464 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tur ut in catholicis consociationibus, actio promoveretur et sacrae

liturgiae decus augeretur. Hinc sublatae simultates, vitia saepe in-

veterata radicitus evulsa, scandala perempta, ea invecta quae ad

Decalogi praecepta pertinent; mirifice fides aucta, roborata morum

honestas. Quid igitur mirum, si apud Mantuanos cives Episcopus Iose-

phus Sarto pie ac sancte audierit, quippe qui, flammescente tantum ca-

ritate Christi actus, pauperum turmis non modo stipem ubertim suppe-

ditare, dapes praebere, vestes attribuere, verum etiam pedes flexis ge-

nibus deosculari soleret? In Consistorio die xn mensis Iunii, anno

MDCCCXCII IJ habito, Leo Pp. XIII, rec. mem., qui Episcopum Mantua-

num in magna habebat aestimatione et singulari amplectebatur amore,

inter Patres Cardinales eum adnumeravit et post triduum amplissimae

Ecclesiae S. Marci Venetiarum Patriarcham praefecit, ut clare pateret

non tantum Sedi, etsi permagnae, sed potius viro meritissimo Romanae

Purpurae honorem dari. Mirabilis urbs, Hadriatici maris Regina, quae

novum Patriarcham diu desideraverat, illum summo gaudio et univer-

sali plausu die xxiv mensis Novembris, anno MDCCCXCIV, excepit statim-

que omnis ordinis Venetiarum incolae eius humanitate ac virtute capti

sunt. Et revera, si vestes et quae novae dignitatis erant propria exci-

pias, nihil in Famuli Dei moribus et consuetudine vitae mutatum repe-

riat. Eadem humilitas et despectus sui, idem paupertatis et laboris

amor, idem gloriae Dei et animabus aeternae salutis procurandae arden-

tissimum et constans studium. Ut Mantuae, ita et Venetiis in primis

Cleri disciplinae instaurandae et sanctitati fovendae operam dedit ; po-

puli pietatem et christianarum virtutum cultum renovare et augere :

divinorum rituum decorem, cantum ecclesiasticum in pristinam di-

gnitatem revocare ; mores corrigere, abusus pellere, iura Ecclesiae vin-

dicare suaviter ac fortiter studuit. Leone XIII, immortalis memoriae, e

vivis sublato, anno MCMIII, Cardinalis Iosephus Sarto, die iv mensis

Augusti, eodem anno, evectus est ad apicem Summi Pontificatus, quem

reluctans, cum lacrimis, suscepit « in crucem », sibi nomen imponens

Pii Decimi. In Beati Petri Cathedra constitutus, quid Religionis bo-

num, quid tempora postularent intuens, hanc pergrandem sane et in-

signem Pontificatus sui notam futuram edixit : instaurare omnia in

Christo. Famulo autem Dei, qui experiendo noverat vix quicquam ad

hominum in Christo restaurationem efficacius esse quam sanctam Cle-

ricorum vitam, nulla potior cura fuit, quam ut ii omnes, qui in sortem

Domini vocati essent, pietate, oboedientia ac scientia prae ceteris emi-

nerent. Hinc primis Encyclicis Litteris « E supremi » sacricolis animum

suum pandere voluit, eos vehementer hortatus, ut quae sursum sunt sa-