396 LITTERAE

neque hortationes, neque monita, neque acerbe severa et re- petita imperia, neque canonicarum poenarum minae efficiunt ut in his praeceptis peccantes ad bonam frugem reducantur ; ita mala voluntas vel crassa ignorantia Ecclesiae desideria ad eludenda valent et multos per annos hoc non laudabili more ad agendum.

Hanc vero voluntatis alacritatem a clero et Christifidelibus Nostrae almae Urbis, quae est caput mundi et supremae Ec- clesiae auctoritatis sedes, speciali modo speramus. Nobis enim videntur qui verba Nostro ex ore audiant, hi facilius assensuri esse, et exemplum perfectae obedientiae Nostris monitis esse datura, quae Christi gregis nobilior ceteris pars est, scilicet Urbis Ecclesia Nobis speciali modo Episcopali munere com- missa. Huc accedit ut hoc exemplum prae oculis totius orbis sit ferendum. Undique huc concurrunt et Episcopi et Christi - colae Vicarium Christi ad visendum et spiritum temperandum, cum nostras venerabiles basilicas visant et martyrum sepulcra, et maiore pietate sacris solemnibus adsint, quae apud nos quo- tidie magno sumptu et decore celebrentur. « Optamus ne mo- « ribus nostris offensi recedant » dixit ille Benedictus XIV, qui Nos Apostolica auctoritate praecessit, in Epistola Enciclica « Annus qui » musicam sacram attingens. Et superius de malo musicorum instrumentorum usu, qui tunc vigebat, loquens, ipse aiebat Pontifex: « Quem sensum omnium nostrum habe- « bunt venientes e regionibus, quarum ecclesiae instrumentis « non utuntur, ea si audient in nostris ecclesiis, ut mos est in « theatris aliisque locis alienisi Nonnulli vero venient e regionibus « ubi nostro more in ecclesiis canitur; sin autem consilio praediti « sint admiratione afficiantur, cum apud nos suarum ecclesiarum « mali usus medicamen non invenissent, quod huc quaesiissent».

Praeteritis temporibus musica, quae in ecclesiis canebatur, forsitan in legibus et decretis Ecclesiae minus peccare videba- tur, neque maius forte erat malum exemplum ex eo quod ma- ius usus apertior erat et communior. Nunc vero, quod egregii viri magno cum studio rationes liturgiae et artis, quae ritui in- servit, declaraverunt, et cum in tot orbis ecclesiis iam musi- corum instaurationis fructus ingens captus sit, multis obstan- tibus difficultatibus, quae tamen sunt deiectae; quod denique in omnium animis est musicam sacram esse instaurandam, omnis maius usus diutius ferendus non est ideoque auferendus.