510

APPENDIX XIII.

DE DIE XI . APRILIS ANNO MDCCC

IN SUO VICARIO CHRISTUS

Quamquam praeter nostrum institutum est de iis dicere, quae extra Romanam Apostolicam Cu- riam contingant, quaeque ad ec- clesiastica iura et officia non per- tineant; attamen videremur ali- cuius negligentiae nota digni si diem, quem solemnissimum prae- ter hominum memoriam omnige™ nis singularesque modis cele- brari conspeximus, silentio peni- tus praeteriremus.

Alii gesta factaque singula quae colligere poterunt memoriae pro- dent; nos autem eorum suppo- nentes historiam quid cogitemus potius expromemus.

Quamvis non multis ante die- bus catholicae ephemerides ubi- que referrent, in pluribus Orbis catholici partibus fideles in socie- tates coire ut obsequia deferrent SSmo Patri quo die Sacrum es- set celebraturus post annum Eius Presbyteratus quinquagesimum : quamvis eiusmodi obsequii signa multiplicis generis esse annuntia- rent; alia enim in ope pecuniaria colligenda consistebant, alia in fidelium nominibus scripto exci- piendis et observantiae causa San- ctissimo Patri deferendis; alia in sponsionibus dandis assistendi Sa- cro, illudque cum Sacerdote offe- rendi pro Pontifice Summo vel ad

,XIX. QUEM SOLEMNISSIMUM FECIT

DOMINUS IN ECCLESIA SUA.

sacram synaxim accedendi, et alia id genus; nihilominus haec quae probatissimae ephemerides vul- gabant, obsecundabant, promove- bant tunc cognita vere sunt, cum facta iam essent. Namque expecta- tionem omnium adeo longe supe- rarunt, ut merito affirmari possit, ea omnia quae facta quaeque gesta essent tunc cognita fuisse cum iam facta gestaque essent.-

Duo Romae prae caeteris no- vimus vel vidimus, quorum unum admirationem crearet, cuiusmodi erat nobilium donorum divida- rumque affluentia; alterum vero lacrymas vel invitas ex oculis di- ceret, cuiusmodi erat concursus humilium donorum quae perve- niebant ex pauperibus oppidis at- que urbibus Romae circumstan- tibus.

Illis diebus quodammodo exi- stimasses, fideles omnes uno eo- demque tempore veluti ex condi- cto decertasse, ut quisque alterum pro viribus in obsequio Beato Pe- tro in Augustissimo Pontifice vi- venti deferendo vinceret.

Et ad humiliora dona quod atti- net, inter ingentem civium et alie- nigenarum populum ad Apostolica Palatia confluentium,ut ea humilia dona, quae publice deferebantur, conspicerent, locus identidem dan-