xerant, uxorem ob nimiam Iudicum

praecipitantiam in nullitate Matri-

moniorum declaranda , adhuc illis

primis uxoribus superstitibus ad

quartas contrahendas nuptias deve-

nerant;et similiter foeminarum, quae

post primum, secundum et tertium

maritum quarto etiam, illis quoque

viventibus, se iunxerant, non sine

pusillorum scandalo , et bonorum

omnium detestatione, qui sacra ma-

trimonii vincula ita contemni , et

temere perfringi dolebant. Nos au-

tem, his intellectis, gravi affecti do-

lore intimo animo ingemuimus, et

non praetermisimus Apostolicae No-

strae sollicitudinis partes in Domino

adimplere. Siquidem primo Pontifi-

catus Nostri anno ad Episcopos il-

larum partium , in quibus praedicta

acciderant, plenissimis datis literis,

graviter conquesti sumus de huius-

modi pravitate, quae in Ecclesia

Dei tolerabatur, et ad eam abolen-

dam eorum animos erigere, et pasto-

ralem zelum accendere curavimus :

quod etiam egimus cum aliis aliarum

regionum Episcopis, ubi huiusmodi

pravum dirimendorum matrimonio-

rum usum irrepsisse cognovimus.

» §. 3. Verum Nobis responsum

est, id saepe contingere partim ex

culpa illorum Iudicum , quibus vel

in prima instantia, cum causa c o -

ram Iudice ordinario ex aliqua l e -

gitima causa cognosci nequit , vel

in secunda, cum in partibus nullus

adest Iudex, ad cuius Tribunal Cau-

sa in gradu appellationis devolvatur,

vel si adest, iusta de causa coram

>ix ix. 3 4 7

eo disceptari nequit, causae matri-

moniales huiusmodi a Sede Aposto-

lica committuntur ; qui vel ob in-

scitiam , vel ob malam voluntatem

proclives sunt ad Matrimonia dis-

solvenda, atque eadem Matrimonia,

levi vel etiam nullo habito examine,

irrita, ac invalida declarant: partim

ex facto coniugum super nullitate

suorum Matrimoniorum litigantium,

cum frequenter unus tantum eorum,

qui dissolutionem Matrimonii postu-

lat, in iudicio compareat, et sententia,

nullo contradicente , secundum sua

vota obtenta, ad alias nuptias con-

volat ; vel ambobus coniugibus in

Iudicium venientibus, alter, qui pro

Matrimonio, alter vero, qui contra

agit, sententia de nullitate Matri-

monii prolata, nullus es t , qui ad

superiorem Iudicem appellationem

interponat , vel quia litigantes in

specie quidem discordes , re vera

inter se concordes sunt, et invicem

colludentes contractum Matrimonium

dissolvi cupiunt, vel quia pars, quae

pro validitate Matrimonii stabat, eius-

que nullitatem acriter contra ad-

versarium impugnabat, lata a Iudice

sententia contra Matrimonium, mutat

voluntatem, vel pecunia sibi ad sum-

ptus litis non suppetente, vel aliis

deficientibus auxiliis ad litigandum

necessariis, et incoeptum opus, ac

causam post primam sententiam de-

serit. Quo fit,ut deinde ambo coniu-

ges, vel unus eorum ad aliud con-

trahendum Matrimonium se conferat.

» § 4. Quod autem ad Iudices

pertinet, quibus extra Romanam Cu-