Sacra Congregatio Concilii 437

Attamen, etsi paroecia ordinario erigatur et erigenda sit per formale

erectionis decretum, ad validam tamen eiusdem erectionem hoc decretum

necessarium esse non videtur. Neque ius vetus, neque ius quo utimur,

nempe Codicis, ad validitatem erectionis hoc postulat, et compertum est

nullitatem cuiuslibet actus esse odiosam, eamque non praesumi, sed per-

spicue probandam (can. 11, 1680 § 1) .

' ! i Canonica enim paroeciarum constitutio, ut patet ex litteris S. C. Con-

cilii diei 18 martii 1881 (Collectanea 8. C. de Prop. Fide, I I , n. 1548) non

desumitur tantum ex formali erectionis decreto, sed colligitur et probatur

quoque ex pluribus elementis, quibus paroecia ipsa de facto coalescit, nimi-

rum ex certo territorio certis hmitibus circumscripto, ex coetu fidelium,

ex rectore seu parocho animarum curam gerente, et tandem ex Episcopi

auctoritate, hanc iuridicam condicionem servante et probante, uti est in

Ferraris (Bibl. can., v. parochia, n. 10 ss.), qui docet : « Primo igitur requi-

ritur ut auctoritate Papae vel Episcopi sit erecta...; erecta tamen prae-

sumitur auctoritate Papae vel Episcopi ex lapsu temporis, quo rector eccle-

siae publice divina officia peregit, Sacramenta administravit, ac reliqua

parochialia praestitit et recepit ». Quapropter, si huiusmodi paroeciae ante

Codicem certo habebantur ut canonice erectae, proindeque tamquam per-

sonae morales, haec iuridica condicio non immutata est iure per Codicem

inducto, tum quia lex respicit futura, n o n praeterita (can. 10), tum quia

iura aliis quaesita Codex minime sustulit (can. 4) , tum demum quia persona

moralis natura sua est perpetua (can. 102 § 1) .

Nec contra hanc doctrinam, huc usque traditam, aliquid colligitur ex

memoratis canonibus 687 et 1418 Codicis I. C, atque ex decreto S. Congr.

Consistorialis diei 1 augusti 1919 (Acta A. ß., X I , p. 346). Equidem; can. 687

agit unice de piis fidelium associationibus, quarum aliae possunt esse in

personam moralem constitutae, aliae ab ecclesiastica auctoritate appro-

batae vel commendatae. Nec semper ex iure Codicis, et necessario, requi-

ritur decretum formale ad personam moralem, sive collegialem, sive non col-

legialem, constituendam, cum in can. 100 § .1, ex ipso iuris praescripto hanc

aliquando consequi posse expresse statuatur.

Quare duplex modus seu causa personalitatis iuridicae: decretum for-

male, et iuris praescriptum seu lex. Quando personalitas oritur ex lege, inter-

dum expressis verbis memoratur, interdum nonnisi indirecte est colligenda,

nimirum ex eo quod institutum sive consociatio, quocumque nomine voce-

tur, capax iuris edicitur (cfr. can. 324, 53.1, etc.).

Canon 1418 loquitur de instrumento constitutionis beneficii, quod,

proprie loquendo idem non est ac decretum formale erectionis, quodque

requiritur quidem ex praecepto, non tamen ad valorem constitutionis ipsius