456 Dubia super dispensationibus matrimonialibus *

dispensationem in forma pauperum concessam, licet com- pertum deinde fuisset, oratores non esse pauperes, lib. jo, Decret., pag. 407 ; intercesserat enim copula incestuosa, quae causa principalis dispensationis dicenda est. Neque inde mirum si post hanc Resolutionem et post allatam communem doctri- nam S. Alphonsus, op. moral, lib. 7, num. TI2Ç, Horn. Apó- stol., tract. 18, num. 87 et qui eum sequuntur, Gury, Sca- vini, etc., validas asserant huiusmodi dispensationes, addentes tamen cum Corrado, eum, qui ob paupertatem falso alle- gatam dispensatus fuerit teneri, ad Componendam solvendum.

Sed aliter res se habent in quaestione de qua agimus: non enim agitur de dispensationibus illis peculiaribus dictis in forma paupei'um ; sed agitur de dispensationibus pro paupe- ribus, quae nunc conceduntur non solum ex causa infamante, sed ex quavis alia causa canonica: proindeque quaestio eo reci- dere videtur, utrum paupertas sit semper causa secundaria et impulsiva, an non etiam aliquando principalis et finalis.

Nemo negabit, inter causas ad dispensandum requisitas adesse plures, quae si cum paupertate comparentur multo ea graviores aestimandae sint : at negari pariter non poterit, ali- quas adesse, quae paupertate leviores videantur ; immo fieri quandoque posse, ut ipsa paupertas ita cum aliquibus causis sit connexa ut unum quid cum illis efficiat.

Ut rem exemplis declarem, in comperto est angustiam loci unam esse ex canonicis dispensandi causis, quae frequenter allegatur. Derne autem paupertatem, angustia loci non posset facile utiliterque allegari. Divites enim relationes suas non intra loci, in quo nati sunt aut morantur, angustias cohibere coguntur. Huc accedit, quod inter pauperes eo etiam arctior evadat angustia, quod illi nec cum aliis relationes nectere queant, nisi cum illis qui eidem arti addicti sint, atque inter eos vitae comitem quaerant, ut coniunctis laboribus in coniu- gali vita, facilius paupertatis onus ferant. In huiusmodi casi- bus, si paupertatem demas, altera quae allegatur causa pene evanescet.