278 CONCORDIA

Ex IIS COLLIGES: I. Transactiones fortasse praestitutas de re certo Ecclesiae

debita S. Sedem non adprobare, si haec unica ratio existat : quia is qui totum debet ex iniqua lege cogi civiliter non possit ut

totum tradat.

II. Praesentem transactionem adprobasse ob singularia ad- iuncta.

III. Neque esse . existimandum, Decreta civilia, facultatem fidelium contra fas laedentia libere disponendi de suis bonis fa- vore Ecclesiae, auferre obligationem haeredibus faciendi satis iustissimae testatorum voluntati.

EX S, CONGREGATIONE DE PROPAGANDA FIDE

EPISTOLA HOR TATI VA

Die 29 Septembris 1868.

Illustrissime ac Reverendissime Domine. « Fuit in more positum saeculis anteactis, ut qui cum Apo-

stolica Sede communicare deberent ad negotia ecclesiastica (EXR- ceptis illis quae ad ritus orientales pertinebant) pertractanda, vel ad gratias postulandas, ii latina lingua aut saltem italica uterentur. Nec sane eiusmodi mos gravibus destituebatur ratio- num momentis, cum inter coetera exigi nullatenus posset ut in tanta linguarum varietate administri aut officiales Sanctae Sedis, quae ab.omnibus terrarum orbis nationibus literas aut petitiones excipit, omnium linguas legerent atque intelligerent. At vero nonnullis ab hinc annis usus invaluit ut ad Sacram hanc Congregationem Fidei Propagandae passim scripta non solum gallica lingua ( quod difficultatem vix ullam facessit) sed anglica germanica, hollandica aliisque exarata linguis transmittantur; ex quo non raro contingit ut negotiorum sacrorum expeditio non parum dilationis patiatur. Quae cum ita sint, sane non possum