404 RESPONSIO

Ut Censoriae huic animadversioni plene a nobis satisfiat, praemitten-

dum est, Dei Servum tanta perfectione ac paterni amoris suavitate au-

diendarum fidelium confessionum ministerio indefessam operam navas-

se, ut eius poenitentiae exedra diu noctuque quam maxima hominum

multitudine conflueret.

Praeclara itaque erat Dei Famuli ratio in fidelium confessionibus

excipiendis, quae quidem efficiebat ut innumeri poenitentes ad eius

exedram confluerent praeclarosque salutis aeternae fructus consequeren-

tur. Fatendum quosdam ex testibus deponere eum in hoc ministerio

peragendo nocturnis vigiliis diurnisque laboribus oppressum , veluti

somno correptum apparuisse. Attamen 1." advertunt id haud frequen-

ter contigisse. Quod adeo verum est, ut quidam ex Testibus factum pe-

nitus excludant. Quidquid tamen sit, estne haec res adeo gravis quem-

admodum sibi Censor effingit? Somnus, ut superius innui, utpote ex

debilibus limitatisque humanae naturae viribus descendens, quandoque

homines citra eorum voluntatem, imo ea penitus adversante, corripit.

Ibi autem nulla culpa, ubi nulla voluntas. Eo quia si Dei Famulus ad

multam noctem vigilias pertrahebat , ad hoc eum adigebat confluen-

tium fidelium multitudo , qui a tanto apostolico viro in viam salutis

aeternae dirigi postulabant.

Quoad alterum vero unanimi concordia testes deponunt, Servi Dei

soporem apparentem potius, quam realem fuisse ; ipsum autem, eo non

obstante, sacro huic ministerio admirabili quadam ratione satisfecisse.

Omnes qui deponunt Dei famulum in confessionibus excipiendis

visum fuisse veluti sommo correptum , subdunt tamen ipsum, sopore

non obstante, sacerdotali huic muneri eximia quadam ratione satisfe-

cisse. Vel igitur dicendum, eius somnum fuisse apparentem, vel Deum

extraordinaria aliqua ratione dilecto suo famulo pro animarum salute

die noctuque laboranti consuluisse. Utraque autem in hypothesi cen-

soria animadversio pene labitur ac propulsatur.

Remanent perpendenda quae Testis 23 refert de ratione , qua

Dei Servus a munere excipiendarum in Seminario Romano alumnorum

confessionum sese dimisit.

Praetermittendum haud in antecessum puto, praefatum Testem in

hoc facto referendo ceteris omnibus contradicere, qui unanimi eloquio

deponunt, Vincentium necessitate adactum ab excipiendis alumnorum

confessionibus in Romano Seminario cessisse. At supponamus rem ita

evenisse, prout Testis 23 refert ; quid in ea animadversione dignum

reperitur? Testis procul omnino est ab asserendo, Vincentium in con-

fessionibus excipiendis reapse somno fuisse abreplum vel ministerii su-