316 LITTERAE ENCYCLICAE

( 1 ) IOANN. V, 1 7 .

(i) Registr. xi, 36 (28).

(5) 1 Cor. H, 4.

Haec mutatio dexterae excelsi! Ac vere quidem affirmare licet, sic persuasum fuisse Gregorio, non aliam nisi Dei manum talia patrasse. His enim verbis de Britanniae conversione san- ctissimum monachum Augustinum affatur, quae sane de cete- ris omnibus in ministerio apostolico ab ipso gestis intelligi pos- sunt. Cuius opus hoc est, inquit, nisi eius qui ait: Pater meus usque nunc operatur et ego operor? (1) Qui ut mundum osten- deret, non sapientia hominum, sed sua se virtute convertere, praedicatores suos, quos in mundum misit, sine litteris elegit; hoc etiam modo faciens, quia in Anglorum gente fortia digna- tus est per infirmos operari (2). Equidem Nos minime latent, quae sancti Pontificis oculis, de se abiecte sentientis, omnino fugiebant, et rerum gerendarum peritia, et in coeptis ad exitum perducendis ingenium sagax, et in rebus disponendis mira pru- dentia, et sedula vigilantia et non intermissa sollicitudo. At com- pertum pariter est, ipsum, non qua huius mundi principes, vi et potentia fuisse progressum, qui in altissimo illo pontificiae dignitatis fastigio primus voluerit appellari: Servus servorum Dei, non profana tantum scientia aut persuasibilibus humanae sapientiae verbis (3) viam sibi munivisse, non prudentiae tan- tum civilis consiliis, non instaurandae societatis rationibus diu- turno studio praeparatis ac deinde in rem deductis, non denique,, quod admirationem habet, mente concepto sibique proposito vasto aliquo tramite, in apostolico ministerio sensim percurren- do ; quum contra, ut notum est, in ea esset cogitatione defixus, qua putaret imminere mundi finem, adeoque modicum tempus reliquum esse ad grandia facinora. Gracili admodum et infir- mo corpore, diuturnis afïïictatus morbis, ad extremum saepe vitae discrimen, incredibili tamen pollebat animi vi, cui nova semper alimenta suppeditabat vivida fides in Christi verbo cer- tissimo in eiusque divinis promissis. Maximam quoque fiduciam collocabat in collata divinitus Ecclesiae vi, qua ipse rite posset suo in terris fungi ministerio.

Quare hoc illi propositum in omni vita fuit, quale singula dicta eius factaque comprobant, ut eandem fidem ac fiduciam et in se ipse foveret et in aliis vehementer excitaret, dumque