ENGOLISMEN. 499

qui strictissime tenent ad observantiam; sed non obstat; cum credita deficentia aliter obiterque suppleatur.

Episcopus cum primus ad Summum Pontificem praesen- t a n t supplicem libellum, quo Comes De Vignaud humiliter postulabat, ut dignaretur dispensare cum eo super matri- monium ratum et non consumptum, hanc daclarationem sua manu exàrabat : « Et ipsam uxorem vidimus et audivimus : introducta enim civili instantia, ira excandescens, iniuriam pro iniuria reddere, et dispensationem super matrimonio non consummato expostulare voluit, deinde abstinuit tum timo- re expensae subeundi, tum praesertim ex odio erga maritum, utpote credens ipsi ad alias nuptias transire iam parato hu- iusmodi dispensationem valde arridere. Quae et inconsum- mationem matrimonii constanter asseverat, et ipsa nocte nuptiarum iurgia enata ».

Vicarius autem dum ad Sacram Congregationem remit- tebat acta processus sibi commissi, adiecit: < Ceterum meum est dicere, tempore anteacto, dum me et Revmum Episco- pum engolismensem pluries adivit mulier, semper inconsum- mationem matrimonii sui ab ipsa, absque ulla tergiversatione fuisse assertam. Imo et mihi retulit factum in actis pro- cessus allegatum, cuius probationem habere non potuimus ; factum • scilicet inspectionis proprii corporis a quodam medico olim peracta, dum scilicet a marito iam separata vivebat, et testimonium virginitatis ab eo medico scriptis datum. »

Causae adduoendae pro dispensatione obtinenda, sunt odium mutuum; iudicum civilium sententia; nec ullo modo partes reconciliari posse.

Odiositas, quam in animis habere coniuges de Vignaud ad invicem demonstrarunt, nullum noscitur extare modum, cuius virtute humana valeat extingui; sed ideo ad fruen- dam vivendi, suo quisque ingenio, tranquillitatem, iidem ipsi sibi, vi legum, induxerunt; rite se invicem separantes et in separatione secum legitime traducentes actionem de civibus iuribus.

Quoad vero iudicia, quae se habent veluti obtenta a laica