MEMBRUM II.

De hoc nomine, Ego sum qui sum, utrum sit nomen essentiale vel personale ?

Secundo quaeritur de hoc nomine, Ego sum qui sum, de quo quaeritur, Utrum sit essentiale nomen, vel personale ?

Videtur enim, quod sit essentiale:

1. Ex his quae dicuntur in libro I Sententiarum, distinct. VIII, et ex verbis Augustini, et ex verbis Hieronymi. Dicit enim Augustinus in libro V de Trinitate : " Sicut ab eo quod est sapere dicitur sapientia, ita ab eo quod est esse dicitur essentia. Et quis magis est quam ille qui dixit famulo suo Moysi, Exod, iii, 14: Ego sum qui sum : et, Sic dices filiis Israel: Qui est, misit me ad vos. "

2. Adhuc, Damascenus: " Principalius horum nominum quae de Deo dicuntur, est, Qui est, sicut ipse loquens in oraculo Moysi ait: Qui est, misit me ad vos, totum comprehendens in seipso ve- lut quoddam pelagus substantiae infinitum et indeterminatum . "

3. Adhuc, Moyses cum audivit hunc sermonem, Ego sum qui sum, ex ipso sermone non intellexit plus unam personam quam aliam: et hoc non potuit esse, nisi intelligeret de essentia divina, quae ut loquens ibi inducebatur.

4. Adhuc, Dionysius in libro de Divinis nominibus : " Si non de tota aiunt divinitate laudari, cum dicitur, Ego sum qui sum: et, Qui est, misit me ad vos: sed per unam partem circumscribere conantur, quomodo audient: Qui est, et qui erat, et qui venturus est, omnipotens ? "

Ex omnibus his concluditur, quod est nomen essentiale.

In contrarium tamen hujus est quod dicitur, Isa. lxv, 1: Ecce ego, ecce ego ad gentem quae non invocabat nomen meum Ibi Glossa: " Filius loquitur qui, Exod, iii, 14, dixit Moysi: Ego sum qui sum, "

Solutio, Satis bene responsum est ad hoc ab antiquis, Praepositivo scilicet, Gulielmo, et Alexandro. Dicebant enim, quod hoc nomen, Qui, potest accipi ut nomen infinitum et indeterminatum, vel potes accipi ut relativum. Si accipitur ut infinitum, dicit pelagus substantiae infinitum: essentialitatem enim divinam dicit non determinatam in supposito, et sic quasi in pelago infinito. Si autem accipitur relative, adhuc potest accipi duobus modis, scilicet adjective secundum quod determinatur antecedente quod refert, et hoc est Deus, quod nomen substantiale est: sic enim prae misit : Deus patrum vestrorum misit me ad vos. Si dixerint mihi: Quod est nomen ejus ?... Ait: Sic dices filiis Israel: Qui est, misit me ad vos . Et sic sensus est: Qui est Deus vera essentialitate, misit me ad vos. Et sic adhuc nomen est essentiale toti trinitati conveniens. Si autem accipitur substantive, et intelligitur per subintellectum articulum substantivari, dicebant, quod personale est. Articulus enim discretionem notat, et ad notitiam discretam faciendam inventus est. Et quia historia ista singulariter significat redemptionem generis humani, qui per Filium facta est, ideo dicit Glossa super Isaiam,, quod Filius loquitur: sic enim appropriatione potius quam, proprietate trahitur ad standum pro Filio.

Primae ergo auctoritates Augustini et Damasceni loquuntur de hoc nomine, Qui, prout est nomen infinitum: et in hoc sensu loquitur auctoritas Dionysii.

Ad aliud dicendum, quod Moyses si intellexit hoc nomen, Qui, ut infinitum, non intellexit unam personam plus quam aliam. Si autem intellexit ut relativum ejus quod praecessit: tunc adhuc duplex potuit esse intellectus, scilicet secundum quod simpliciter refert antecedens vel appropriatum per orationem historiae, qua appropriatur hoc nomen, Deus: et quod est commune et essentiale ad personam Filii, et sic intellexit unam personam plus quam aliam. Sed tamen secundum quod simpliciter refert antecedens, de tota trinitate intelligitur secundum Dionysium.

Et si objiciatur in sensu quo Praepositivus objicit, qui est Pater, qui est Filius, qui est Spiritus sanctus: ergo ille qui est Pater, est Filius et Spiritus sanctus: patet, quod non valet processus. In praemissis enim accipitur hoc nomen Qui, infinite, in conclusione autem relative: et sic incidit fallacia figurae dictionis ex mutata suppositione.

Caetera de hoc nomine, Qui est, in praehabitis dicta sunt in quaestione de essentialitate divina. Secundum Dionysium tamen essentia divina dupliciter

consideratur, in se scilicet prout est pelagus infinitae essentialitatis: et sic proprium nomen ejus est, Qui est. Consideratur eliam ut causa diffundens esse: et sic primum nomen quo innotescit nobis, est bonum: bonum enim diffusivum est esse: et hoc modo Dionysius bonum ordinat ante ens: cum tamen si intentiones utriusque simplices accipiantur, intentio entis est ante intentionem boni.