SUMMA CONTRA GENTILES

 LIBER 1

 Capitulus 1

 Capitulus 2

 Capitulus 3

 Capitulus 4

 Capitulus 5

 Capitulus 6

 Capitulus 7

 Capitulus 8

 Capitulus 9

 Capitulus 10

 Capitulus 11

 Capitulus 12

 Capitulus 13

 Capitulus 14

 Capitulus 15

 Capitulus 16

 Capitulus 17

 Capitulus 18

 Capitulus 19

 Capitulus 20

 Capitulus 21

 Capitulus 22

 Capitulus 23

 Capitulus 24

 Capitulus 25

 Capitulus 26

 Capitulus 27

 Capitulus 28

 Capitulus 29

 Capitulus 30

 Capitulus 31

 Capitulus 32

 Capitulus 33

 Capitulus 34

 Capitulus 35

 Capitulus 36

 Capitulus 37

 Capitulus 38

 Capitulus 39

 Capitulus 40

 Capitulus 41

 Capitulus 42

 Capitulus 43

 Capitulus 44

 Capitulus 45

 Capitulus 46

 Capitulus 47

 Capitulus 48

 Capitulus 49

 Capitulus 50

 Capitulus 51

 Capitulus 53

 Capitulus 54

 Capitulus 55

 Capitulus 56

 Capitulus 57

 Capitulus 58

 Capitulus 59

 Capitulus 60

 Capitulus 61

 Capitulus 62

 Capitulus 63

 Capitulus 64

 Capitulus 65

 Capitulus 66

 Capitulus 67

 Capitulus 68

 Capitulus 69

 Capitulus 70

 Capitulus 71

 Capitulus 72

 Capitulus 73

 Capitulus 74

 Capitulus 75

 Capitulus 76

 Capitulus 77

 Capitulus 78

 Capitulus 79

 Capitulus 80

 Capitulus 81

 Capitulus 82

 Capitulus 83

 Capitulus 84

 Capitulus 85

 Capitulus 86

 Capitulus 87

 Capitulus 88

 Capitulus 89

 Capitulus 90

 Capitulus 91

 Capitulus 92

 Capitulus 93

 Capitulus 94

 Capitulus 95

 Capitulus 96

 Capitulus 97

 Capitulus 98

 Capitulus 99

 Capitulus 100

 Capitulus 101

 Capitulus 102

 LIBER 2

 Capitulus 1

 Capitulus 2

 Capitulus 3

 Capitulus 4

 Capitulus 5

 Capitulus 6

 Capitulus 7

 Capitulus 8

 Capitulus 9

 Capitulus 10

 Capitulus 11

 Capitulus 12

 Capitulus 13

 Capitulus 15

 Capitulus 16

 Capitulus 17

 Capitulus 18

 Capitulus 19

 Capitulus 20

 Capitulus 21

 Capitulus 22

 Capitulus 23

 Capitulus 24

 Capitulus 25

 Capitulus 26

 Capitulus 27

 Capitulus 28

 Capitulus 30

 Capitulus 31

 Capitulus 32

 Capitulus 33

 Capitulus 34

 Capitulus 35

 Capitulus 36

 Capitulus 37

 Capitulus 38

 Capitulus 39

 Capitulus 40

 Capitulus 41

 Capitulus 42

 Capitulus 43

 Capitulus 44

 Capitulus 45

 Capitulus 46

 Capitulus 47

 Capitulus 48

 Capitulus 49

 Capitulus 50

 Capitulus 51

 Capitulus 52

 Capitulus 53

 Capitulus 54

 Capitulus 55

 Capitulus 56

 Capitulus 57

 Capitulus 58

 Capitulus 59

 Capitulus 60

 Capitulus 61

 Capitulus 62

 Capitulus 63

 Capitulus 64

 Capitulus 65

 Capitulus 66

 Capitulus 67

 Capitulus 68

 Capitulus 69

 Capitulus 70

 Capitulus 71

 Capitulus 72

 Capitulus 73

 Capitulus 74

 Capitulus 75

 Capitulus 76

 Capitulus 77

 Capitulus 78

 Capitulus 79

 Capitulus 80

 Capitulus 82

 Capitulus 83

 Capitulus 84

 Capitulus 85

 Capitulus 86

 Capitulus 87

 Capitulus 88

 Capitulus 89

 Capitulus 90

 Capitulus 91

 Capitulus 92

 Capitulus 93

 Capitulus 94

 Capitulus 95

 Capitulus 96

 Capitulus 97

 Capitulus 98

 Capitulus 99

 Capitulus 100

 Capitulus 101

 LIBER 3

 Capitulus 1

 Capitulus 2

 Capitulus 3

 Capitulus 4

 Capitulus 5

 Capitulus 7

 Capitulus 8

 Capitulus 10

 Capitulus 11

 Capitulus 12

 Capitulus 13

 Capitulus 14

 Capitulus 15

 Capitulus 16

 Capitulus 17

 Capitulus 18

 Capitulus 19

 Capitulus 20

 Capitulus 21

 Capitulus 22

 Capitulus 23

 Capitulus 24

 Capitulus 25

 Capitulus 26

 Capitulus 27

 Capitulus 28

 Capitulus 29

 Capitulus 30

 Capitulus 31

 Capitulus 32

 Capitulus 33

 Capitulus 34

 Capitulus 35

 Capitulus 36

 Capitulus 37

 Capitulus 38

 Capitulus 39

 Capitulus 40

 Capitulus 41

 Capitulus 42

 Capitulus 43

 Capitulus 44

 Capitulus 45

 Capitulus 46

 Capitulus 47

 Capitulus 48

 Capitulus 49

 Capitulus 50

 Capitulus 51

 Capitulus 52

 Capitulus 53

 Capitulus 54

 Capitulus 55

 Capitulus 56

 Capitulus 57

 Capitulus 58

 Capitulus 59

 Capitulus 60

 Capitulus 61

 Capitulus 62

 Capitulus 63

 Capitulus 64

 Capitulus 65

 Capitulus 66

 Capitulus 67

 Capitulus 68

 Capitulus 69

 Capitulus 70

 Capitulus 71

 Capitulus 72

 Capitulus 73

 Capitulus 74

 Capitulus 75

 Capitulus 76

 Capitulus 77

 Capitulus 78

 Capitulus 79

 Capitulus 80

 Capitulus 81

 Capitulus 82

 Capitulus 83

 Capitulus 84

 Capitulus 85

 Capitulus 86

 Capitulus 87

 Capitulus 88

 Capitulus 89

 Capitulus 90

 Capitulus 91

 Capitulus 92

 Capitulus 93

 Capitulus 94

 Capitulus 95

 Capitulus 97

 Capitulus 98

 Capitulus 99

 Capitulus 100

 Capitulus 101

 Capitulus 102

 Capitulus 103

 Capitulus 104

 Capitulus 105

 Capitulus 106

 Capitulus 107

 Capitulus 108

 Capitulus 109

 Capitulus 110

 Capitulus 111

 Capitulus 112

 Capitulus 113

 Capitulus 114

 Capitulus 115

 Capitulus 116

 Capitulus 117

 Capitulus 118

 Capitulus 119

 Capitulus 120

 Capitulus 121

 Capitulus 122

 Capitulus 123

 Capitulus 124

 Capitulus 125

 Capitulus 126

 Capitulus 127

 Capitulus 128

 Capitulus 129

 Capitulus 130

 Capitulus 131

 Capitulus 132

 Capitulus 133

 Capitulus 134

 Capitulus 135

 Capitulus 136

 Capitulus 138

 Capitulus 139

 Capitulus 140

 Capitulus 141

 Capitulus 142

 Capitulus 143

 Capitulus 144

 Capitulus 145

 Capitulus 146

 Capitulus 147

 Capitulus 148

 Capitulus 149

 Capitulus 150

 Capitulus 151

 Capitulus 152

 Capitulus 153

 Capitulus 154

 Capitulus 155

 Capitulus 156

 Capitulus 157

 Capitulus 158

 Capitulus 159

 Capitulus 160

 Capitulus 161

 Capitulus 162

 Capitulus 163

 LIBER 4

 Capitulus 1

 Capitulus 2

 Capitulus 3

 Capitulus 4

 Capitulus 5

 Capitulus 6

 Capitulus 7

 Capitulus 8

 Capitulus 9

 Capitulus 10

 Capitulus 11

 Capitulus 12

 Capitulus 13

 Capitulus 14

 Capitulus 15

 Capitulus 16

 Capitulus 17

 Capitulus 18

 Capitulus 19

 Capitulus 20

 Capitulus 21

 Capitulus 22

 Capitulus 23

 Capitulus 24

 Capitulus 25

 Capitulus 26

 Capitulus 27

 Capitulus 28

 Capitulus 29

 Capitulus 30

 Capitulus 31

 Capitulus 32

 Capitulus 33

 Capitulus 34

 Capitulus 35

 Capitulus 36

 Capitulus 37

 Capitulus 38

 Capitulus 39

 Capitulus 40

 Capitulus 41

 Capitulus 42

 Capitulus 43

 Capitulus 44

 Capitulus 45

 Capitulus 46

 Capitulus 47

 Capitulus 48

 Capitulus 49

 Capitulus 50

 Capitulus 51

 Capitulus 52

 Capitulus 53

 Capitulus 54

 Capitulus 55

 Capitulus 56

 Capitulus 57

 Capitulus 58

 Capitulus 59

 Capitulus 60

 Capitulus 61

 Capitulus 62

 Capitulus 63

 Capitulus 64

 Capitulus 65

 Capitulus 66

 Capitulus 67

 Capitulus 68

 Capitulus 69

 Capitulus 70

 Capitulus 71

 Capitulus 72

 Capitulus 73

 Capitulus 74

 Capitulus 75

 Capitulus 76

 Capitulus 77

 Capitulus 78

 Capitulus 79

 Capitulus 80

 Capitulus 81

 Capitulus 82

 Capitulus 83

 Capitulus 84

 Capitulus 85

 Capitulus 86

 Capitulus 87

 Capitulus 88

 Capitulus 89

 Capitulus 90

 Capitulus 91

 Capitulus 92

 Capitulus 93

 Capitulus 94

 Capitulus 95

 Capitulus 96

 Capitulus 97

Capitulus 40

Obiectiones contra fidem incarnationis.

Sed contra hanc catholicae fidei sententiam, plures difficultates concurrunt, propter quas adversarii fidei incarnationem impugnant.

Ostensum est enim in primo libro quod deus neque corpus est, neque virtus in corpore. Si autem carnem assumpsit, sequitur quod vel sit mutatus in corpus, vel quod sit virtus in corpore, post incarnationem. Impossibile igitur videtur deum fuisse incarnatum.

Item. Omne quod acquirit novam naturam, est substantiali mutationi subiectum: secundum hoc enim aliquid generatur, quod naturam aliquam acquirit. Si igitur hypostasis filii dei fiat de novo subsistens in natura humana, videtur quod esset substantialiter mutata.

Adhuc. Nulla hypostasis alicuius naturae extenditur extra naturam illam: quin potius natura invenitur extra hypostasim, utpote multas hypostases sub se habens.

Si igitur hypostasis filii dei sit per incarnationem facta hypostasis humanae naturae, sequitur quod filius dei non sit ubique post incarnationem: cum humana natura ubique non sit.

Amplius. Rei unius et eiusdem non est nisi unum quod quid est: hoc enim significat substantiam rei, quae unius una est. Sed natura cuiuslibet rei est quod quid est eius: natura enim rei est quam significat definitio. Impossibile est igitur, ut videtur, quod una hypostasis in duabus naturis subsistat.

Praeterea. In his quae sunt sine materia, non potest esse aliud quidditas rei et res, ut supra ostensum est. Et hoc praecipue est in deo, qui est non solum sua quidditas, sed etiam suum esse. Sed humana natura non potest esse idem quod divina hypostasis.

Ergo impossibile esse videtur quod divina hypostasis subsistat in humana natura.

Item. Natura est simplicior et formalior hypostasi quae in ea subsistit: nam per additionem alicuius materialis natura communis individuatur ad hanc hypostasim.

Si igitur divina hypostasis subsistat in humana natura, videtur sequi quod humana natura sit simplicior et formalior quam divina hypostasis. Quod est omnino impossibile.

Adhuc. In his solum quae sunt ex materia et forma composita, differre invenitur singulare et quidditas eius: ex eo quod singulare est individuatum per materiam designatam, quae in quidditate et natura speciei non includitur; in signatione enim socratis includitur haec materia, non autem in ratione humanae naturae. Omnis igitur hypostasis in natura humana subsistens est constituta per materiam signatam.

Quod de divina hypostasi dici non potest.

Non est igitur possibile, ut videtur, quod hypostasis verbi dei subsistat in humana natura.

Amplius. Anima et corpus in christo non fuerunt minoris virtutis quam in aliis hominibus. Sed in aliis hominibus ex sua unione constituunt suppositum, hypostasim et personam. Igitur in christo ex unione animae et corporis constituitur suppositum, hypostasis et persona. Non autem suppositum, hypostasis et persona dei verbi, quae est aeterna. Igitur in christo est aliud suppositum, hypostasis et persona, praeter suppositum, hypostasim et personam dei verbi, ut videtur.

Praeterea. Sicut ex anima et corpore constituitur humana natura in communi, ita ex hac anima et ex hoc corpore constituitur hic homo, quod est hypostasis hominis.

Sed in christo fuit haec anima et hoc corpus. Igitur ex eorum unione constituta est hypostasis, ut videtur. Et sic idem quod prius.

Item. Hic homo qui est christus, prout consideratur ex anima solum et carne consistens, est quaedam substantia. Non autem universalis. Ergo particularis. Ergo est hypostasis.

Adhuc. Si idem est suppositum humanae et divinae naturae in christo, oportet quod de intellectu hominis qui est christus, sit hypostasis divina. Non autem est de intellectu aliorum hominum. Homo igitur aequivoce de christo dicetur et aliis.

Et sic non erit eiusdem speciei nobiscum.

Amplius. In christo tria inveniuntur, ut ex dictis patet: scilicet corpus, anima et divinitas. Anima autem, cum sit nobilior corpore, non est suppositum corporis, sed magis forma eius. Neque igitur id quod est divinum, est suppositum humanae naturae, sed magis formaliter se habet ad ipsam.

Praeterea. Omne quod advenit alicui post esse completum, advenit ei accidentaliter. Sed, cum verbum dei sit ab aeterno, manifestum est quod caro assumpta advenit ei post esse completum. Igitur advenit ei accidentaliter.