus sanctus; amat enim quis locum, ubi ei servitur; quod significatum est primi Regum , ubi dixit Samuel ad Saul: Obvium, inquit, habetis grcgem prophetarum descendentium de excelso: et sequitur: Et insiliet in te Spiritus Domini et prophetabis cum eis et mutaberis in virum alterum: et in Evangelio: Ubi enim sunt duo vel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum: quippe quia movet eum in loco sanctae congregationis amoenitas honestae conversationis. Locus ergo amoenus, locus sonoras, locus odoriferus est locus , quem amat Spiritus sanctus. Fugienda sunt ergo loca dissolutionis et otiositatis etc.

Sed in his locis attendendum est, quale sit ei hospitium praeparandum. Nec enim omnes, qui ad haec loca conveniunt, recipiunt Spiritum sanctum. Nota igitur, quod ad quorundam hospitium non venit Spiritus sanctus, quia hospitium non mundatur: ad quorundam hospitium, quia ad illud non invitatur: ad quorundam, quia nihil in eorum hospitio ministratur.

Non venit Spiritus sanctus, ubi hospitium non mundatur: Sapientiae primo : Quoniam in malevolam animam non introibit sapientia nec habitabit

in corpore subdito peccatis. Quid mirum, si non venit? Anima peccatrix est latrina diaboli. Nola, quare. Quis ergo credat, hoc esse hospitium regis caeli? Genesis sexto: Non permanebit spiritus meus in homine in aeternum, quia caro est, id est carnalis. - Non venit Spiritus ad hospitium, ubi non invitatur vel agnoscitur ; quale est illorum hospitium, qui Deum non advocant ad hospitium suum ; Ioannis decimo quarto : Ego rogabo Patrem, et alium Paracletum dabit vobis, Spiritum veritatis, quem mundus non potest accipere, quia non videt eum nec scit eum. - Quidam invitant eum, sed non venit, quia in eorum hospitio nihil ei ministratur, sicut ficti, qui nihil volunt pro eo facere: Sapientiae primo: Spiritus sanctus disciplinae effugiet fictum, quasi dicat: quia, ut videtur, interius ministratur ei per bonam cogitationem et exterius per fictam operationem, ideo effugiet etc. Vel nota fictum hypocritam, qui, dum non Deo servit, sed de bonis, quae a Deo accepit, sibi gloriam quaerit, Deum de bonis suis in hospitio suo spoliat, quia bona, quae Dei sunt, sibi ascribit.

Primum hospitium est peccatorum , secundum mundanorum, tertium hypocritarum vel pigrorum. Nos ergo mundemus hospitium per confessionem, quia domum tuam decet sanctitudo, Domine, in longitudinem dierum , et veniet; Actuum secundo: Poenitentiam agite, et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissionem

peccatorum vestrorum, et accipietis donum Spiritua sancti. Postmodum invitemus eum per devotam orationem, et veniet ; Sapientiae septimo: Optavi, et datus est mihi sensus, et invocavi, et venit in me spiritus sapientiae. Denique ministremus per interiorem dilectionem et exteriorem obedientiam, et veniet ; Ioannis decimo quarto : Si quis diligit me sermonem meum servabit, et Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus: nos, scilicet Pater Filius et Spiritus sanctus, et mansionem apud eum faciemus. " De cuius dilectione, ut dicit Gregorius mens, lingua, manus requiratur ", ut in ore duorum vel trium testium stet omne verbum.

III. Quoniam multa diximus de adventu Spiritus sancti, de fructu adventus eius dicamus breviter, quia mittitur nobis ut nuntius ad testificandum de patria, ne taedeat nos dilationis patriae ; mittitur ut socius ad consolandum, ne taedeat nos praesentis miserate: mittitur ut paedagogus ad deducendum, ne taedeat nos longitudinis et difficultatis viae.

Mittitur ergo ad testificandum, ut hic dicitur: Cum venerit Paracletus etc, ille testimonium perhibebit de me. Mittitur ut socius ad consolandum: Ego rogabo Patrem, et alium Paracletum dabit vobis, Ioannis decimo quarto . Mittitur ut paedagogus ad deducendum: Psalmus: Spiritus tuus bonus deducet me in terram rectam. Ad quam nos promissus Spiritus, qui cum Patre et Filio vivit et regnat etc.

IN PENTECOSTE.