376 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ex eo autem quod huiusmodi absentiae causa sit iusta, beneficiariis poenam non incurrit, de qua in canone 2381 n. 2, privationis nempe bene- ficii, sed poena improprie dicta iure plectitur, seu amissione fructuum beneficii, ad normam eiusdem canonis statuentis in n. 1 : «Qui benefi- cium obtinet cum onere residentiae, si illegitime absit, eo ipso privatur omnibus fructibus sui beneficii pro rata illegitimae absentiae ». Ad rem audiatur Reiffenstuel, lib. III , tit. 4, De clericis non residentibus, n. 51 : « Siquidem tum Episcopus (seu parochus) non residens, tum beneficia- rius non recitans horas canonicas per leges ecclesiasticas factus est inhabilis ad acquirendos eiusmodi fructus ; eo quod sacri canones impe- diant acquisitionem fructuum beneficialium, nisi ponatur conditio per- sonalis residentiae, aut recitationis horarum canonicalium. Unde et pri- vatio fructuum beneficialium, atque obligatio eosdem restituendi ante omnem sententiam iudicis, non est poena proprie dicta, seu talis, qua quis privatur re sua, sibique iam acquisita; sed potius imponitur ut conditio quaedam, sive modus necessario observandus, nisi ponatur praefata residentia personalis, aut recitatio horarum canonicalium. Si- cut in simili contigit, quando testator reliquit cuipiam legatum sub con- ditione sive onere, ut aliquid faciat : alias per dat legatum ».

Quod confirmatur decisione huius Sacrae Congregationis in Toletana et aliarum diei 10 Iulii 1920. Proposito enim tunc dubio : « Utrum Codi- cis canon 2381 urgeat etiam in casu non residentiae non graviter culpa- bilis, vel materialiter tantum, non formaliter culpabilis ac notoriae », re- sponsum prodiit : « Affirmative, dummodo ne concurrant causae excu- santes iuxta canones 420 et 421, vel pontificium indultum ».

Qua responsione, dum decernitur ad constituendam absentiam illegi- timam non requiri culpam ne levem quidem, simul confirmatur, elenchum causarum excusantium a choro, de quibus in canonibus 420 et 421, propter quas capitularis, revera absens, uti praesens habeatur per iuris fictionem, esse taxativum, et non demonstrativum tantum, quibus causis proinde nefas est alias addere causas eiusdem generis. Et iure meritoque; facil- lime enim excogitari possent motiva quibus minueretur absentiae impu- tabilitas, seu quibus cohonestaretur quaelibet beneficiarii absentia.

Et animadvertatur quod, inter has causas excusantes a choro cum iure percipiendi fructus praebendae ac distributiones quotidianas, recen- setur quoque in canone 420 § 1 n. 7 vacatio piis exercitiis ad normam ca- nonis 126, « quo tamen indulto, additur in citato can. 420, (capitulares) semel tantum in anno chori servitio liberantur)). Vacatio igitur piis exercitiis semel tantum in anno causam iustam simul et legitimam prae- bet absentiae capitularis a choro ad effectum percipiendi fructus bene-