436 GOMEN.

id quoque existit bono et honori procuratoris eiusque mandan- tis. Siquidem per hoc tollitur ei medium ab impacto crimine sese purgandi.

Merito igitur etiam super his videtur conqueri procu- rator; imo etiam super alia accusatione quam Curia iamdiu apud s. Congregationem promovit, renuncians procuratorem ut negotiationibus deditum, actorem vero ut litium amato- rem, quam quidem accusationem Vicarius generalis renova- tam voluit in ipso suae sententiae contextu, quasi causam impulsivam ad instantiae reiectionem. Vult itaque idem sa- cerdos, qui se suumque auctorem innocentem prorsus de his omnibus proclamat, ideoque calumniatum se putat, probro- sam hanc imputationem expungi, iudicemque qui eam asseruit damnari.

QUAE PROCURATORI ADVERSANTUR. At vicissim in puncto testium observari debet id quod docet Reiffenstuel ad cit. tit. De test, et attesi, n. 546 cohaerenter ad P. III ff. De testibus, videlicet quod « praesens materia de testibus mul- tum est arbitraria. » Et revera quamvis superius citata iura, tam civilis quam ecclesiastici ordinis, trinam testium se- riem, aut quadraginta testes, aut etiam turbas produci si- nant, ne probandi facultas partibus coerceatur; hoc tamen videtur potius demonstrative, aut pro norma, quam taxative dictum. Et ad rem sufficiat citasse Gonzalez qui n. 241 ad cap. Cum causam, ubi praecise sermo est de 40 testibus proponendis, ita disserit: « In praesenti, effraenatam testium multitudinem Innocentius affirmat, si plus quam quadraginta sint: non quia usque ad illum numerum liceat testes pro- ducere, hoc enim arbitrio iudicis relinquitur, ut docet Fa- rinae de testibus quaest. 80 per tot.: cum aliquando qua- draginta producantur, ut in praesenti specie aliquando duo- decim, ut in cap. 4 De fide instrum. »

Unde Van Espen potuit de suo tempore testari tom. 3 part. S tit. 7 n. 16: « Moribus hodiernis plerisque curia- rum ordinationibus cautum est, ne super uno eodemque articulo, ultra 10 testes producantur. » Quae quidem con-