412 B R E V E

gavisum fuisse exinde constat, quod sa: me: Paulus V. Praedece?sor Noster ; dura celebris disceptatio « de Auxiliis » Romae ageretur, sancti huius Praesulis sententiam ea super re exquiri voluerit, eiusque consilio obsecutus, subtilissi mam, ac periculi plenam quaestionem diu acriusque exagitatam, indicto par- tibus silentio, consopiendam iudicaverit. Quin imo, si ipsae epistolae ab eo ad plurimos scriptae considerentur, cuique compertum erit, Franciscum ad instar gravissimo rum inter veteres Ecclesiae, ratros a compluribus , de iis, quae ad Catholicam fidem explicandam , tuendamque , quaestiones ea de re enucleandas ac vitam ad Christianos mores componendam pertinerent, rogatum saepe fuisse, ipsumque, multa persecutum copiosissime ac docte , apud Romanos Pontifices, apud Principes, apud magistratus , apud sacerdotes cooperatores suos in sacro ministerio, adeo valuisse, ut eius studio, hortalionibus, monitis, consilia saepe inita fuerint, quibus regiones ab haeretica lue purgarentur , Catholicus cultus restitueretur, religio amplificaretur Haec praecellens doctrinae opinio post illius obitum imminuta non est, imo vehementer aucta; virique ex omni ordine claris- simi, ipsique Summi Pontifices, eminentem illius scientiam magnis laudibu ex- tulerunt. Equidem sa: me: Alexander vii. in Bulla Canonizationis (XIII. Kalen- das Maias M D C L XV.) Franciscum Salesium, doctrina celebrem, sanctitate ad- mirabilem praedicavit, aetatique suae contra haereses medicamen, praesidiumque; ita ut scriptorum illius documentis irrigata populorum ac virorum nobilium pectora affluentem evangelicae vitae messem peperisse affirmet. Quibus plane con. gruit, quod in Consistoriali allocutione ante Canonizationem habita , complexus est, Salesium scilicet «docendo omnes, tum doctrinae salubris verbo, tum vitae innocentis exemplo » multa in Ecclesiae bonum praestitisse, eiusque adhuc ma- gnam partem superesse « ope monitorum, et evangelicae disciplinae documento- rum, quae libris consignata, fidelium inanibus terebantur ». Nec ab 'his aliena sunt, quae in uteris dati- ad Moniales Visitationis Monasterii Anneciensis V. Ka- lendas Augusti An: MDCLXVI aiebat, virtutem nimirum , ac sapientiam illius « Christianum Orbem universum late perfundere »; inclyta eius promerita « do- ctrinamque plane divinam » se admiratum, eum elegisse , quem « praecipuum vitae ducem , ac. magistrum sequeretur ». Quod quidem magisterium sa: mem: Clementi IX. Praedecessor Nostro eiusmodi visum est, ut et antequam Pontifex esset, de Salesio asseruerit « praeclarissimis voluminibus pium quodammodo ar- mamentarium animarum beneficio condidisse », et Pontificatum adeptus antipho- nam in illius honorem probaverit, in ea verba, «Replevit Sanctum Franciscum Dominus Spiritu intelligentiae et ipse fluenta doctrinae ministravit populo Dei ». Suis vero antecessoribus concinens Benedictus XIV. sa: mem: libros Genevensis Praesulis scientia divinitus acquisita scriptos affirmare non dubitavit, illius au- ctoritate usus difficiles quaestiones solvit, « sapiemissimum animarum rectorem» appellavit. (Const. « Pastoralis curae » V. Augusti MDCCXLI.) Itaque mirandum minime est plurimos qui ingenii, ac doctrinae laude florerent, academiarum do- ctores, oratores summos, iurisconsultus, theologos insignes, et vel ipsos prin- cipes virum hunc vere magnum ac doctissimum ad haec usque tempora predi- casse: multos vero, ut magistrum , fuisse secutos, atque ex eius libris plura in sua scripta derivasse. Porro haec universalis persuasio, de excellenti Salesii scientia, ex qualitate ipsa doctrinae ipsius exoritur, quae nimirum in sublimi sanctitatis culmine ita in eo supereminei, ut Doctoris Ecclesiae tota propria sit, virumque hunc inter praecipuos magistros sponsae suae a Christo Domino datos,