387

LITTERAE SS. D. N. Papae LEONIS XIII ad Archiepiscopos

et Episcopos Borussiae.

De conditione rei catholicae in Germania.

Iampridem Nobis in votis erat, Venerabiles Fratres, vos allo- qui, ut de praesentibus rei catholicae in Germania conditionibus vobiscum ageremus. - Illud valde optabamus, singulari quadam ra- tione, testari magnitudinem paternae caritatis ac studii., quo vos et dilectos vestros filios complectimur : simulque vobis gratulari de sollicitudine illa plane apostolica, qua vos omnes, Venerabiles Fratres, in gregem vestrum animatos infiammatosque conspicimus. Intelligimus praesertim curas, quas constanter adhibuistis , ut ca- tholici homines, fidei vestrae concrediti, nunquam se a virtute, a pietate, a salutis via abduci paterentur. - Maxime etiam cordi erat, vobis patefacere animi solatium atque oblectationem quam percipi- mus tum ex summa voluntate, qua universi catholici homines Ger- maniae vobis adhaerescunt, vobisque dicto audientes sunt, tum. ex disciplina et concordia, quae inter ipsos magis magisque invalescit.

Quod antea non licuit, placet praestare modo per hanc episto- lam, quam ultro ad vos damus, spem bonam animo foventes fore ut, divinae Providentiae beneficio, cito dies affulgeat, qui religioni et Ecclesiae in Germania laeta meliorum rerum initia afferat.

Neminem vestrum latet, Venerabiles Fratres , mutuam concor- diam , quae haud brevi annorum spatio inter hanc Apostolicam Se- dem et Borussiae Regnum fauste feliciter intercesserat, magnis ex improviso perturbationibus fuisse obnoxiam, ob eas praesertim latas leges, quibus catholici cives in grave discrimen et angorem adducti sunt. - At haec calamitas, quae Decessorem Nostrum fel. rec. Pium IX. ac Nos etiam magno dolore affecit, occasionem praebuit, moderante Deo, quamobrem tum Pastorum tum Fidelium Germa- niae virtus et in avita fide constantia maiorem in modum eluceret. Quae quidem. virtus et constantia eo maiori commendatione digna est, quod cum illi strenuam caussae Ecclesiae tuendae operam da- rent, nunquam a fide et obsequio maiestati Principis debito, num- quam a patriae caritate descesserint; et obtrectatoribus suis re ipsa