VERONEN. 279

potest circa eius antecedentiam; non enim in casu pendet ab aliqua manifesta laesione organi, cuius originis tempus praecise determinari valeat. Attamen ex statu praesenti, posito etiam quod non congenita, sed acquisita sit, an breve vel longum tempus necessarium fuerit ut naturalis vis amit- teretur, certo coniici potest ex scientiae medicae principiis. In re autem nostra, hoc tempus ita longum esse debuisse ut certo praecederet matrimonium, periti firma sententia iudicaverunt, imo dubitant an congenita dicenda sit.

Praeterea adnotat, quod constito de perpetuitate impo- tentiae, si dubitetur an ipsa praecesserit matrimonium vel non, quando est intrinseca, seu cum ex vitio naturae et non ex malefìcio aut hominum iniuria provenit, praesumitur an- tecessisse, Reiffenstuel tit. de Frigidis et maleficiatis n. 28; Sánchez lib. 7 disp. 103 n. 5; Guttierez Be matr. c. 115 n. 2; Abbas in cap. Fraternitates 6 eod. tit. n. 16 et alii argumento cap. finalis Litterae vestrae, de Frigidis et Maleficiatis.

In casu autem nostro agi de impotentia intrinseca non esse dubitandum, cum organa viri sint omnino integra. Verum et si res non esset plene certa, tamen adhuc praesu- mendum esse impotentiam fuisse antecedentem, et ut talem considerandam esse pro iuris effectibus.

Impotentiam viri matrimonium praecessisse palam quoque fieri ex aliis capitibus, a peritia medica distinctis , nempe ex statu mulieris, quae licet sana esset , eiusque organa nullum consummationi matrimonii impedimentum obiiceret; tamen virgo permansit, non obstante quod Ioseph ab ipso initio matrimonium consummare curaverit, et integro qua- driennio in id intenderit. Sane matrimonii consummationem tentatam fuisse per quadriennium ab ipso inito matrimonio, fatentur ambo coniuges. Et mulier quidem id cum iura- mento deposuit, cum apparuit coram tribunali ecclesiastico veronen. Ioseph vero suam ab inito matrimonio impoten- tiam pluries fassus est, tum viva voce, tum scriptis. Et huiusmodi confessionem, etsi extraiudicialem, esse liberam.