EPISTOLA 435 •dioeri ex parte Siculi debent quod potuerint Saracenam servitutem -effugere. Gratamque etiam et aequam libertatem ab Innocentio IV •et Alexandro IV gens Sioula tunc impetravit cum, post Conradi Imperatoris obitum, summam imperii penes municipium esse placuit. Post autem si Clemens IV Carolum Andégavensem solemni r i tu Siciliae regem appellavit, cum Pontifex reprehendatur nihil est. Fecit ille iure suo , fecit quod e republica Siculorum magis esse iudicavit, delatis imperii insignibus viro nobili et potenti, qui ci- vicas res ordinare et exterorum ambitioni resistere posse videbatur: •de quo viro vel ipsa maximarum virtutum domestica exempla spe- rare iubebant, fore ut iuste et sapienter imperaret. Nec caussa est, quamobrem vel Urbano IV vel Clementi IV vitio detur, quod homo natione exterus regnum Siculorum capessivit. Etenim praeterquam quod exemplis huius generis, nec antea carebat, nec postea caruit historia, Siculi ipsi in potestatem externi principis illo eodem anno volentes concesserunt.

Simul ac vero se Carolus inflexit in dominatum iniustiorem, maxime ministrorum vitio praecipitata in perniciosam partem re- publica, desiderata certe non est Romanorum Pontificum in admo- nendo caritas, in corripiendo severitas. Constat inter omnes, quot quantasque curas Clemens IV et Nicolaus I I I adhibuerint, ut homi- nem ad aequitatem iustitiam quam revocarent. Quorum providentia pervicisset fortasse obstinationem viri principis , nisi viam rebus novis cruenta multitudinis ira subito patefecisset. Post inhumanam illam caedem, cuius, ubi furor constitisset, ipsos puduit auctores, conscientia officii impulit Martinum IV, ut Siculos itemque Petrum Aragonium aliquanto severius pro merito ipsorum adhiberet. Nihi- lominus tamen eam severitatem et ipse Martinus et Honorius IV, Nicolaus IV, Bonifacius VIII lenitate et misericordia mitigarunt; iidemque non antea quiescere visi sunt, quam, omnibus iis contro- versiis per litteras legationesque compositis, Siculorum saluti et le- gitimae libertati, quantum fieri poterat, consuluerunt. Quibus ex rebus manifestum, quod Vos, Venerabiles Fratres et Dilecti Fili i , verissime dixistis, fautores iniusti dominatus vel popularis invidiae concitatores,appellari Romanos Pontifices, nisi per summam iniuriam, non potuisse. In quo quidem Decessores Nostri iustioribus iudicibus usi sunt iis ipsis hominibus Siculis, qui, recenti adhuc caede, Sedem Apostolicam Edentibus animis implorandam censuerunt.

Haec commemorare voluimus , ut de tot tantisque iniuriis Ec- clesiae et Pontificatui Romano impositis querelas Nostras publice