306. Planctus Paenitentis.

1. Memorans novissima,

cogitans futura,
Quam horrida, quam aspera

sit mortis hora dura,
Quod secundum merita

post mortem redditura
Sit iustis letitia

et reprobis tortura.

2. Haec in corde recolens

ponet mens impura
In se nil reperiens,

quo fiat secura,
Dum peccata meminit,

quae commisit plura,
Et se fedam conspicit

multiplici laesura.

3. Heu, miser quam misere
miserum me feci,
Dum praecepta Domini
post tergum proieci!
Prava pravis, scelera

sceleribus adieci,
Mersus in profundo sum
et addictus neci.

4. O quanta perversitas

meae caecae mentis,
Laqueum suspendii

sibi connectentis,
Dum peccata sordidis

auget incrementis
In conspectu iudicis

omnia cernentis!

5. O quanta dementia

insaniaque videtur,
Deus cuncta conspicit

et non reveretur,
Immo plus respiciens

gartio timetur
Quam creator omnium,

cuncta qui intuetur.

6. Pro scurro, si respiceret,
desinerem peccare,
Pro Christo non desino,

qui cuncta videt clare,
Igitur quid faciam

aut quid possim operare,
Cum districte venerit
cuncta iudicare?

7. Miser, plenus vitiis,

indignus et reus,
Quid faciam, cum venerit

ad iudicandum Deus?
Cum interrogaverit,

quid illi respondebo,
Quem offendi totiens,

cum iudicem videbo?

8. Horrendum est incidere

in manus viventis
Dei, iusti iudicis,

omnia cernentis,
Qui non parcet cuiquam

in die vindictae,
Quin secundum merita

iudicet districte.

9. Pudeat me miserum,

quod fui tam ingratus
Eius beneficiis,

a quo sum plasmatus,
Qui solem et lunam est

pro me fabricatus,
Ad meum adiutorium

omnia creatus.

10. Qui pro me descendere

de caelis est dignatus,
Paulo minus ab angelis

pro me minoratus,
Dum suscepit hominem

meum incarnatus
E virginali thalamo

procedendo natus.

11. Natus, circumcisus est,

in templo praesentatus,
Simeonis brachiis

senis amplexatus,
In Iordanis flumine

a servo baptizatus,
At post longum ieiunium

a Satana temptatus.

12. Multos pro me pertulit

in carne cruciatus,
Fame, siti, frigore,

itinere lassatus,
Cuncta, quae sunt hominis,

infirma toleratus
Praeter ignorantiam

contractumque reatus.

13. Iudae tandem osculo

Iudaeis propalatus
Traditur et trahitur,

illuditur velatus,
In facie conspuitur,

pro me colaphizatus
Et est a falsis testibus

innocens accusatus.

14. Pium fudit sanguinem

vinculis artatus,
Dirissimis verberibus

in cane flagellatus,
In derisum factus est
spinis coronatus
Et morte turpissima

tandem condemnatus.

15. Ductus est ad victimam,

ut agnus immolatus,
Affixus in patibulo

crucis elevatus,
Fossionem manuum

ac pedum toleratus
Et aceto sitiens

felleque potatus.

16. Hos et multos alios

passus cruciatus,
Poenis et opprobriis

immensis fatigatus,
Tandem reddens spirituin

est exanimatus,
Sed et defuncti lancea

aperitur latus.

17. Ecce, miser, perspice,

perversus et ingratus,
Quanta pro te pertulit

Deus incarnatus!
Nec pater pro filio

nec pro patre natus
Sustineret talia

nec tot cruciatus.

18. Sepelitur mortuus

sepulcro collocatus,
Inferni claustra penetrans

captivos liberatus,
Resurgens die tertia

mortem superatus,
In argumentis plurimis

discipulis monstratus.

19. Eisdem intuentibus

in caelum elevatus,
Polorum scandit culmina

nube baiulatus,
Ad patris sedet dexteram

cunctorum iudex datus,
Iudicaturus veniet,

qui fuit iudicatus.

20. Igitur cum venerit

rex iudicaturus
Et talenti crediti

lucra quaesiturus,
Quanta pro te pertulit,

patenter ostensurus,
Miser, plenus vitiis,

quid eris responsurus?

21. Si iustus apparueris,

iustitia salvabit,
Si impius exstiteris,

impietas damnabit,
Malum opus puniet,

bonum remunerabit,
Ubi te invenerit,

ibi te iudicabit.

22. Quid dormitas igitur?

exsurge a morte,
Qua patescit aditus

infernalis portae,
Excutere de pulvere,

solve iugum forte,
Et adnumorabit te

in sua Christus sorte.

23. Ecce, stat ad ostium,

ecce, pulsat foris ;
Ad .te, si ei aperis,

intrabit rex decoris,
Ad ignoscendum promptus est

cunctis clementer horis,
Non enim vult interitum

sed vitam peccatoris.

24. Hinc sunt exemplaria

plura tibi data,
Petrus, Paulus, Maria,

peccatrix appellata,
Matbaeus et adultera

ac latro, cui peccata
Cuncta paenitenti sunt

in cruce condonata.

25. Quod si adhuc trepidas,

modicus in fide,
In Christi tui faciem

crucifixi vide
Et, quam offert, gratiam

cunctis perpendens ride
Ac omnem diffidenciam

penitus abscide.

26. Caput habet pendulum

ad te deosculandum
Et extenta brachia

te ad amplexandum,
Manus perforatae sunt

se totum ad praestandum,
Et apertum latus est

te totum ad amandum.

27. Pedes clavis fixi sunt

ad tecum manendum,
Totum corpus passum est

ad te redimendum,
Haud dubium, quin pronus sit

ad te suscipiendum,
Qui se tibi disposuit

talem exhibendum.

28, Ecce, vitae ianua

patens et aperta!
En, seductos revocat

veritas miserta,
En, iure conqueritur,

quare sit deserta,
Cum sit mors in ianuis

et hora sit incerta.

29. Revertenti praeraia

offert infinita,
Quae nec vidit oculus

rec aure sunt audita;
Nec intellectus hominis

capit in hac vita
Quae sint in caelis praemia

iustis acquisita.

30. Igitur convertere

ad tuum plasmatorem,
Ad amicum, dominum,

patrem, redemptorem,
Timorem et debitum

rependens amorem,
Qui a peccatis proprium

te lavit per cruorem.

31. Nil dubites, nil haesites,

nil velis trepidare,
Curre velox audaciter

ad tuum salutare;
Quacumque hora veneris,

promptus est salvare,
Nam gravat eum perdere,

quod emit tam amare.

32. O mira clementia

tua, rex caelorum,
O tua magna bonitas,

creator saeculorum,
O larga tua pietas,

indultor peccatorum,
O pia tua largitas,

dator regni caelorum!

33. O quam es amicabilis,

lapsorum reparator,
O quam es admirabilis,

reorum immutator!
Quis non amabit te,

o clemens miserator?
Quis non timebit te,

o vindex iudicator?

34. Ecce, miser clamito

ad te de profundis,
Sorditatus vitiis

oppressus et immundis.
Tu mihi manum porige,

qui gratiam infundis,
Sicut scis et quando vis,

mentibus iucundis.

35. Intende piis auribus

ad vocem nieae precis,
Infunde lumen oculis

mentis meae caecis
Et educ me miseram,

aeternae reum necis,
De lacu miseriae,

foedae luto faecis.

36. Miserere mei, Deus,

miserere mei,
Miserere miseri,

miserere rei,
Summi dator praemii,

lucis ac requiei,
In te confidit anima

mea, succurre ei.

37. Miserere misero,

parce confitenti
Atque manum porrige

surgere volenti
Et amorem imprime

tuum meae menti,
Me mundans a vitiis

virtute potenti.

38. En, ad te confugio,

qui potens es salvare,
Tuum adiutorium

imploro salutare,
Mihi nihil oberit,

si me velis iuvare,
Quia tu solus, si vis,

me potens es mundare.

39. Ecce, redit prodigus

de longinquo natus,
Sua cum meretricibus

bona dissipatus,
Indignus est, ne amodo

sit filius vocatus,
Sit inter mercenarios

saltem numeratus.

40. Succurre, pater, filio,

occurre revertenti,
Restaura statum perdito,

da lumen caecae menti,
Vitam redde mortuo,

vivere cupienti,
Tuum est enim veniam

praestare confitenti.

41. Agnosco mea scelera,

confiteor peccatum,
Cognosco miseriam

meam et reatum,
Contritum ne despicias

cor et humiliatum,
Sed per te munus veniae

sit confitenti datum.

42. Vulnus meum detego

tibi, summe bone,
Tu medicamen adhibe

curata laesione,
Tuam namque faciem

cum contritione
Praevenire cupio

in confessione.

43. Confiteor humiliter

indignus et peccator
Tibi sanctisque omnibus,

sanctorum gubernator,
Quia peccavi nimium

carnis factus amator,
Transgressor legis Domini

et praevaricator.

44. Peccavi corde nimium

prava meditando,
Pravis desideriis

nimis immorando,
Irascendo leviter

et iram reservando
Et despectis ceteris

magnum me reputando.

45. Ore vana, turpia,

scurrilia loquendo,
Mendacia, periuria,

maledicta promendo,
Adulans, convitians,

deridens, detrahendo,
Probra, contumelias

ac minas inferendo.

46. Peccavi visu nimium

illicita videndo,
In carnis voluptatibus

oculum figendo,
Spectaculis ac lusibus

me vanis immiscendo,
Superbum , nequam, lividum

oculum habendo.

47. Per auditum aurium

peccavi delinquendo,
Vana, stulta, noxia

libenter audiendo,
Aurem detractoribus

ac frivolis praebendo,
Auscultans illicita,

utilia spernendo.

48. Per gustum assidue

illicitum offendo,
Superflua cibaria

ac pocula sumendo,
Delicatus, bibulus

ac vorax existendo,
Membrorum per superflua

effectum omittendo.

49. Per narium illicitum

peccavi odoratam,
Libidinose attrahens

et emittens flatum,
Immundum et illicitum

odorem habens gratum,
Hunc sensum mihi praestitum

convertens in peccatum.

50. Peccavi tactu sordido

manus polluendo,
Illicita, nefaria

immundaque tangendo,
Mala multiformia

manibus agendo,
Damna, violentiam,

vim fratri inferendo.

51. Pedibus illicite

peccavi incedendo,
Viam pacis deserens,

ad scelera currendo,
Ad lusus et spectacula

vana gradiendo,
Inconstans et instabilis

ac vagus exsistendo.

52. Capitis a vertice

plantam usque pedis
Plenus sum spurcitiis

illecebrisque foedis,
Totum corpus subdidi

malignonum praedis,
In foetore sordium

assimilatus hoedis.

53. Peccavi per superbiam

me ipsum extollendo
Et ad inanem gloriam

iactanter praeferendo,
Pertinax et contumax

in inoboediendo,
His et multis aliis

modis superbiendo.

54. Invidiosus exstiti

detrahens susurrando,
In adversis proximi

frequenter exsultando
Et in eiusdem prosperis

afflictum cor gestando,
His modis per invidiam

et aliis peccando.

55. Per iram et per odium

peccavi tumescendo,
Rixas, contumelias,

clamorem proferendo,
Indignans in animo

malitiam ferendo,
Sic et multipliciter

per iram delinquendo.

56, Victus avaritia

sum fraudem faciendo,
Fallaciis, periuriis

proximum fallendo,
Pietatis opere

affectuque carendo,
Sic per avaritiam

peccatum adaugendo.

57. Per vitium acidiae

foedatum me perpendo,
Torpens, pusillanimis,

remissus existendo.
Tristis boni taedium,

pigritiam habendo,
Multimodum acidiae

lapsum incurrendo.

58. Peccavi per ingluviem

ventri serviendo,
Delicata appetens,

superflua sumendo.
Vitam in desideriis

carnis peragendo,
Circumquaque vitiis

per gulam succumbendo.

59. Peccavi per luxuriam

carnem polluendo,
Carnis voluptatibus

pravis consentiendo,
Mente caecus, corpore

immundus exsistendo,
Sic vitiis mortalibus

me septem opprimendo.

60. Peccavi decalogum

legis transgrediendo,
Deum ficte diligens

ac fictius colendo,
Dilectionem debitam

fratri subtrahendo
Nomenque sanctum Domini

in vanum assumendo.

61. In pravos usus sabbati

requiem convertendo
Parentibusque debitum

honorem non solvendo,
Mentis, licet non manibus,

affectu occidendo,
Per carnis immunditiam

maecbiam committendo.

62. Aliena rapiens

furtumque faciendo,
Falsum testimonium

proferens mentiendo,
Immobiles ac mobiles

proximi res appetendo,
Sic praecepta Domini

ac legis contemnendo.

63. His vitiis et aliis

innumeris sum foedatus,
Plenus immunditiis,

peccatis oneratus,
Intus mente, corpore

foris sordidatus,
Circumquaque vitiis

oppressus et artatus.

64. Haec tibi confiteor,

summe miserator,
Qui solus es misericors,

lapsorum sublevator,
Tu mihi, summe pontifex,

sis veniae collator
Ac commissorum scelerum

clemens condonator.

65. A te deposco veniam,

qui fons es pietatis,
Agens paenitentiam

de malis perpetratis:
Infunde mihi gratiam,

ut liber a peccatis
Ex hoc tibi deserviam

in factis tibi gratis.

66. Causam meam etenim

tibi revelavi,
Contrito corde recolens,

quae mala perpetravi,
Succurre mihi, Domine,

quoniam in te speravi,
Licet enim peccavero,

te tamen non negavi.

67. Peccavi quidem nimium

per fragilitatem,
Sed plus potes dimittere

per tuam bonitatem,
Ne, precor, contineas

tam veram pietatem,
Ubi iam notoriam

agnoscis pravitatem.

68. Si maior est iniquitas

quam oporteret reum,
Eritne minor pietas

tua quam decet Deum?
Absit; Deus pius est

refugiumque meum,
Qui etsi me occiderit,

sperabo in eum.

69. Tu meum es refugium,

Iesu, singulare,
Tu mihi adiutorium

praebe salutare,
Ut, quae commisi, scelera

possim expiare
Et a nefandis actibus

de cetero cessare.

70. Singularis mihi spes

est in te Deo vero,
Qui illustrator cordis es,

da veniam, quam quaero,
Licet enim peccaverim,

tamen non despero,
Quia, si me converteris,

peccator iam non ero.

71. Tua namque pietas

in brevi curat hora
Et, quos vult, tua gratia

immutat sine mora,
Tu tuae more gratiae

cor meum irrora,
Qui occulta cordium

nosti interiora.

72. Converte servum impium,

immuta delinquentem,
Fer reo remedium,

relaxa paenitentem,
Contritum pie susripe

absolve confitentem,
Ut sic in regno gloriae

me facias gaudentem.

73. Tu enim ore proprio

benedicto dixisti,
Quod ad salvandos perditos

missus exstitisti,
Et quod reos ad veniam

revocare venisti ;
Hoc dictis atque plurimis

exemplis astruxisti.

74. Non est enim valentibus

opus medicante,
Sed male se habentibus

medico sanante.
Haec pia vox insonuit

te pio predicante
Et ad paenitentiam

peccatores vocante.

75. Tu pie de theloneo

publicatum vocasti,
Tu in adulterio

deprehensam salvasti,
Tu negantis discipuli

lapsum reparasti
Et paradisi aditum

latroni reserasti.

76. Tu vere paenitentium

spes et reparator,
Tu ad te convertentium

susceptor et amator,
Tu es in te credentium

misericors salvator
Et tibi servientium

largus remunerator.

77. Te nullus fideliter

unquam invocavit,
Qui non misericorditer

levamen impetravit;
Nullus unquam confusus est,

qui in te speravit,
Nec est seductus aliquis,

qui corde te rogavit.

78. Qui igitur in tantis es

misericors probatus,
Ut fons misericordiae

sis merito vocatus,
Preces rei servuli

exaudi miseratus,
Dimittens ei debita

condonansque reatus.

79. Qui ad salvandam perditos

dignatus es venire
Et crucis supplicium

pro miseris subire,
Tu mihi miserrimo

veniam largire,
Et in mortis articulo

dignare subvenire.

80. Qui peccatorum veniam

solus potes dare,
Quod tuae pietatis est,

opus operare,
Miserrimique miserans

lapsum reparare
Ac commissorum veniam

tribuere dignare.

81. Succurre pie misero,

conforta desolatum,
Iuva pusillanimem

et erige prostratum,
Consolare fiebilem,

emunda sordidatum,
Lapsum reconcilia,

perversum muta statum.

82. Moveat te anxia

contritio gementis,
Moveant suspiria

te cordis paenitantis,
Ut gemitum exaudias

te veniam petentis,
Quatriduani reparans

statum iam foetentis.

83. Foetens enim sordibus

velut quatriduanus
Deprimor sub lapide

peccati veteranus ;
Sed si facturae dextera

tuae succurrat manus,
Mox redivivus integre

conresurgam sanus.

84. Ergo tolle lapidem

peccati deprimentem,
Oppressum exonera

subleva iacentem,
Ligati solve vincula,

purifica foetentem
Atque foras revoca

peccatis inhaerentem.

85. Sic poteris de mortuo

vivum reparare,
Sic de servo impio

filium reformare,
Sic commissa scelera

poteris expiare,
Sic amissa praemia

potes restaurare.

86. Sic delere poteris

maculam commissam.
Mentem sursum trahere

hactenus demissam,
Redonare gratiam

funditus amissam,
Producere ad gloriam

fidelibus promissam.

87. Quod ipse tribuere

dignare, rex caelorum,
Per preces et suffragia

sanctorum angelorum,
Per prophetarum merita

patrumque praeelectorum,
Qui tibi efficacia

placuerunt morum,

8S, Per preces precipue

matris tuae piae,
Gloriosae virginis

reginaeque Mariae,
Quae levamen exhibet

tam nocte quam die
Oppressis miseriis

aerumnosae viae.

89. Per cunctorum quoque

preces apostolorum,
Evangelistarum, martyrum

atque confessorum,
Virginum ac omnium

sanctorum beatorum,
Qui vivis et regnas,

per saecla saeculorum.

90. Idipsum humiliter

deposco pro praelatis,
Pro amicis, fratribus,

parentibus, cognatis
Ac pro cunctis fidelibus,

ut rorem pietatis
Infundas eis iugiter

coniungasque beatis.

91. Pro animabus et

parentum, amicorum,
Benefactorum, omnium

fidelium defunctorum,
Tibi preces offero,

benigne rex caelorum,
Ut dones eis requiem

in saecla saeculorum.