AQUÉN. 297

hominem ineptum ex adverso traducitur eadem prorsus levi- tate qua hebes et mente capta habita est Teresia, quae a testibus omni exceptione maioribus nedum rationis compos, verum etiam apprime callida renuntiatur.

Rosa Long actricis matertera deponit quod mater vim faciebat filiae ut matrimonium iniret, et percutiebat eam ; ita ut misera puella suppliciis omnigenis subiecta fuerit. Sed rationem attestationis suae, seu causam, ut aiunt, scientiae minime profert : et proinde nihil probat, ceu tradit Leuren. for. eccles, lib. 2* q. 640, n. 1. Quid enim ponderis habere potest Rosae testatio, si ea, quae narrat, ab ipsamet For- tunata tempore suspecto accepit ? prout etiam monialis a s. Eligio, quae et ipsa factum urbani militis enarrat, sed recte adiicit : « C'est Fortunée qui me Va dit ».

Nec maiorem vim sibi na icisceretur Rosae narratio, si de credulità f e aut de auditu alieno loquatur. De regula enim generali testes huiusmodi minime admittuntur in negotiis in quibus, prouti in praesenti, requiruntur indubiae proba- tiones, quemadmodum docet Leuren, loc. cit. q. 612 num. 1 et seq, « cum communi ; siquidem tales testes non fundantur super ipso facto, sed super dicto tertii, et sic non testantur de sua prout requiritur, sed de aliena scientia ».

Fortunata autem coactas nuptias asserere haud audet non solum post piam eae malum exitum habuerant, at etiam co- ram iudice, etsi tota in eo sit ut studium a matre in con- nubium impensum dicendo amplificet, passim tamen ea com- memorat quae decantatum metum excludunt.

Breviter a declaratione me expediam quae Teresiae Long, actricis matri ascribitur. Ea enim declaratio edita est die 25 Iunii 1888 : id est postquam parochus Montgard, actricis patronus, qui declarationem scripsit, acta processus susque deque volutaverat. Quapropter nihil non timendum est ; quin patroni dignitas sacerdotalis in themate suffragetur.

Concludam : in probatis haud est, matrimonium, de quo agimus, vitio metus in constantem virum cadentis laborare. Nec in praesenti iudicio dirimi licet an fuerit morte alteru-