310 Appendix V

ius, quod in tanti superfuit, esse illud eligendi modum moriendi. Hinc verus quaestionis status non ille est, quem Auctores supposuerunt, sed e converso hic est : an infans, cum necessario mori debeat, ius habeat eligendi medium, quod cum ipso simul matrem périmât, alio medio omisso, quod, dum peiorem conditionem suam non facit, in qua est {cum tandem mori debeat) matrem incolumem reddit. Porro, ita constituta quaestione, puto non solum clarum esse, sed etiam evidens, neminem posse sibi vindicare eiusmodi electionis ius cum damno vitae alienae, multoque minus cum damno vitae matris. Nam- que quodnam tandem est bonum illud uno potius, quam alio modo, moriendi, quod comparari possit cum vita alterius, et quod magis est, cum vita matris? Idem enim esset ac in comparatione ponere irrationabile arbitrium (quod utpote irrationabile nullum creare potest ius) cum supremo, bono ac iure temporali hominis atque adeo pro- priae matris!

Quod si in examen revocentur rationes quas Auctores in medium adducunt, clarius quoque apparet in falsam positionem quaestionem eos collocasse. Intrinseca enim ratio, quam ipsi afferunt, haec est: occidere innocentem est intrinsece malum. At enim, nonne ipsi iidem sunt, qui docent ad tuendam propriam vitam, licere in fuga caput infantis conterere, qui angusto in loco transitum fugienti impediat ? Nonne et ipsi sunt qui dicunt, tormenta bellica explodere licere adversus innocentium domum ex. gr. contra Sanctimonialium mona- sterium, ut urbs capiatur ? aut arrepta a duobus in naufragio tabula, quae ab utroque retenta cum ipsis in imum demergeretur, quemque ius habere repellendi demergendique alterum ut salvus naufragium evadat? Nonne sunt hi omnes innocentes? Et casus illius, qui rugiendo conterat infantis caput, nonne congruit cum nostra de craniotomia quaestione? Quid ergo dicendum?

Dicendum itaque est, intrinsece quidem malum esse innocentem occidere, qui adaequate talis sit, idest sit innocens formaliter simul et materialiter: non autem hoc dicendum de eo qui innocens sit for- maliter tantum, dum materaliter est iniustus aggressor. At vero infans in quaestione de qua agimus, non est innocens adaequate, est innocens formaliter tantum: materialiter vero est aggressor iniustus, qui vitam matris invadit. Sane quaenam est vera atque efficens causa mortis matris? Infans eius est, et unice infans, qui eam non solum occi- dit, sed atroci quoque cruciatu. Puer qui iaceat in via et a rugiente conteratur, est aggressor materialiter iniustus, sed negative tantum: at infans de quo agimus est aggressor iniustus positive ; non secus ac furiosus, qui, cum suarum actionum dominus non sit, invadat alte- rius vitam, iusteque ideo interficiatur.

Inde manifeste apparet, incongruam esse distinctionem inter modos directos interficiendi infantem et indirectos : namque si aggres- sor iniustus interfici directe possit, directe quoque interfici poterit