QUAESTIO CLXVI.

Utrum bene ponatur : Benedicta tu in mulieribus?

Benedicta tu in mulieribus. De hac clausula quaeritur, an addat aliquid super plenitudinem gratiae, aut nihil?

1. Si nihil addit : ergo superfluit. Si aliquid addit : ergo illa plena gratia non fuit : ergo Angelus falsum dixit, quando ipsam prius plenam gratia nuntiavit.

2. Item, Natura sua eadem est cum natura mulierum : ergo si excellit, hoc est in gratia : sed. omnis gratia Includitur, cura dicitur gratia plena : ergo frustra addit postea : Benedicta tu in mulieribus.

3. item, Si ista benedictio addat aliquid gratiae, et in gratia excellit viros et mulieres, tunc debuisset dixisse : Benedicta tu in hominibus, et etiam, Benedicta tu in omnibus creaturis : cum in gratia sit excellentior universis.

4. Item, Benedicta tu in mulieribus.

Glossa : " Quae sine exemplo muliebris conditionis virgo et mater Deum et hominem genuit: " sed illud totum in plenitudine gratiae est comprehensum : ergo frustra hoc repetit.

5. Item, Cum virgines omnes excellentiam habeant dignitatis, ista benedictio omnibus virginibus convenire videtur : omnes enim virgines In quantum virgines benedictae sunt in mulieribus : et sic potius debuisset dixisse : Benedicta tu in virginibus.

6. Item, Si propter foecunditatem virginalem benedicta est in mulieribus, tunc multo potius dixisset : Benedicta tu in matribus.

7. Item, Plus est factum quam dictum : benedicta autem dicitur, quia bene aucta : sed plus est beata : ergo potius dixisset:

Beata tu in mulieribus, quam benedicta tu in mulieribus.

8. Item, Cum benedictio quaedam sit gloriae, quaedam gratiae : omnis autem hen edictio gloriae includit in se benedictionem gratiae : ergo plus dixisset dicendo: Gloriosa tu in mulieribus.

9. Item, Benedicta tu in mulieribus. Glossa : id est, prae mulieribus. Et alibi in figura dicitur : Benedicta es tu prae omnibus mulieribus . Item, Esther, II, 17 : Assuerus adamavit Esther plus quam omnes mulieres. Quaeritur ergo, utrum sit differentia inter benedicta tu in mulieribus, ei prae mulieribus, et inter mulieres, et plus quam omnes mulieres?''

10. Item, Quaeritur utrum pronomen deminstrativum secundae personae nolet ibi. excellentiam vel discretionem? Et videtur, quod non discretionem : quia sunt multae aliae mulieres benedictae in. mulieribus. Si autem excellentiam, cum excellentiam non tantum habeat respectu mulierum, sed respectu omnium creaturarum, dixisse debuerat : Benedicta tu in omnibus creaturis.

11, Item, Quaeritur utrum ista benedictio beatissimae Virginis comprehendat omnium aliorum benedictionem in se? Et videtur, quod sic, imo nec dubitabile videtur : quid enim magni vel miri si habuerit benedictionem omnium gentium, quae benedictiones omnium Angelorum et gratias habuit, et a nullo illustrium vincitur?

Ad haec solvendo dicimus, quod quadruplex est ratio benedictionis. Dicitur enim benedictio maledicti evacuatio. Item, dicitur benedictio focunditatis ampliatio : unde benedixit eis, dicens : Crescite, et multiplicamini , etc. Dicitur etiam benedictio singularis gratiae collatio. Unde. Genes. XIV, 10 : Benedixit ei, et dixit : Benedictus Abraham. Item, dicitur benedictio congtatulantium collaudatio : unde, Matth. XXI, 9 : Bene- dictus qui venit in nomine Domini. ''Secundum omnem istum modum et rationem fuit beatissima Virgo in mulieribus benedicta.

Item, Benedictio quae est maledicti evacuatio, triplex fuit secundum quod est maledictio naturae, maledictio culpae, maledictio paenae. Maledictio naturae opprobrium sterilitatis, maledictio culpae foeditas libidinis, maledictio paenae inflictio poenalitatis. Et quaelibet istarum est triplex. In opprobrio sterilitatis triplex fuit maledictio : virgo enim sterilis fuit omnibus contempta, solatio destituta, prolis successione privata. Contra haec habuit beatissima Virgo tres benedictiones : ipsa enim fuit Angelis et hominibus reverendissima, Filio ditata, omnium fidelium successione glorificata. Item, in foeditate libidinis fuit triplex maledictio, scilicet libido impraegnanlis, foeditas concipientis, peccatum concepti sive nascentis. Contra haec beatissima Virgo habuit tres benedictiones. In ejus conceptione enim impraegnans luit Spiritus sanctus, concipiens Virgo, conceptus Deus. Item, in inflictione paenae triplex fuit maledictio, damni virginitatem perdendo, laboris in portando, doloris in pariendo. Contra haec iterum in beatissima Virgine triplex fuit benedictio : quia in concipiendo virginitas ei aucta fuit et consecrata, sine labore portavit, sine dolore peperit. Et sic patet, quod novem maledictiones novem benedictionibus evacuavit. Et sic patet, quod per maledicti evacuationem benedicta fuit in mulieribus.

Item, Est benedictio foecunditatis superexaltato, et haec quoque potest esse triplex. Una est ex parte agentis, altera est ex parte generati, tertia ex parte gignentis. Et quaelibet istarum triplex fuit. Agens enim in ista conceptione fuit Deus Pater, Deus Filius, Deus Spiritus sanctus. Exaltata autem esset super omnem generationem, illa generatio in qua agens esset solus Pater, sed. plus exaltata ubi

Pater et Filius, sed plurimum ubi Pateret Filius et Spiritus sanctus : quod totum in ista conceptione fuit. Item, ex parte generati est exaltata generatio super omnem generationem ubi concipitur vir perfectus in. naturalibus, sed plus exaltata fuit ubi conceptus fuit vir sanctus gratia et virtutibus, sed superexaltata ubi vir perfectissimus, homo sanctissimus et summus Deus. Item, ex parte gignentis exaltata fuit, quia virgo concepit : plus exaltata, quia virgo peperit: exaltatissima, quia mater et virgo lactavit.

Est etiam benedictio singularis gratiae collatio, quae similiter in beatissima Virgine triplex fuit. Primo quia secundum dignitatem est caput omnium foeminarum et principium. Secundo, quod est mater omnium. Tertio, quod est Domina, omnium. Prima istarum adhuc triplex est : dicitur enim principium foeminarum propter tria. Unum est quod habuit quidquid boni in foeminis fuit. Aliud quod quodlibet illorum in summo habuit. Tertium, quod illud habuit quod numquam aliqua foemina habuit vel habere potuit. Primum triplex. Triplex enim bonum fuit in foeminis. Bonum virginum, bonum conjugatarum, bonum viduarum. In virginitate adhuc triplex benedictio est. Una est carnisincorruptio. Secunda, nullius viri subjectio. Tertia, angelica conversatio. In conjugatis est triplex bonum, fides, proles, et sacramentum. In viduis quoque triplex est benedictio, scilicet libertas contemplationis, exercitium in operibus pietatis, castigatio carnis. Omnia ista bona simul fuerunt in beata Virgine : habuit etiam ista omnia in summo. Praecellit enim virgines in tribus benedictionibus virginum : causalitate, quia virgo virginum : puritate, quia in summo pura: foecunditate, quia mater et virgo. Conjuges etiam excellit in tribus: habuit enim foecunditatem sine corruptione, prolem sine patre, foecunditatem respectu altissimae naturae, scilicet quod esset mater Dei. Bonum vidua- rum similiter habuit in summo, utputa in summa contemplatione, praecipua pietate, excellentissima castitate. Quidquid ergo fuit boni in mulieribus, haec omnia excellentissime habuit, quia virgo virginum fuit, et mater Dei fuit, atque mater virgo fuit.

Secunda specialis gratia fuit, quod mater omnium est : et hoc quoque tripliciter : fuit enim mater unius hominis per generationem, omnium hominum per regenerationem, et virginum mater per imitationem.

Tertia gratia specialis fuit, quod fuit Domina omnium : et hoc triplici ratione : tripliciter enim efficitur quis juste dominus. Uno modo per operationem, ut dominus est qui ejus rei quam operatus est et conduxit in esse. Secundo modo per emptionem. Tertio modo per electionem, ut praelati. Ista triplici ratione beatissima Virgo fuit Domina omnium creaturarum, utputa mater creatoris, adjutrix redemptoris, regina creationis et regenerationis.

Quarto, Dicitur benedictio congratulantium collaudatio : et haec quoque triplex. Collaudatur enim ab Angelis, ab hominibus, et a corporalibus : genuit enim Angelorum restauratorem, hominum redemptorem, corporalium innovatorem. Laudant autem eam Angeli propter tria : restauravit enim reddendo per aequipollentiam deperditum, multiplicando numerum, augmentando per superadditum, quartam scilicet hierarchiam.

Homines quoque laudant eam propter tria : genuit enim eis redemptorem, justificatorem, gloriticatorem.

Corporaliaquoque laudant eam propter tria : immutavit enim corpora innovando, nobilitando, et omnia in corpore Christi divinitati uniendo.

Sic quoque patet qualiter beatissima Virgo omnium Domina, secundum omnem rationem benidictionis omnifariam est superbenedica.