EX S. C. RITUUM 463

runt, christifidelibus affirmandum esse Augustinus monet, scribens u non potest male mori, qui bene vixerit, non potest bene mori, qui male vixerit; sed illud potius videamus an in fine peregrina- tionis suae Ioanna Delanoue pretiosam in conspectu Domini mor- tem obiverit, ut decet sanctos, quorum " semita quasi lux splen- dens procedit et crescit usque ad perfectum diem ".

Itaque Dei Famula quum aetate cresceret et sensim ad exi- tum appropinquaret, crescebat etiam charitate et virtutum omnium officiis. Praecipue poenitentiae austeritatem numquam remisit, ut suadere videbantur et invaletudinis periculum et tantorum vis la- borum. Sed illa pro certo habens, poenitentiam ex Dei beneficio non valetudini nocituram, ad extremam senectutem institutum vi- tae genus perduxit. Iamque annum agebat aetatis septuagesimum ieiuniis, vigiliis, variisque corpusculi macerationibus vacans. u Jean- ne en vieillissant et en se cassant d'infirmités, augmentait en fer- veur au fur et à mesure que sa fin approchait ; elle ne retranchait rien, ni de ses jeunes, ni de ses veilles, ni de ses travaux ".

Quo tempore, illustrante Deo, nuntium accepit proximae mor- tis ; qua de re admonuit Mariam Laigle, sodalem cui tamquam an- tistitae obediebat: eoque visu cognovit quantis et animi et corpo- ris aerumnis doloribusque esset tentanda. Posthac ad instantem pugnam strenue pugnandam omni ope, divino auxilio potissimum confisa, se comparavit. Notamus autem praevisionem hanc mortis inter superna pretiosi obitus indicia accensendam esse, secundum Doctorum sententiam, deque ea in Bullis Canonizationis complu- rium Sanctorum peculiarem mentionem fieri.

Et vere anno salutis 1735 septembris mense, prout divinitus praesciverat, vehementissima febri uri coepit et acutissimo capitis dolore tentari. Tum aerem adeo gutturis orisque ardorem sentire, ut nullo modo refrigeran posset. Quibus cruciatibus undecim con- tinenter menses ad mortem usque afflictata est. Et si aliquando summa vis doloris aliquem ex ea gemitum expressit propter cor- poris imbecillitatem, invicta tamen constantia divinae voluntati adhaerebat corde; nam qui consolationis causa tam acerbe labo- rantem invisebant, eis respondebat Ioanna: " Il est bon que Dieu nous tienne ainsi sous la presse, nous en avons besoin pour nous maintenir dans la fidélité, que nous lui devons ".

At, quod imprimis Dei Famulam tenebat sollicitam et mirifice exagitabat, omni pietatis gustu spoliata, spiritus ariditate oppres- sa, in tantas mentis tenebras incidit, ut a Dilecto deserta videre-