LITTERA ENCYCLICA 343

bendo spectent: quod inaxime expedit, id constituant iudicio certo et efficiant : nihil ex iis rebus praetermittant, quarum utilis atque expetenda cognitio videatur : gravitate et moderatione dicendi re- tenta, errores et vitia reprehendant, sic tamen ut careat acerbitate reprehensio, personisque pareatur : deinde orationem adhibeant pla- nam atque evidentem, quam facile queat multitudo percipere. - Re- liqui autem omnes , qui vere et ex animo cupiunt, florere res et sacras et civiles ingenio hominum litterisque defensas, hos littera- rum ingeniique fructus tueri liberalitate sua studeant ; et ut quis- que ditior est , ita potissimum re fortunaque sustineat. Iis enim qui scribendo dant operam , omnino afferenda sunt huius generis adiumenta : sine quibus aut nullos ipsorum industria habitura est exitus, aut incertos et per exiguos. - In quibus rebus omnibus si quid nostris hominibus incommodi impendet, si qua est dimicatio subeunda, audeant tamen sese obvios ferre, cum homini christiano nulla sit adeundi vel incommoda vel labores caussa iustior, quam ne lacerari ab improbis religionem patiatur. Neque enim hac filios lege Ecclesia aut genuit aut educavit, ut cum tempus et necessitas cogeret, nullam ab iis opem expectaret, sed ut, singuli eorum otio privatisque utilitatibus salutem animarum et incolumitatem rei christianae anteponerent.

Praecipue autem curae cogitationesque Vestrae, Venerabiles Fra- tres, in eo evigilare debent, ut ministros Dei idoneos rite insti- tuatis. Quod si Episcoporum est plurimum operae et studii in fin- genda probe omni iuventute ponere, longe plus ipsos elaborare in clericis verum est, qui in Ecclesiae spem adolescunt, et participes adiutoresque munerum sanctissimorum sunt aliquando futuri. -Caus- sae profecto graves et omnium aetatum communes decora virtutum multa et magna in sacerdotibus postulant : verumtamen nostra haec aetas plura quoque et maiora admodum flagitat. Revera fidei ca- tholicae defensio, in qua laborare maxime sacerdotum debet indu- stria , et quae est tantopere his temporibus necessaria, doctrinam desiderat non vulgarem neque mediocrem, sed exquisitam et variam; quae non modo sacras, sed etiam philosophicas disciplinas comple- ctatur , et physicorum sit atque historicorum tractatione locuples. Eripiendus est enim error hominum multiplex, singula christianae sapientiae fundamenta convellentium : luctandumque persaepe cum adversariis apparatissimis, in disputando pertinacibus, qui subsidia sibi ex omni scientiarum genere astute conquirunt. - Similiter cum hodie magna sit et ad plures diffusa corruptela morum, singularem