DOMINICA INFRA OCTAVAM NATIVITATIS DOMINI.
Sermo III . Item, sermo fratris Bonaventurae Fratribus de Assisio.
Sermo VIII. Item, sermo fratris Bonaventurae Fratribus de Assisio.
Sermo IX . Item, sermo fratris Bonaventurae coram sociis, Parisius.
Sermo I . Summaria intentio Evangelii in Vigilia Epiphaniae, sermo fratris Bonaventurae.
Sermo XI . Item, sermo fratris Bonaventurae apud Assistam.
Sermo XVI. Item, sermo fratris Bonaventurae, Parisius.
DOMINICA INFRA OCTAVAM EPIPHANIAE.
DOMINICA III. POST EPIPHANIAM.
DOMINICA PRIMA IN QUADRAGESIMA.
DOMINICA SECUNDA IN QUADRAGESIMA.
DOMINICA TERTIA IN QUADRAGESIMA.
Sermo IV . Sermo fratris Bonaventurae, Romae.
DOMINICA QUARTA IN QUADRAGESIMA.
DOMINICA INFRA OCTAVAM ASCENSIONIS.
DOMINICA SECUNDA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA TERTIA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA QUARTA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA QUINTA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA SEXTA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA SEPTIMA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA OCTAVA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA NONA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DUODECIMA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA TERTIA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA QUARTA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA QUINTA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA SEXTA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA SEPTIMA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA OCTAVA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA DECIMA NONA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA VIGESIMA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA VIGESIMA PRIMA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA VIGESIMA SECUNDA POST PENTECOSTEN.
DOMINICA VIGESIMA TERTIA POST PENTECOSTEN.
Relictis omnibus, secuti sunt eum, Lucae quintii .
Quoniam Christi doctrina ab altitudine paupertatis sumsit exordium, et evangelicae perfectionis primarium fundamentum securitate paupertatis firmiter collocatur: hinc est, quod Christi Apostoli, saucii Evangelii professores, in quibus Dominus fundaturus erat Ecclesiam, ostenduntur omnia reliquisse in verto proposito, cum dicit: Relictis omnibus, seculi sunt eum. In quo quidem verbo duo notantur cuilibet necessaria ad salutem: primum est desertio impedimenti retrahentis; secundum est adeptio complementi
expedientis. Primo in verbo proposito notatur contemptus terrenorum, cum dicit: Relictis omnibus. Licet non omnes teneantur relinquere omnia quantum ad effectum, nisi perfecti, qui voto paupertatis sunt astricti: tamen omnes tenentur omnia relinquere quantum ad affectum, ne, eorum amore superati, cor suum circa defluentes divitias apponant et perverso ordine creaturam supra Deum diligant. Secundo notatur appetitus aeternorum, cum subdit: seculi sunt eum.
I. Dicit ergo: Relictis omnibus; ubi notatur desertio impedimenti retrahentis. Apostoli namque tanquam veri legati, ut esset eorum legatio similis legationi Christi, ad amovendum quodlibet retrahens impedimentum reliquerunt omnia: primo tanquam pondera praegravantia, ut essent expeditiores ad currendum post Christum: secundo, tanquam vincula detinentia, ut essent securiores ad arguendum malum: tertio, tanquam obstacula praepedientia, ut essent efficaciores ad persuadendum bonum.
Primo reliquerunt omnia tanquam pondera gravanlia, ut expeditiores essent ad currendum post Christum, qui exsultavit ut gigas ad currendam viam evangelicae perfectionis, eo quod fuit sine omni pondere terrenitatis. Nam a principio suae nativitatis paupertatem in suo corpore consecravit, in mundo cum pauperrimis hominibus pauperrime conversatus et associatus, in fine vero nudus in cruce positus fuit et post resurrectionem in specie peregrini apparuit. Qui ergo debet esse Christi legatus debet, sicut ipse ambulavit, et ipse ambulare: qui autem ambulat in curribus et in equis phaleratis, in pompis et divitiis, non est successor nec legatus Christi, quia non habet in sua vita paupertatis signa, quae sunt Christi legationis approbativum sigillum. Hoc attendens, Petrus dixit ad Dominum Matthaei decimo nono: Stet, nos reliquimus omnia et secuti sumus te, quid ergo erit nobis? Iesus autem dixit Hiis: Amen, dico vobis, quod vos, qui reliquistis omnia et secuti estis me, in regeneratione, cum sederit Filius hominis in sede maiestatis suae, sedebitis et vos super sedes duodecim iudicantes duodecim tribus Israel. "Petrus enim piscator erat et pauper, manu et arte cibum quaerebat, et tamen cum confidentia allegat multum, cum dicit: Ecce, nos reliquimus omnia et secuti sumus te, et explorat praemium, cum dicit: quid ergo erit nobis praemii "? Et hoc est, quia, sicut dicit Gregorius , " tanta a sequentibus dimissa sunt, quanta a non sequentibus concupisci potuerunt ". Bene ergo feristi, Petre et ceteri Apostoli, omnia relinquendo, quia per hoc maximum consecuti estis praemium. Non enim pro certo aliter obtinuistis principatum fidei christianae, quia nunquam in vobis Dominus fundaturus erat Ecclesiam,
nisi vos primo ad illud fundamentum reduxisset et in eo firmasset, neque ad sedes iudiciariae potestatis sublimasset. Nam " haec est. illa celsitudo altissimae paupertatis, quae vos, Apostolos, heredes et reges regni caelorum constituit, pauperes rebus fecit, virtutibus sublimavit ". Certe nec hoc mirum, si ita sublimavit, inthronizavit et magnificavit eos altitudo paupertatis. Nam sicut videmus in istis materialibus, quod tanto ille ascensus est altior, quanto id quod ascendit fuerit levius et purius: sic et in spiritualibus tanto ascensus alicuius altior, quanto quod ascendit a terrena cupiditate est purius et virtute gratiae plenius.
Secundo reliquerunt omnia tanquam vincula delinenlia, ut essent securiores ad arguendum malum. Apostoli namque nemini amore acquirendi vel timore amittendi, quasi quibusdam vinculis detenti, parcebant neque veritatem tacebant, immo (veritatis iaculis tam magnos quam pueros aeque feriebant ". Metus enim terrenae potestatis et quaestus mundanae cupiditatis generant in hominibus, qui nolunt relinquere ista terrena, ambiguum simulatoriae falsitatis. Malunt studere adulationi et cupiditati, quam assistere veritati.
Et propter hoc Mathathias et eius filii, ne forte mandatis regis Antiochi, qui inducebat ludaeos ad idololatriam , consentirent, postquam eius nuntium constanter redarguerunt et etiam zelo Legis et veritatis interfecerunt, relinquentes omnia in civitate, ad securitatem paupertatis confugerunt; unde de his dicitur primi Machabaeorum secundo : Exclamavit Mathathias voce magna in civitate, dicens: Omnis, qui zelum habet Legis, statuens testamentum, exeat post me. Et fugit ipse et filii eius in montes, et reliquerunt quaecumque ludiebant in civitate. Glorio sius reputabant isti beati viri occidi cum veritate, quam magnificari cum falsitate. O quam gloriosum est mori pro veritate, quae, etsi non convertat audientem, coronat tamen praedicantem! O Deus, utinam essent hodie multi Mathathiae, multi Ioannes Baptistae et multi Pauli Apostoli, qui non tacerent veritatem principibus et praecipue praelatis. Nullorum enim vita magis nocet quam principum et maxime praelatorum. Unde Gregorius in Pastorali : " Nemo in Ecclesia magis nocet, quam qui perverse agens, nomen vel ordinem dignitatis sive sanctitatis tenet Delinquentem namque hunc redarguere nullus praesumit, et in exemplum culpa vehementer extenditur, quando pro reverentia ordinis peccator honoratur ".
Tertio reliquerunt omnia tanquam obstacula praepedientia, ut essent efficaciores ad persuadendum bonum: unde Matthaei quarto : Venite post me, et faciam vos fieri piscatores hominum. At illi
continuo, relictis retibus, seculi sunt eum. Ecce, quod Apostoli ad hoc, quod efficaciter piscarentur homines, reliquerunt omnia terrena, ne obstaculum sive impedimentum illis quos piscaturi erant, praeberent. Nam, sicut melius persuadet vita quam lingua, et exempla quam verba ; sic efficacius persuadet contemptus mundi et mortificatio carnis et qui pauper est et carnem suam crucifigit cum vitiis et concupiscentiis , quam qui dives est et carnem suam nutrit et fovet in deliciis. Quis enim Apostolis de contemptu mundi credidisset, si eos amatores mundanorum vidisset? Si enim Apostoli quaestores et congregatores divitiarum fuissent, totus mundus ab eis fugisset, vel saltem per eorum conversationem ab amore Dei elongatus fuisset. Nunc autem rete paupertatis attraxit ad amorem et laudem Dei, quando eorum exemplo, destructa mundi cupiditate, quae est radix omnium malorum, inserebatur cordibus fidelium Christi paupertas, quae est primarium fundamentum omnis boni. Non enim aliter fundaverunt Apostoli Ecclesiam nisi per spiritum paupertatis, quia non exercitu equorum et robore divitiarum mundum converterunt ; immo pro auro et reditibus . hodie salus animarum viluit. - Sed ne forte commendatio paupertatis videatur resultare in condemnationem rerum temporalium Ecclesiae; ideo bonum est dicere, quod temporalia Ecclesiae bona sunt pro temporetoleranda et etiam quoquo modo affectanda propter multiplicem causam, videlicet propter Sponsi honorem, sponsae decorem, viatorum sustentationem, pauperum provisionem, infirmorum consolationem et fidelium devotionem et etiam propter usum communitalis. Et cum propter istas causas tolerantur, non diminuunt in praelatis perfectionem, sed si bene dispensentur, meritum augent, et si male, occasionem damnationis praestant .
11. Secundo notatur in verbo proposito adeptio complementi expedientis, cum dicit: secuti sunt eum. Secuti sunt Apostoli Christum tanquam finem et complementum omnis boni tripliciter: primo, humiliter, sine superbia propter splendorem internae cognitionis: secando, concorditer, sine invidia propter amorem supernae conversationis: tertio, perseveranter, cum constantia propter tolerantiam continuae afflictionis. Et sic Apostoli sequentes Christum per haec tria perfecte reducebantur ad beatam Trinitatem. Nam per splendorem claritatis internae, dirigentis rationalem reducebantur ad sapientiam Filii; per amorem caritatis supernae, rectificantis concupiscibilem reducebantur ad benevolentiam Spiritus sancti ; per vigorem virilis constantiae, stabilientis irascibilem reducebantur ad potentiam Patris aeterni. Et haec tria, scilicet intelligentia divinorum, concordia proximorum et tolerantia adversorum, sunt necessaria cuilibet ad salutem.
Primo secuti sunt Christum humiliter, sine superbia propter splendorem internae cognitionis. Nam splendorem intelligentiae humilitas aperit, superbia claudit, quae, "dum inflat, obnubilat " et privat a lumine veritatis. Et de hoc dicitur Ioannis octavo : Ego sum lux mundi) qui sequitur me non ambuilat in tenebris, sed habebit lumen vitae. - Ego sum vera lux mundi, quia non aliunde accipio immo de fonte meae sapientiae quodlibet aliud lumen creatum scaturit: et ideo qui sequitur me, per humilem subiectionem, non ambulat in tenebris, erroris et ignorantiae; sed habebit lumen vitae et gratiae vivificantis affectivam et illustrantis intellectivam.
Secundo secuti sunt Christum concorditer, sine invidia propter amorem supernae conversationis: unde primae Petri secundo : Christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum, ut sequar mini vestigia eius: qui peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore eius. O verbum dulcissimum, O verbum verissimum et omni memoria et laude dignum ! quoniam Christus passus est pro nobis, purgandis ab omni iniquitate: vobis relinquens exemplum, caritatis et benevolentiae, ut sequamini vestigia eius, ad summam perfectionem deducentia. Si enim quaeratur: Quid movit Filium Dei ad patiendum pro nobis? non invenitur alia causa quam eius benevolentia et caritas misericordissima: unde dicitur primae Ioannis tertio : In hoc cognovimus caritatem Dei, quoniam ille animam suam pro nobis posuit. Sed quia istud exemplum tantae benevolentiae est imitatione dignum, ideo adiunxit: ei nos debemus pro fratribus animas ponere. Quod bene adimpleverant Apostoli, quando, postposita malitia invidiae, animas suas libenter pro salute omnium electorum posuerunt. Et propter hoc quilibet eornm potest dicere illud: Vestigia eius secutus est pes meus, viam eius custodivi et non declinavi ex ea.
Vestigia, inquam, eius, caritatis et benevolentiae, secutus est pes meus , affectuosae dilectionis, eo quod gloria magna estsequi Dominum, in caritate perfecta.
Tertio secuti sunt Christum perseveranter, cum constantia propter tolerantiam continuae macerationis: unde Lucae nono : Qui vult venire post me abneget semetipsum et tollat crucem suam et sequatur me. - Qui vult venire post me, humilem et mortificatum, abneget semetipsum, per humilem subiectionem, et tollat crucem suam, continuae macerationis, et sequatur me, perseveranter usque ad aeterni palatii ingressionem. Et bene praemittitur in illa auctoritate humilitatis subiectio, quae intelligitur per abnegationem propriae voluntatis: (et sequitur) amaritudo poenitentiae et mortificationis, quae intelligitur nomine crucis, eo quod carnis mortificatio aliquando perditur per superbiam, aliquando per gulam Et propter hoc, si volumus perfecte tollere crucem mortificationis, debemus esse humiles in corde et abstinentes in carne. Rogemus.