LITTERAE ENCYCLICAE 455

eiusque arcana cordis ut nemo alius novit, ac thesauros pro- meritorum eius materno veluti iure administrat, maximo cer- tissimoque esse adiumento ad Christi notitiam atque amorem? Nimium scilicet haec comprobantur ex dolenda eorum ratione, qui, aut daemonis astu aut falsis opinionibus, adiutricem Vir- ginem praeterire se posse autumant! Miseri atque infelices, praetexunt se Mariam negligere, honorem ut Christo habeant: ignorant tamen non inveniri puerum nisi eum Maria matre eius.

Quae cum ita sint, huc Nos, Venerabiles Fratres, spectare primum volumus, quae modo ubique apparantur sollemnia Mariae sanctae ab origine immaculatae. Nullus equidem honor Mariae optabilior, nullus iucundior quam ut noscamus rite et amemus Iesum. Sint igitur fidelium celebritates in templis, sint festi apparatus, sint laetitiae civitatum; quae res omnes non mediocres usus afferunt ad pietatem fovendam. Verumtamen nisi his voluntas animi accedat, formas habebimus, quae spe- ciem tantum offerant relligionis. Has Virgo quum videat, iusta reprehensione Christi verbis in nos utetur: Populus hic labiis me honorât: cor autem eorum longe est a me (1).

Nam ea demum est germana adversus Deiparentem relli- gio, quae profluat animo ; nihilque actio corporis habet aesti- mationis in hac re atque utilitatis, si sit ab actione animi seiu- gata. Quae quidem actio eo unice pertineat necesse est, ut di- vini Mariae Filii mandatis penitus obtemperemus. Nam si amor verus is tantum est, qui valeat ad voluntates iungendas ; no- stram plane atque Matris sanctissimae parem esse voluntatem oportet, scilicet Domino Christo servire. Quae enim Virgo pru- dentissima, ad Canae nuptias, ministris aiebat, eadem nobis lo- quitur: Quodcumque dixerit nobis facite (2). Verbum vero Christi est: Si autem vis ad vitam ingredi, serva mandata (3). - Quapropter hoc quisque persuasum habeat : si pietas, quam in Virginem beatissimam quis profitetur, non eum a peccando retinet, vel pravos emendandi mores consilium non indit; fu- catam esse pietatem ac fallacem, utpote quae proprio nativoque careat fructu.

Quae si cui forte confirmatione egere videantur, hauriri ea commode potest ex ipso dogmate immaculati conceptus Deipa-

(1) Matth. XV, 8.

(2) Ioann. II, 5.

(3) Matth. XIX, 17.