P A R I S I E N . 357

nitas comprobetur. Quae promptitudo deficit in marito, qui altum servat in sua causa silentium, eique sat est affirmare consummationem fuisse peractam. Haec opposita agendi ra- tio, probat bonam fidem in Armandina, malam in medico Ceron. Porro ipsa nullam intervenisse consummationem non una vice, sed pluries cum iuramento affirmat.

Arrnandinae assertio non solum ut vera retinenda est, quia a mendacio aliena censetur, sed etiam quia medici ipsam virginem adhuc esse testantur.

Unus est D. Ferrant certe non intimae notae, qui ma- trimoniales actus defuisse non audet asserere. Et attenta structura, et laxitate hymenis haeret anceps, an consumma- tionem vel inconsummationem affirmare debeat, vel negare. Nihilominus ipse quoque hymenem intactum esse testatur (Certif. Conci. i . ) Repetit hymenem esse intactum in de- positione iuramenti firmata. Ex his quid in facti specie sit decernendum, facili negotio colligitur. Periti de facto conve- niunt hymenem esse intactum. Porro ait Gasparri in recen- tissimo tractatu Canonico N. 1065, principium est matri- monium habendum esse ratum tantum, si hymen qui va- ginam claudii, est intactus, id enim indicat semen in va- ginam immissum non fuisse Proinde iure meritoque iu- risprudentia S. C. C. retinet matrimonium hymene integro non esse consummatum nisi ex medicorum consilio et at- testatione aliud constet.

Duae hic difficultates occurrunt, altera ex parte viri : altera ex parte mulieris. Ex parte viri, quia nulla inspectio facta est. Ex parte mulieris, in qua laxitas quaedam hyme- nis invenitur, quae consummationem matrimonii insinuare videtur. Nam, ut ait Cosci lib. 1. C. XVI. N. 54, dispen- sationem a matrimonio rato obtinere non poterit, si obste- trices* eius genitalia relaxata reperiant.

Iamvero prima difficultas, certitudinem moralem inconsum- mationis ex animo meo nullo modo evellit. Inspectio viri, impossibilis omnino evasit, eo ipso quo semel iterumque ci- tatus noluit obedire. Porro viri pervicacia in damnum mu-