340 LITTERA ENCYCLICA

(1) Hebr. VI, 7, 8.

blicae. Revera nulla fuit aut deformior species, aut miserior con- ditio civitatis, quam illa in qua tales et doctrinae et homines va- lere aliquandiu potuerunt. Ac nisi recentia exempla suppeterent, id fidem excedere videretur, potuisse homines -scelere* audaciaque furentes in tanta excidia ruere, et retento ad ludibrium libertatis nomine, in caede et incendiis debacchari. - Quod si tantos nondum sensit Italia terrores, primo quidem singulari Dei beneficio tribuere, deinde id quoque caussae fuisse statuere debemus, quod, cum itali homines numero longe maximo in religione catholica studiose per- severarint, idcirco flagitiosarum opinionum, quas diximus, dominari libido non potuit. Verum si haec, quae religio praebet, munimenta perrumpantur, continuo Italia in eos casus ipsos delaberetur, qui maximas et ftarentissimas nationes aliquando perculerunt. Etenim necesse est, ut similitudinem doctrinarum exitus similes consequan- tur : et quoniam in eodem vitio sunt semina, fieri non potest, quin fructus plane eosdem effundant. Immo vero maiores fortasse poenas violatae religionis gens italica lueret, quia perfidiam et impietatem culpa ingrati animi cumular et. Non enim casu aliquo, aut levi ho- minum voluntate datum est Italiae, ut partae per Iesum Christum salutis vel a principio esset particeps, et beati Petri Sedem in sinu gremioque suo collocatam possideret, et longo aetatum cursu iis , quae a religione catholica sponte fluunt, maximis et divinis beneficiis perfrueretur. Quapropter metuendum sibi magnopere esset quod in- gratis populis Paullus Apostolus minaci ter nunciavit, u Terra saepe venientem super se bibens imbrem, et generans herbam opportu- nam illis a quibus colitur, accipit benedictionem a Deo: proferens autem spinas, et tribulos, reproba est, et maledicto proxima, cuius consummatio in combustionem (1). »

Prohibeat Deus hanc tantam formidinem ; atque omnes pericula serio considerent, quae partim, impendent ab iis, qui non communi utilitati , sed Sectarum commodis servientes, capitales -cum Ecclesia inimicitias exercent. Qui si saperent, si vera caritate patriae te- nerentur, certe nec de Ecclesia diffiderent, nec de nativa eius li- bertate detrahere, iniuriosis suspicionibus adducti, conarentur; immo vero consilia ab ea oppugnanda ad tuendam adiuvandamque verte- rent ; idque in primis providerent, ut Pontifex Romanus sua iura reciperet. - Etenim suscepta cum Apostolica Sede contentio quanto plus Ecclesiae nocet, tanto minus est incolumitati rerum italica-