478 ALBINGANENSIS

de impotentia locutus fuerit, nulla alia superest via quam medicorum attestationes ad trutinam revocare.

Et primo doctor Fontana ex inspectione corporis Annae collegisse asseruit, vitium congenitum, matrimonio prae- cedens, secumferens absolutam impotentiam, nedum ad ge- nerationem, sed etiam ad coitum ex parte ipsius Annae. Hanc sententiam sequitur peritus Moraglia, et obstetrix.

His quoad factum praemissis, commemorandae videntur iuris canonici dispositiones. Apprime notum est, iuxta SS.Ca- nones, impotentiam antecedentem et perpetuam quae matri- monium dirimit non esse impotentiam generandi, sed impo- tentiam tantum coeundi, qua scilicet vir et mulier carnali- ter commisceri nequeunt. Inhabilitas enim habendi prolem in casu quo copula perfici possit, nil aliud est quam steri- litas, ex qua minime sequitur matrimonii nullitas, cum et illa extante obtineatur secundarius coniugii finis, idest se- datio concupiscentiae et mutuum adiutorium. S. Thomas 4. dist. 34, q. un. art. 2. ad 3. Schmalzgrueber lib. IV tit. XV n. 30. Sánchez lib. VII disp. 92 n. 36. S. Alphonsus lib. VI n. i095 etc. Porro in muliere uteri absentiam vel atrophiam, dato etiam quod in praxi certo dignosci possit, quod plerique medici negant, reducendam esse ad meram sterilitatem, pro- babilior sententia, quam praesertim recentiores tuentur, do- cet Eschbach Disp. Phisiol. Theol. I, S, D'Annibale Theol. Mor. P. 3 n. 431 (9). Gasparri De matr. n. 514 etc., eo quia etiam deficiente utero immissio seminis virilis et rece- ptio in vaginam, in quo potentia coeundi consistit, optime verificari potest. Quin imo si femina ita ostium uteri clau- sum seu obstrusum habeat, ut nec fluxus menstruus exire, nec sperma vivificum- ingredi queat, haud exinde dicenda esset impotens ad coeundum, sed tantummodo ad generan- dum. Rem more suo egregie demonstravit coram S. C. C. in suo voto in Salernitana matrimonii 9 Augusti 1862 cl. Card. Tarquini, cuius verba hic exscribere opportunum duco:

« Facultas coeundi, qualis in iure canonico concipitur et ad matrimonium consummandum sufficiens habetur, eo actu