404 CONCORDIEN.

In iure scriptum invenitur cap. Laudabilem ex decre- tali Coelestini IV et cap. Requisisti quod a tempore cele- brati coniugii si frigiditas prius probari non posset cohabi- tent per triennium. Non solum frigiditas Iosephi probata, est sicut hactenus diximus ex testimoniis medicorum; ipsi enim impotentiam admittunt, quamvis, excepto primo perito, spem languidam praebeant fore, remotis causis et adhibitis medelis, forsitan ut erigatur; sed etiam per triennalem co- habitationem cum prima muliere patuit eius impotentia cum morte uxoris suae, ut ipsemet confessus est. Salmanticenses perpetuam opinantur esse frigiditatem (tom. IL Tract. IX* cap. XII).

Verum in casu impotentia certissima est; dubitatur an possit sanari. Medici sustinent probabilius non posse. Est igitur huiusmodi impotentia perpetua vel temporalis? Si hu- iusmodi inhabilitas fuisset temporalis probabilitas maior es- set pro recuperando calore; sed cum sit e contra, et spes- recuperandi potentiam quasi nulla est, dicendum opinor standum esse pro perpetuitate defectus.

Et quidem Ioseph, quamvis causas debilitatis moraliter impossibile est removeat, quia habitus in naturam converti- tur, per annum usus est medelis et causas removit antequam in sponsam duceret Mariam Martin, ipse enim evulgatam famam suae impotentiae disperdere conabatur ; praesertim cum de huiusmodi defectu suo tam a Miria, quam a matre eiusdem interrogaretur; cum vero nihil ei profuisset, et al- teram sponsam sibi unire non potuisset, ubi fundatur spes medicorum quamvis languida?

Sed consideranda sunt verba mulieris ingenue deponentis « alquanto eccitata, > hoc accidit in omnibus frigidis, et talis excitatio inutilis est, inferri enim nequit in mulieris vaginam. Pueri etiam debilissima alteratione carnis laborant, quae impossibilem coitum habere evidenter manifestatur.

Quid autem dicendum de defloratione mulieris? Sponsus, deponit quod forsitan, bis consummaverit matrimonium; mulier negat. Cui credendum? Illa minima excitatio, de qua