Appendix IX 349

seminariorum ecclesiasticorum ac operariorum (non tamen religio- num, congregationum et societatum, etiam Iesu, seu instituti eorum, qui in praemissis vel circa ea deliquerint, sed aliorum non delin- quentem) harum serie applicamus, qui teneantur consignare merces et lucra huiusmodi locorum Ordinariis, seu eorum vicariis in spiri- tualibus generalibus, aut officialibus, vel apostolicis vicariis seu pro-vicariis. Ii vero, tamquam dictae Sedis delegati, illa ut praefer- tur, et non in alios usus, distribuere et erogare debeant ; super qui- bus eorum conscientiam districte oneramus. Et quia in praemissis et circa ea delinquentes ut plurimum praetextu necessitatis pro eorum missionibus se excusare praesumunt, excusationes huiusmodi eis eorumve cuilibet nullo modo suffragari posse vel debere decernimus et declaramus.

« § 4. Insuper eisdemmet censuris et poenis innodamus et inno- datas fore declaramus superiores immediatos, ac provinciales et generales praedictorum Ordinum, Congregationum et Societatum, etiam Iesu, qui eorum respective subditos in praemissis vel circa ea etiam pro unica vice quomodolibet delinquentes, saltem per amotio- nem illorum a locis commissi per eos delicti, non puniverint ; a sen- tentia vero excommunicationis huiusmodi per superiores vel alium seu alios quoscumque, etiam quavis facultate suffultos, nemo ex praedictis delinquentibus absolvi possit, praeterquam in mortis arti- culo constitutus, nisi lucris huiusmodi prius restitutis ».

Ex quibus Constitutionibus fas est determinare quaenam perso- nae sub inflicta censura excommunicationis comprehendantur, quae- nam non comprehendantur. Comprehenduntur omnes et singulae personae ecclesiasticae, tam saeculares quam regulares, quae sub nomine missionum, aut quovis alio titulo, pro tempore missae fue- rint, aut in illis partibus quomodolibet morabuntur. Hinc non viden- tur comprehendi personae ecclesiasticae locorum indigenae, cum neque missae fuerint neque ibi morentur eo sensu de quo loquitur Constitutio. Mora enim, de qua Constitutio loquitur, refertur ad per- sonas ecclesiasticas, quae licet non missae fuerint, ratione Missionum, attamen per se ad ea loca accedant, ibique morentur. Quod ex integra sententia utriusque Constitutionis videtur erui: utraque enim Consti- tutio contra eos dirigitur, qui titulo fidei propagandae aut quomodo- libet promovendae ex Europa in dicta loca transeunt, ibique nego- tiationibus et mercaturis distracti scandalum indigenis pariunt lucrum quaerentes.

Quare personae ecclesiasticae locorum indigenae (quae non mo- rantur sed in iis locis existunt) quamquam sub generali Ecclesiae lege comprehenduntur, quae mercaturam ecclesiasticis viris sive per se sive per alios exercitam interdicit (vid. Constit. Benedicti XIV, Apostolicae, 25 Februarii 1741) non videntur tamen comprehensae sub censura excommunicationis de qua loquitur Constitutio Clementina.