NOLANA 301

in beneficiis curatis, ad effectum ut subiiciantur taxae et amplius ».

Sed ex adverso consideranda est decisio S. C. C. in hac eadem controversia, « attentis peculiaribus temporum re- rumque adiunctis, iisque perdurantibus, nihil esse innovan- dum ». Cuius prudentissimae responsionis hic in primis est sensus, quod non obstante clausula irritante, Pontificiis Con- stitutionibus apposita, tamen temporum adiunctis et vicissi- tudinibus ea inest necessaria vis, ut amplius, vi legitimae contrariae consuetudinis, urgeri non possit quod antea sa- pienter fuerat constitutum. Consuetudo enim est fons obli- gationis iuridicae, scatens ex temporum locorumque condi- tionibus, quas uti legislatores praevidere neve impedire pos- sunt, ita a suo iuridico effectu praepedire non valent.

Verum in primae causae propositione Episcopus Nolanus adesse haec temporum adiuncta insinuaverat, quae contrariam induxerant Constitutioni Benedictinae consuetudinem ; nunc vero Capitulum cathedrale et ipse Episcopus non diffitetur, adesse potius laudabilem consuetudinem exequendi eamdem Bullam eiusdemque executionem pro necessitatibus Ecclesiae Cathedralis esse prope necessariam. - Hinc remissum fuit EE. PP. ex noviter deductis deliberare an illud praeceptum « nihil esse innovandum » magis sit retorquendum ad cu- stodiendos religiose mores legitime introductos.

Quia capitulum et ipse Episcopus plures obiiciunt quae- stiones ; videntur omnes posse reduci ad hanc, nempe, « an Bulla - Pius et Misericors - observari debeat non solum quoad solutionem faciendam mediae annatae, sed etiam quod ad modum illam exigendi eamque administrandi». Quo in dubio sane caput est, an observari debeat ipsa Bulla; nam quia accessorium sequatur principale oportet, si Vobis respondere placeat, Pontificiam Constitutionem observandam esse, videtur sequi eamdem servandam esse omnibus in suis partibus quibus sane, Pontifici perpenso studio et proposito derogare non fas esset. - Modum vero exigendi hanc prae- stationem quod spectat, videtur servanda ordinaria exactionis