Votum Consultoris 53o

tum est sed etiam qua contractus, ex quo tum coniugum et prolis tum

utriusque societatis bonum quam maxime pendet? Pleraeque delegationes

ad acta civilia , etiam parvi m o m e n t i , invalidae sunt nisi in scriptis

fiant, certae personae et quidem ope publici tabellionis. Iam quis putet

plus aequo requiri, si dicamus ad validitatem dictae licentiae opus esse

ut scripto detur determinato sacerdoti? Quae tenuis iuris vigentis mo-

dificatio, dum praestat ut honor debitus etiam ex hoc capite habeatur

sacramento , quod magnum est, praeterea supprimit quaestiones circa

valorem licentiae tacitae vel expressae vel interpretativae, quae haud

raro ipsius matrimonii valorem in discrimen adducunt.

c) Demum est ius receptum, a lege clandestinitatis eximi partem

catholicam quae acatholicae exemptae iungi velit. Nihi lominus, ut video

e x f o l i o Exmi Secretarii, id pluribus Vestrum non probatur; et merito

quidem, sapit enim gratiam ac privilegium erga transgredientes legem

Ecclesiae, prohibentis matrimonia mixta eaque vehementer abhorrentis.

Clemens XI in litteris ad Gustavum Leopoldum Principem Bipon-

tinum datis 23 Iulii 1707 aiebat : « Ecclesia ab huiusmodi coniugiis,

quae plurimum deformitatis nec parum spiritualis periculi praeseferunt,

abhorret ». Et eadem fere repetunt Pius VI in litteris ad Card. de Frank-

enberg 1 3 Iulii 1782 ; Pius VII in litteris ad Galliarum Episcopos 17

Febr. 1809; Pius VIII in litteris 2 5 Martii r 8 3 o ; Greg. XVI in litteris

ad Primatem et Episcopos Hungariae 3o Apr. r84 r. Porro absonum

videtur et a reverentia sacramenti prorsus alienum si talia coniugia in-

euntes, quasi in praemium boni operis, maneant a lege clandestinitatis

exempti.

Velint igitur, EE. VV. , decernere ut etiam quoad sic contrahentes

servetur principium vigens circa alia impedimenta, quod scilicet stante

individuitate contractus matrimonial is , inhabilitas unius ad matrimo-

nium valide contrahendum facit, per se et ex natura rei, matrimonium

invalidum pro utraque parte (S. Thomas , tert. part. suppl., q. 47,

art. 4). Adeo ut catholici inhiantes matrimonia mixta, legi clandesti-

nitatis non minus ac alii fideles subiiciantur. Quod si fiat, etiam ex

hac parte ad Tridentinum revertemur. Nostis enim, EE. P P . , in actis

S. Synodi de communicatione exemptionis huiusmodi nullum vestigium

inveniri, sed eam multo serius ex minus recta applicatione dicti prin-

cipii individuitatis contractus apud quosdam doctores invaluisse, et so-

lum a tempore Benedicti XIV ut ius certum habitam esse (Bened. XIV,

de Syn., lib. VI, c. VI, n. 12; Wernz, tom. IV, n. 40; Gaspar, vol. II,

n. g6j). Dicam ampl ius: abolitionis exemptionis , de qua loquimur,

exemplum nobis reliquit s. m. Leo XIII, qui dum rogante Archiepi-