Supremum Signaturae Apostolicae Tribunal

adfuit vinculi defensor (can. 1586,1967*sq.) a tque sententia cum motivis

seu ra t ionibus decidendi la ta est, r i teque subscripta, cum praescriptis

indicationibus, p rout in can. 1873 sqq. Recursus de his non loquitur.

Quod au tem asser i tur violatam legem fuisse, hoc quidem nul lam sen-

tent iam reddidisset, nam regulariter quidquid f i t contra ius, null ius roboris

est (c. 8, De sent. et re ind., Reg. 64 Iur., in 6°).

Por ro lex quae violata fuisset, iuxta recursum H. S. T. oblatum,

haec est, dispositio nempe iuris, qua edicitur quod, in causis matrimo-

nialibus, « consanguinei et affines haben tur testes habiles in causis *

« suorum propinquorum » (instr. Cum Glossa, S. Congr. Conc., sub

die 22 august i 1840; can. 1974 novi Codicis). Sed, in hoc, Emi Pa t res

iudicarunt sentent iam rotalem legem servasse, quia non solum consan-

guineos et affines actricis testes habiles censuit S. R. Rota, quos in

C u r i a v Paderbornen. Iudex excusserat , sed etiam eorum iussit sup-

pletivam haberi auditionem. Ideoque obiecta legis violatio, in casu,

minime fuit, seu sentent ia lata non est contra ius constitutionis.

Ad al teram nulli tatis ra t ionem quod attinet, seu circa factorum per-

versionem; si hoc fecissent iudices rotales, ut ique circumscribenda lata

sententia foret, quia quoties iudicium profertur super errore substan-

tiali, ex facto perverso, idem est ac si la tum fuisset super documentis

corruptis, vel super falsis testimoniis (cap. 1 et 9 de sent. et re iud.;

Lega, De Iudic, par. I: n. 700; Santi-Leitner, Proel. Iur. Can., lib. I I ,

tit. XXVII, n. 15; Pirhing, h. t., n. XLIII) . « I a m vero nomine perver-

« sionis [factorum] huiusmodi profecto venire non potest quilibet error

« in quem sive in percipiendis sive in aest imandis factis inciderint infe-

« riores iudices, sed significatur t an tum - a t tenta quoque ipsius vocis

« genuina vi - talis factorum corruptio quae iudicum mentem in edenda

« sententia a veritate agnoscenda- prorsus abduxeri t » (H. S. T. In una

Salutiarum, Iurium sive nullitatis sententiae rotalis, 13 maii 1916). Super

quo explicite declarata fuerat H. S. T. competentia, videndi scilicet recursus

datos adversus rotales sententias, quae factorum veritatem pervertisse

accusarentur (Chirographo Benedicti XV, diem 28 iunii 1915).

Recursus dicit iudices rotales in hoc arguendos esse de facti per-

versione et legis violatione, quod depositiones testium, favore actricis

factas, suspectas dixerunt, ex sola quali tate propinquitat is , au t amici-

tiae, au t religionis, non ex iuridica et rationabili exceptione : La sen-

tenza rotale, dopo aver escluso come non idonei i testi che seppero del-

l'intenzione di far divorzio dopo il matrimonio, di tutti quelli che lo

seppero prima, e quindi in tempo non sospetto, si sbarazza disinvolta-

mente così: « Hi testes consanguinei sunt, domestici et amicitiae vinculo