A Q U É N . 291

assequendos, illa mulier ad ea devenerit, quae per se ad metum absolute gravem inducendum idonea sunt, et qualia censeri debent.

In primis Fortunata Jaubert actrix talia deposuit quae metum gravem innuunt. Ex aliis testibus constat, Fortu- natam etiam in actu civilis caeremoniae celebrationis resti- tisse. Rosa Long, Fortunatae amita ac Teresiae Jaubert soror expresse declarat facta fuisse verberationes, minas mortis ; aliaeque personae testimonium ferunt de minis colli iorsionis et strangulationis.

Iam ut metus absolute gravis censendus sit, sicut docet Reinffestuel L. 1, tit. 40, duae potissimum requiruntur con- ditiones. Prima conditio est quod malum, de quo timetur, sit grave in se et non solum in vana aestimatione metuentis ; uti est metus mortis, metus verberum, amissionis liber- tatis etc. Secunda conditio ad metum gravem requisita est, quod eiusmodi grave malum certo immineat, saltem morali certitudine, quae in actibus humanis sufficit. Quae duae con- ditiones in casu simul habentur, uti ex testimoniis adductis compertum est.

Certissime Fortunatam Jaubert sub metu relative gravi matrimonium cum Carolo Bayer contraxit. Summus Pon- tifex Honorius III in cap. Consultationi de sponsal. et matr. de illato metu cum diligentia inquirendum monet. Etenim metus gravitas non semper ex absolutis, sed quam maxime ex relativis criteriis dimetiri debet. Et in capite Cum locum, eodem titulo Alexander III exigit ut quilibet contrahens ma- trimonium plena securitate gaudeat, ne per timorem dicat sibi placere quod odit et sequatur exitus, qui de invitis solet nuptiis provenire. Cum locum, ipse ait, non habeat con- sensus ubi metus et coactio intercedat, necesse est ut ubi assensus cuiusque requiritur, coactionis materia repellatur. Quamobrem metus causa, ad eius gravitatem cognoscendam, non modo in se, sed magis per comparationem ad eum, in quem metus infertur, consideranda est. Quandoquidem, uti ait Sánchez De matr. lib. 4, disp. 3, n. 3, metus qui ab-