LITTERAE 473

« tam et probatam, quasi Ecclesia discipl inam constituere possit « inutilem et oneros iorem q u a m libertas christiana patiatur ».

In c a u s a tamen de qua loquimur, dilecte Fili Noster, p lus affert periculi es tque m a g i s catholicae doctrinae discipl inaeque infestum consi l ium illud, quo rerum n o v a r u m sectatores arbi- trantur, libertatem q u a m d a m in Ecc les iam e s s e inducendam, ut, constricta q u o d a m m o d o potestatis vi ac vigilantia, liceat fi- del ibus s u o cu iusque ingenio actuosaeque virtuti largius ali- quanto indulgere. Hoc n imirum requiri affirmant ad libertatis e ius e x e m p l u m , quae, recentius invecta, civilis fere c o m m u - nitatis ius m o d o ac fundamentum est. - De qua N o s fuse a d m o d u m loquuti s u m u s in iis Litteris, quas de civitatum con- stitutione ad Epi scopos ded imus u n i v e r s o s ; ubi et iam ostendi- m u s , quid inter Eccles iam, quae iure divino est, intersit ceteras- que consociat iones o m n e s , quae libera h o m i n u m voluntate vi- gent. - Praestat igitur quandam potius notare opinionem, quae quasi argumentum affertur ad hanc catholicis l ibertatem sua- dendam. Aiunt enim, de Romani Pontificis infallibili magisterio, post s o l e m n e iudicium de ipso latum in Vaticana Synodo , ni- hil iam oportere e s s e sollicitos ; q u a m ob rem, eo iam in tuto collocato, p o s s e nunc ampl iorem cuivis ad cogi tandum atque a g e n d u m patere c a m p u m . - Praepos terum s a n e arguendi ge- n u s : si quid en im ex magisterio Eccles iae infallibili suadet ratio, h o c certe est, ut ab eo ne quis velit discedere, imo o m n e s ei- d e m se penitus i m b u e n d o s ac m o d e r a n d o s dent, quo facilius a privato quovis errore serventur i m m u n e s . Accedit, ut ii, qui s ic arguunt, a providentis Dei sapientia discedant a d m o d u m ; quae, q u u m Sedis Apostol icae auctoritatem et magis ter ium af- f irmata so lemniore iudicio voluit, idcirco voluit m a x i m e , ut pericula praesent ium t e m p o r u m animis cathol icorum efficacius caveret. Licentia quae pass im c u m libertate confunditur ; quidvis loquendi obloquendique l ib ido; facultas denique quidlibet sen- tiendi l i t terarumque formis exprimendi , tenebras tam alte men - tibus obfuderunt, ut maior nunc q u a m ante sit magisterii u s u s et necess i tas , ne a conscientia quis officioque abstrahatur. - Abest profecto a Nobis ut q u a e c u m q u e h o r u m t e m p o r u m inge- n ium parit, omnia repudiemus ; quin potius quidquid indagando veri aut enitendo boni attingitur, ad patrimonium doctrinae au- g e n d u m publ icaeque prosperitatis f ines proferendos, l ibentibus sane Nobis , accedit. Id tamen omne , ne sol idae utilitatis sit