LITTERAE 5 3 3

« omnem, terrarum orbem eos miseritis, qui renunciarent, haeresim et se- -« etam quamdam impiam et iniquam excitatam esse a Iesu quodam galilaeo « seductore ». Dial, cum Triph.

Christianam Religionem adeo audacter infamantes eius adversarii, -quid ipsi facerent optime noverant : id nimirum sibi assequendum propo- suerant, formidandum contra eam adversarium, Romanum videlicet Im- perium, concitare. Calumnia suo itinere progressa fuit : Atque Pagani, illorum oblocutionibus temere fidem habentes, primos Christianos - homines inutiles, periculosos cives, seditiosos, Imperii atque Imperatoris inimicos - certatim appellabant. (Tert. in Apolog. Min. Fel. in Oct.).

Frustra Christianae Religionis Apologistae suis scriptis, frustra Chri- stiani praeclara sua vivendi ratione ad demonstrandum quam absurdae ac sceleratae essent huiusmodi insimulationes incubuerunt; neque illis, neque huic Pagani sive oculos, sive animum intendere dignabantur. Vel ipsum Christianum nomen iisdem erat tamquam belli denunciatio ; et Christiani hanc unam ob causam, quod Christiani essent, inter alterutrum se arctis- sime constitutos conspiciebant ; ut vel apostasiam seligere deberent, aut martyrium. Eaedem quaerelae, iidemque rigores sequentibus saeculis plus minus renovati sunt, quoties supremi Principes proprii imperii nimis ze- lotypa et malevolo in Ecclesiam animo affecti forte occurrerunt.

Isti quovis tempore proferre probe noverant, et in publicum edere, uti probabiles damnationis causas, confictos Ecclesiae aggressus in laicum Principatum, ut huic saltem iuris speciem ad usurpationes conficiendam, vimque Christianae Ecclesiae inferendam suppeditarent.

Nos ad huiusmodi praeterita facta raptim recensenda officio compulsi fui- mus, ne Catholici animo deficiant in praesenti, neque perturbentur. Collucta- tio quidem quoad rei essentiam eadem semper est : semper Iesus Christus positus in signum contradictionis hominum : semper eadem adminicula ab hodiernis Christianae Religionis hostibus adhibita ; adminicula profecto ve- tera quoad substantiam, et quoad formam vix immutata : sed proinde etiam semper eaedem defensionis rationes a nostris sive Apologistis, sive Docto- ribus, sive Martyribus perspicue indicatae.

Quod illi fecerunt, nobis itidem faciendum apprime est. Igitur ceteris rebus omnibus Dei atque Eius Ecclesiae gloriam praeponamus : pro eadem constanti atque efficaci animi contentione laboremus ; curamque successus Christo Domino relinquamus, qui nobis dicit : « In mundo pressuram ha- bebitis ; sed confidite, Ego vici mundum » -- (Io. XVI. 33).

Ut illuc pertingamus, quod quidem Nos iam ante monuimus, arcta ani- morum coniunctio necessaria est ; ac si eo nos pervenire cupimus, cuiusvis propriae opinionis studium deponere opus est, quod communis actionis vim atque efficaciam minuere possit. Hic vero Nos ad civiles Gallorum dissen- siones super agendi ratione in praesenti Reipublicae statu adhibenda con- -citatas alludere praecipue volumus : quaestio profecto haec est, quam Nos •ea perspicuitate, quam rei ipsius gravitas exigit, pertractare desideramus : -a principiis certis statuendis exordientes ad practica exinde consectaria deducenda progrediemur.