482 LITTERAE

naturalibus scientiis tam admirabilis incredibilisque progressio nemine diffitente, facta sit, tamen morum depravatio triste in dies incrementum capit. Et cum probe noscamus, historia etiam superiorum saeculorum edocti, non artium et scientiarum natu- ralium progressum, sed studium quod ad cognoscendam et im- plendam Christi legem confertur, deviis gentibus saluti esse, easque ab exitio prohibere, vehementer desideramus Christi Ec- clesiam sua libertate ubique frui, ut salutarem huius legis do- ctrinam tradere gentibus possit, earum corda ad illius amorem excitare, eiusque'vim sacerdotali ministerio ita fovere, ut in animis hominum uberrimos fructus operetur.

Atque hoc maiorem in modum optamus, Venerabilis Frater, ad illustris tuae Patriae prosperitatem et bonum, quam potissi- mum sancti Bonifacii labores olim Christo adiunxerunt, ac plu- rimorum martyrum sanguis et praeclarae sanctorum virorum virtutes fecundarunt, qui nunc caelestis regni gloria fruun- tur. - Alter iam vertitur annus cum tuas tuorumque fidelium preces Nostris coniungi postulavimus, ut dives in misericordia Deus, Nostris annuens votis, optatissimae libertati in Germa- norum imperio Ecclesiam feliciter redonaret. Nondum contigit Nobis ut voti compotes essemus; at firma spe nitimur, divina ope suffragante, curas Nostras optatum exitum habituras. Sen- sim ac paullatim vanae suspiciones et quae inde oriri solet iniu- sta contra Ecclesiam aemulatio, labentur et corruent: atque ii qui publicis, ibi praesunt rebus, aequo bonoque animo factorum rationem intuentes, facile intelligent non eos Nos esse, qui in aliena iura involemus, et inter sacram et politicam potestatem stabilem constare posse concordiam, dummodo utrimque seu pa- cis conservandae seu reconciliandae, ubi opus fuerit, voluntas amica non desit. Hoc Nos animo, hac voluntate esse, Tibi Ve- nerabilis Frater, et omnibus Germaniae fidelibus compertum plane et exploratum est; imo hanc voluntatem ita firmam fo- vemus, ut bona prospicientes in salutem animarum et in pu- blicum ordinem inde oritura, Tibi declarare non dubitemus, Nos huius concordiae maturandae causa passuros, ut Borussico Gu- bernio ante canonicam institutionem nomina exhibeantur sacer-