E P I S T O L A E N C Y C L I C A 401

gum conditionem accommodatis, lenire studet sessionis incommoda; nec umquam committit, ut de reconcilianda concordia aut non la- boret aut desperet. - Verum haec extrema sunt ; quo facile esset non descendere, si sponsi non cupiditate acti, sed praesumptis cogi- tatione tum officiis coniugum, tum caussis coniugiorum nobilissimis, ea qua aequum est mente ad matrimonium accederent; neque nuptias anteverterent continuatione quadam serieque flagitiorum, irato Deo. Et ut omnia paucis complectamur, tunc matrimonia placidam quie- tamque constantiam habitura sunt, si coniuges spiritum vitamque hauriant a virtute religionis, quae forti invictoque animo esse tribuit; quae efficit ut vitia, si qua sint in personis, ut distantia morum et ingeniorum, ut curarum maternarum pondus, ut educationis li- berorum operosa sollicitudo, ut comites vitae labores, ut casus ad- versi non solum moderate, sed etiam libenter perferantur.

Illud etiam cavendum est, ne scilicet coniugia facile appetan- tur cum alienis a catholico nomine: animos enim de disciplina re- ligionis dissidentes vix sperari potest futuros esse cetera concordes. Quin imo ab eiusmodi coniugiis ex eo maxime perspicitur esse abhor- rendum, quod occasionem praebent vetitae societati et communi ca- tioni rerum sacrarum, periculum religioni creant coniugis catholici, impedimento sunt bonae institutioni liberorum, et persaepe animos impellunt, ut cunctarum religionum aequam habere rationem assue- scant, sublato veri falsique discrimine. - Postremo loco, cum probe intelligamus , alienum esse a caritate Nostra neminem oportere , auctoritati fidei et pietati Vestrae, Venerabiles Fratres, illos com- mendamus, valde quidem miseros, qui aestu cupiditatum abrepti , et salutis suae plane immemores contra fas vivunt, haud legitimi matrimonii vinculo coniuncti. In his ad officium revocandis homi- nibus Vestra sollers industria versetur: et cum per Vos ipsi, tum interposita virorum bonorum opera, modis omnibus contendite, ut sentiant se flagitiose fecisse, agant nequitiae poenitentiam , et ad iustas nuptias ritu catholico ineundas animum inducant.

Haec de matrimonio christiano documenta ac praecepta , quae per has litteras Nostras Vobiscum, Venerabiles Fratres, communi- canda censuimus, facile videtis, non minus ad conservationem civilis communitatis, quam ad salutem hominum sempiternam magnopere pertinere. - Faxit igitur Deus ut quanto plus habent illa momenti et ponderis, tanto dociles promptosque magis ad parendum animos ubique nanciscatur. Huius rei gratia, supplice atque humili prece omnes pariter opem imploremus beatae Mariae Virginis Immacula- tae , quae , excitatis mentibus ad obediendum fidei , matrem se et adiutricem hominibus impertiat. Neque minore studio Petrum et

Acta., Tom. XII. fase. C XL. 26