386 LITTERAE APOSTOLICAE. statis fastigio collocati, Ecclesiaeque universae procuratione distri- cti, et iamdiu sentimus et saepe diximus, quantum haec, in quam Nos temporum vices compulerunt, aspera sit et calamitosa conditio. Commemorare singula nolumus: verumtamen manifesta sunt omnibus quae in hac Urbe Nostra plures iam annos geruntur. - Hic enim in ipso catholicae veritatis centro sanctitati religionis illuditur, et dignitas Apostolicae Sedis laeditur, et in crebras profligatorum hominum iniurias pontificia maiestas obiicitur. - Erepta potestati Nostrae plura sunt, quae Decessores Nostri pie liberaliterque insti- tuerat , ac successoribus suis inviolate servanda transmiserant; ne- que temperatum est, quin iura laederentur sacri Instituti christiano nomini propagando: quod quidem non de religione solum , sed et- iam de humanitate gentium praeclare meritum, nulla unquam vis superiorum temporum violaverit. - Templa catholici ritus clausa vel profanata non pauca, haeretici ritus multiplicata; doctrinarum pravitas scribendo agendoque impune diffusa. - Qui rerum summa potiti sunt, dant saepe operam constituendis legibus in Ecclesiam nomenque catholicum iniuriosis: idque in conspectu Nostro, quorum curae omnes ex Dei ipsius mandato vigilare in eo debent, ut chri- stiana res incolumis et Ecclesiae iura salva sint. - Nullo autem respectu ad illam, quae est in Romano Pontifice, docendi potesta- tem, ab ipsa institutione iuventutis auctoritatem Nostram interclu- dunt; ac si Nobis èst permissum, quod nulli privatorum interdici- tur, in institutionem adolescentium scholas sumptibus Nostris ape- rire, in eas ipsas legum civilium vis et severitas invadit. - Qua- rum rerum funesto spectaculo multo vehementius commovemur, quod succurrendi facultas, quam maxime optaremus, Nobis non sup- petit. In potestate enim sumus verius inimicorum quam Nostra ; atque illa ipsa, quae Nobis conceditur, usura libertatis, cum eripi aut imminui alieno possit arbitrio , certum non habet stabilitatis constantiaeque firmamentum.

Interea quotidiano rerum usu manifestum est, malorum conta- gionem magis magisque serpere per reliquum christianae reipubli- cae corpus, et ad plures propagari. Etenim aversae ab Ecclesia-gen- tes in miserias incidunt quotidie maiores; atque ubi semel extincta aut debilitata fides catholica sit, finitimum est iter ad opinionum insaniam rerumque novarum cupiditatem. Eius autem, qui Dei vi- ces in terris gerit, maxima et nobilissima potestate contempta, per- spicuum est, nullos hominum auctoritati frenos superesse tam vali- dos, qui possint indómitos perduellium spiritus compescere, aut ar-