434 Matrimonii

Impotentia coeundi, inter ceteras probationes tenet Mascard.

de probat., vol. 2, conci. 88/, n. i, « probatur ex confessione

« viri et uxoris, postquam per duos menses permanserint

« dando operam carnali copulae et tamen non potuit vir eam

« carnaliter cognoscere, ita ex communi intellectu quem Aucto-

re res sumunt ex cap. i, de frigid, et malefic. . . . ». In casu

impotentiam viri affirmavit ingenue uterque coniux: sed prae-

cipue vir id fassus est iudicialiter et extraiudicialiter. Ex sacra

Rota Dissolutionis matrimonii coram Ursino, relata a Cardi-

nali De Luca, ad ornatum decis. 2 et seqq. eruitur quod con-

fessio utriusque coniugis, iuramento vallata, praebeat certitu-

dinem de impotentia.

Accedit etiam iurata testium depositio ex parte mulieris,

ut dicuntur septimae manus, qui uno ore confirmant contrahen-

tium depositiones ; et omnes indubie testantur de probitate,

pietate ac veridicitate utriusque. Reiffenst., lib. 4, Decret,

lit. 1 3 , n. 43, h. t., ibi: « Potest et debet annullari matri-

« monium, si uterque coniux iuret se copulam attentasse qui-

« dem, sed numquam coire potuisse ; idque iurato affirment

« septem ex propinquis, deponendo iuramentum de credulitate,

« iurando se credere coniuges vera iurasse ».

Neque referre iuvat, quod ex testimonio medicorum, organa

generationis quoad eorum externam structuram recte compo-

sita sint. Nam ut probetur existentia alicuius vitii, quod homi-

nem impotentem ad concubitum reddat, opus non est illud

apparere in abnormitate exteriori corporis, sed sufficit quod

idem intus existat et in suis effectibus pateat. Siquidem duplex

sit impotentia, ex yitio nempe externo et visibili et ex vitio

interno et invisibili. In vitio interno sacri Canones et Doctores

semper pro nihilo habuerunt medicorum iudicium. In themate

de nullo vitio externo mulier virum accusavit, sed de vitio

interno atque, invisibili, quo fiebat ut ille ad mulieris vas ingre-

diendum ineptus esset.

Dubitandum haud est causas deficere pro obtinenda dispen-

satione matrimonii tantum rati ; dum adsit impotentia viri