520 LITTERAE ENCYCLICAE

bus ac dissidiis, se ipsa detruncat quasi ramum inutilem, sed vel imam arboris radicem petit, id est Ecclesiam, conaturque vitalem exsiccare succum, quo certius illa corruat nullum in posterum emissura germen.

Hodiernus hic error idemque maximus, unde ceteri fluunt, causa est cur tantam aeternae hominum salutis iacturam ac tam multa religionis detrimenta doleamus, plura etiam, nisi medica adhibeatur manus, impendentia extimescentes. Negant enim quidquam esse supra naturam; esse Deum rerum con- ditorem, cuius providentia cuncta regantur; Aeri posse mira- cula; quibus de medio sublatis necesse est. christianae religio- nis fundamenta convelli. Impetuntur ipsa argumenta, quibus Deum esse demonstratur, atque incredibili temeritate, contra prima rationis indicia, repudiatur invicta illa argumentandi vis, qua ex effectibus causa colligitur, id est Deus eiusque attribu- ta, nullis circumscripta limitibus. Invisibilia enim ipsius a crea- tura mundij per ea quae facta sunt, intellecta eonspieiuntur ; sempiterna quoque eius virtus, et divinitas (1). Facilis inde adi- tus patet ad alia errorum portenta, rectae rationi repugnantia aeque ac bonis moribus perniciosa.

Enimvero gratuita supernaturalis principii negatio, quae propria est falsi nominis scientia (2), fit postulatum critices historicae pariter falsae. Quae ordinem rerum supra naturam ratione quavis attingunt, sive quod illum constituant, sive quod cum illo coniuncta, sive quod ipsum praesumant, sive denique quod nisi per ipsum explicari multa non queant, ea omnia, nulla investigatione instituta historiae paginis eraduntur. Eius- modi sunt Iesu Christi divinitas, mortalis ab eodem assumpta caro Sancti Spiritus opera, sua Ipse virtute a mortuis excita- tis, omnia denique fidei nostrae cetera capita. Qua falsa semel inita via, nulla iam lege critica scientia cohibetur, suoque marte quidquid non arridet aut rei suae demonstrandae adversari putatur, id omne sacris libris adimitur. Sublato enim superna- turali ordine, longe alio fundamento exstrui necesse est histo- riam de Ecclesiae originibus, ideoque suo lubitu novarum re- rum molitores monumenta versant, ea non ad sensum aucto- rum, sed ad suam ipsorum voluntatem trahentes.

(t) Ad Rom. i, 20.

(2) i Tim. vi, 20.