376 Epistola Encyclica

et aequaliter cura est illi de omnibus. Fortioribus autem fortior instat cruciatio.1 Si tamen quandoque contingat temere et ultra modum publicam a Principibus potestatem exerceri, catholicae Ecclesiae doctrina in eos insurgere proprio marte non sinit, ne ordinis tran- quillitas magis magisque turbetur, neve societas maius exinde detri- mentum capiat. Cumque res eo devenerit ut nulla alia spes salutis affulgeat, docet christianae patientiae meritis et instantibus ad Deum precibus remedium esse maturandum. - Quod si legislatorum ac prin- cipum placita aliquid sanciverint aut iusserint quod divinae aut natu- rali legi repugnet, christiani nominis dignitas et officium atque Aposto- lica sententia suadent obediendum esse magis Deo quam hominibus.2

Salutem porro Ecclesiae virtutem quae in civilis societatis ordi- natissimum regimen et conservationem redundat, ipsa etiam dome- stica societas, quae omnis civitatis et regni principium est, necessario sentit et experitur. Nostis enim, Venerabiles Fratres, rectam huius societatis rationem, secundum naturalis iuris necessitatem, in indis- solubili viri ac mulieris unione primo inniti, et mutuis parentes inter et filios, dominos ac servos officiis iuribusque compleri. Nostis etiam per Socialismi placita eam pene dissolvi ; siquidem firmitate amissa» quae ex religioso coniugio in ipsam refunditur, necesse est ipsam patris in prolem potestatem, et prolis erga genitores officia maxime relaxari. Contra vero honorabile in omnibus connubium, * quod in ipso mundi exordio ad humanam speciem propagandam et conser- vandam Deus ipse instituit et inseparabile decrevit, firmius etiam et sanctius Ecclesia docet evasisse per Christum, qui Sacramenti ei contilit dignitatem, et suae cum Ecclesia unionis formam voluit referre. Quapropter, Apostolo monente, 4 sicut Christus caput est Ecclesiae, ita vir caput est mulieris; et quemadmodum Ecclesia subiecta est Christo» qui eam castissimo perpetuoque amore complectitur, ita et mulieres viris suis decet esse subiectas, ab ipsis vicissim fideli constantique affe- ctu diligendas. - Similiter patriae atque herilis potestatis ita Ecclesia rationem moderatur, ut ad filios ac famulos iri officio continendos valeat, nec tamen praeter modum excrescat. Secundum namque catholica documenta, in parentes et dominos caelestis Patris ac Domini dimanat auctoritas, quae idcirco ab ipso non solum origi- nem ac vim sumit, sed etiam naturam et indolem necesse est mu- tuetur. Hinc liberos Apostolus hortatur obedire parentibus suis in Domino, et honorare patrem suum et matrem suam, quod est man- datum primum in promissione. 5 Parentibus autem mandat: Et vos,

* Cap. VI. 2 Act., V, 29. 3 Hebr., XIII. 4 Ad Eph., V. s Ad Eph., VI, 1, 2.