352 Appendix IL

27. Sed nihil obstat, quod huiusmodi solutio dicatur etiam dispensatio, non quidem sensu proprio sed sensu quodam lato.

Certe si dispensatio sumitur proprie, quatenus, scilicet, significat relaxationem legis, seu melius obligationis legis, factam favore alicuius qui tamen relinquitur sub dominio legis, uti accidit v. gr. in dispensatione a lege ieiunii, huiusmodi dispensatio locum non habet in solutione matrimony rati et non consummati, in qua, cum solvatur ipsum vinculum matrimoniale, eo ipso coniuges subtrahuntur a dominio legis matrimonialis.

28. At optime dici potest dispensatio sensu lato, quod ita explicat BouQuiLLON, duce SUAREZIO, in casu simili dispen- sationis voti : « Dispensatio voti est debiti voto contracti re- missio nomine Dei facta per superiorem legitimum ; unde maxime differt a dispensatione in lege, siquidem haec sit directa relaxatio obligationis, illa vero directa abrogatio facti, qua posita obligatio ipsa extinguitur; vocatur autem praedi- cta debiti remissio nomine dispensationis, quia non Deus ipse immediate sed per suum vicarium et quasi dispensatorem eam facit. Porro facillime intelligi potest tali modo fieri dissolutio- nem pacti et extingui obligationem». Sequitur citatio SUA- REZII: « Nam etiam inter homines hoc modo tolluntur obli- gationes promissionum, et rex posset committere officiali suo ut promissiones sibi factas relaxaret vel componeret; ita ergo intelligere possumus fecisse Deum. Et tunc non dispensatur in iure divino... sed est dispensatio in iure Deo acquisito per votum quod suo modo ad factum pertinet, quatenus ius dicit actionem ad debitum. Quo modo possunt homines dici dispen- satores iurium seu bonorum Dei, sicut a Paulo dicuntur dis- pensatores mysteriorum Dei, I Cor. 4. - Ita Suarez 1. 6, c. 9, n. 1 5 » (Tractatus de virtute religionis... Brugis 1880, n. 449 .

29. Sed praeter hanc rationem, quae communis est dis- pensationibus votorum et matrimonii rati, pro solutione ma- trimonii rati specialis habetur ratio, ita ut maiori iure solutio haec dici possit dispensatio.