MEMBRUM IV.

Quid sit caelum Trinitatis, scilicet utrum sit corpus, vel non ? et, Quid in eo contineatur ?

Deinde ratione hujus quod in fine ejusdem distinctionis dicit Magister, cap. Hic quaeri solet: oportet quaerere de caelo Trinitatis, Quid sit, utrum scilicet sit corpus, vel non ?

Et, Quid in eo contineatur ?

Quod corpus sit, probatur sic:

i. Quaecumque sunt ejusdem divisionis, sunt ejusdem naturae communis: caelum Trinitatis cum aliis caelis quae enumerat Rabanus in Glossa super Deuteronomium, ubi dicit, quod est caelum Trinitatis, empyreum, crystallinum, firmamentum, igneum, olympium, aethereum, aereum, hoc caelum Trinitatis enumeratur sub hoc communi quod est caelum: ergo commune quod est caelum, per unam naturam est in omnibus enumeratis: sed per naturam corporei est in caelo Trinitatis: ergo caelum Trinitatis est corpus.

2. Adhuc, Aristoteles in Praedicamentis pro principio ponit: Quando alterum dicitur de altero ut de subjecto, quaecumque de praedicato dicuntur, omnia de subjecto dicuntur. Constat autem, quod caelum Trinitatis est caelum: caelum autem est corpus, ut prius habitum est: ergo caelum Trinitatis corpus est.

3. Adhuc, Omne quod per differentias situs determinabile est ad locum, corpus est: caelum Trinitatis per differentias situs determinatur ad locum, dicitur enim esse supremum, supra autem et infra differentiae situs sunt et loci. Ergo constat propositum, scilicet quod caelum Trinitatis est corpus.

In contrarium est, quod Deus est in caelo Trinitatis, sicut dicunt Sancti. Matth. vi. 9: Pater noster, qui es in caelis Si ergo continetur in ipso sicut in corpore, tunc Deus finitur ad aliquod corpus, et est in aliquo corpore inclusus in illo, quod est contra fidem. II Paralip. vi, 18: Si caelum et caeli caelorum non te capiant, quanto magis domus ista quam aedificavi, scilicet tibi. Gregorius: " Deus est in omnibus non inclusus. " Patet ergo, quod caelum Trinitatis non potest esse corpus.

Quaeratur, ergo, Utrum caelum Trinitatis sit ipse Deus ?

Et videtur, quod non:

1. Dicit enim Philosophus in IV Physicorum, quod nihil est in seipso per se: cum. ergo Deus sit in caelo Trinitatis, et non in aliquo per accidens, nullum enim. accidens convenit Deo, constat quod caelum Trinitatis non potest esse idem cum Deo.

2. Adhuc, Isaiae, lxvi, 1: Caelum sedes mea, terra autem scabellum pedum meorum. Constat autem, quod Deus est in caelo illo quod sedes ejusdem est: et hoc dividitur contra terram: cum ergo nullum increatum dividitur contra creatum, et terra creata sit et dividatur contra caelum, oportet caelum creatum esse: sed nullum creatum est Deus: ergo caelum Trinitatis non est Deus.

3. Adhuc, Isa. xiv, 13 et 14, dixit Lucifer: In caelum conscendam, super astra Dei exaltabo solium meum: sedebo in monte testamenti.... Similis ero Altissimo. Ergo per hoc quod in caelum voluit conscendere, similis voluit esse Altissimo: sed per nullius corporis vel creaturae ascensionem potuit esse similis Altissimo: et hoc scivit, cum sapiens esset: ergo non intendit aliquam corpoream altitudinem vel creatam, quando dixit: In caelum conscendam: caelum ergo Trinitatis nec corpus est, nec aliquid creatum..

Si autem hoc conceditur: tunc quaeritur, Qua altitudine caelum Trinitatis elevetur super alios caelos ?

Dicit enim Philosophus in Ii de Caelo et Mundo, quod extra caelum supremum nec locus est, nec tempus, sed vita beata. Et sic videtur, quod cum Deus infinitus in nullo corpore possit esse inclusus in illo, nec extra aliquod corpus exclusus ab illo, quod caelum Trinitatis elevatione corporali sive locali esse non possit supra caelum empyreum, nec intra ipsum.

Juxta hoc ulterius quaeritur, Quid in caelo Trinitatis contineatur ?

Et videtur, quod omnes Angeli et omnes beati. Ad Coloss, iii, 1: Quae sursum sunt quaerite, ubi Christus est in dextera Dei sedens. Si quaerenda sunt illa, tunc permanendum est in eis. Christus autem sedet ad dexteram Dei in caelo Trinitatis. Ergo videtur, quod sanctis omnibus manendum sit in caelo Trinitatis.

Ulterius quaeritur de beata Virgine, Utrum ipsa sit in caelo Trinitatis ?

Et videtur, quod sic, per verbum Hieronymi in sermone, Cogitis me, o Paula et Eustochium, quod " exaltata est super omnes choros ad caelestia regna. " Super omnes autem choros Angelorum non est nisi caelum Trinitatis. Ergo exaltata est in caelum Trinitatis.

Ulterius quaeritur de Christo homine in quantum homo, Utrum sit in caelo Trinitatis ?

Et videtur, quod sic.

1. In symbolo enim dicitur: " Ascendit in caelum, sedet ad dexteram Dei Patris. " Dextera autem Dei Patris est in caelo Trinitatis: ergo Christus homo in quantum homo est, in caelo Trinitatis est.

2. Adhuc, Idem probatur per verbum Stephani, Act. vii, 56: Ecce video caelos apertos, et Jesum stantem a dextris Dei.

3. Adhuc, In Psalmo xviii, 7: A summo caelo egressio ejus: et occursus ejus usque ad summum ejus. Summum autem caelum, caelum Trinitatis est: nec occursus ejus est usque ad summum, nisi occurrat in caelum Trinitatis: ergo videtur, quod Christus homo in quantum homo, sit in caelo Trinitatis.,

In contrarium est, quod dicit Magister in libro II Sententiarum,, distinct. II, cap. ultimo, quod cum dicitur caelum Trinitatis, in quod concupivit Lucifer ascendere,, ibi dicitur caelum Dei celsitudo: et est tale, Ascendam in caelum, hoc est, ad aequalitatem Dei : sed ad aequalita- tem Dei, nec beata Virgo, nec etiam Christus homo in quantum homo, nec aliqua creatura umquam ascendit: ergo in caelo Trinitatis nihil est, nisi ipsa Trinitas, scilicet Pater et Filius et Spiritus sanctus. Unde etiam, Joan. xiv, 28, dicit Christus homo in quantum homo: Pater major me est. Et in symbolo Athanasii: " aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem. "

Solutio. Dicendum, quod in caelo Trinitatis nihil est, nisi ipsa Trinitas: et caelum Trinitatis non est corpus, sed ipsa Trinitatis eminens celsitudo, continens in esse, et salvans omne quod est: quod Philosophi caelo attribuebant, et hoc caelum vocabant: ideo caelum sedem Dei esse dixerunt.

Ad primum ergo dicendum, quod ea quae sunt ejusdem divisionis sub aliquo communi, sunt ejusdem rationis et ejusdem naturae in illo communi, si illud commune ut genus praedicatur de eis. Si autem praedicatur ut commune per analogiam sive proportionem, tunc non est verum: et ita praedicatur caelum de caelo Trinitatis, et aliis caelis. Secundum hoc enim dicitur caelum, quod est continue continens et salvans contenta sub ipso: et hoc modo caelum Trinitatis per prius est caelum: quia simpliciter continet et salvat omnia Dei summa celsitudo: alii autem caeli quaedam continent et salvant quodam modo et non simpliciter. Dico autem quodam modo, quia per influentiam luminis et motuum, et non simpliciter: non enim salvant ut causa efficiens quae per essentiam, praesentiam, potentiam, sit in omnibus, sicut est eminens Dei celsitudo.

Ad aliud dicendum, quod regula Aristotelis intelligitur de his quae praedicantur ut genus, vel ut natura communis: et non de his quae praedicantur in communitate analogiae sive proportionis.

Ad aliud dicendum, quod caelum Tri- nitatis per differentias situs et loci non determinatur ad aliquem locum, Deus enim localis non est: et quando dicitur supremum vel summum, intelligitur de eminentia dignitatis, non loci.

Id quod objicitur in contrarium, deducit ad inconveniens, et procedit.

Ad id quod ulterius quaeritur, utrum sit ipse Deus ?

Dicendum, quod,. absque dubio caelum Trinitatis est ipse Deus Trinitas.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod nihil est in seipso, ut dicit Philosophus: sed oportet diversitatem esse inter continens et contentum: sed haec est diversa: in compositis enim localibus inter continens et contentum est diversitas rei: et de his intelligitur dictum Philosophi. In simplicibus autem non localibus sufficit diversitas secundum modum significandi: et sic est hic cum dicitur, Deus est in eminentia dignitatis suae, sive in caelo: tunc enim per Deum significatur causa continens et salvans omnia, et per caelum significatur idem, sed alio modo, significatur enim ut ambiens omnia quae continet et salvat,

Ad aliud dicendum, quod Isaias non loquitur de caelo Trinitatis, sed de caelo prout locus beatorum est: et hoc dicitur sedes Dei, quia per eminentiorem effectum gratiae et gloriae apparet in illo. Et bene concedendum est, quod hoc est creatum. Et terra dicit scabellum pedum ejus: quia non apparet in ea expressa species quam contemplantur beati, sed potius obscurum vestigium, quod sequuntur hi qui per creaturas quasi mendicando discunt Deum. Videmus nunc per speciem in aenigmate: tunc autem facie, ad faciem, sicut dicitur, I ad Corinth. xiii, 12.

Ad aliud dicendum, quod hoc procedit et probat veritatem secundum Catholicam fidem.

Similiter dicendum est ad sequens, scilicet de elevatione caeli, quod hac ratione vere concludit et procedit: extra caelum enim empyreum nec locus nec tempus est, sed vita beata, quae dicitur ibi esse in Deo sicut in objecto, non sicut in loco: Deus enim cum infinitus sit, nullo loco vel tempore finitur vel continetur, sed est in quolibet non inclusus, ut dicit Gregorius.

Ad id quod ulterius quaeritur, Quid sit in caelo Trinitatis ?

Dicendum, quod solus Deus Trinitas est in caelo Trinitatis. Nihil enim creatorum potest pervenire ad aequalitatem eminentiae divinae:

Et quod objicitur de dicto Apostoli ad Colossenses, dicendum, quod ibi dicuntur esse sursum in dextera Dei bona potiora, quibus fruitur Christus: et dicuntur ad dexteram, quia spiritualia sunt: et per oppositum temporalia per metaphoram dicuntur esse ad sinistram.

Ad id quod objicitur de beata Virgine, dicendum, quod ipsa quia creata est, non est in aequalitate Dei, et per consequens non est in caelo Trinitatis.

Ad dictum Hieronymi dicendum, quod licet super choros Angelorum nihil sit nisi caelum Trinitatis quantum ad distinctionem mansionum in beatitudine: tamen chori Angelorum ad Dei aequalita-

tem non ascendunt, sed inter eminentiam Dei et elevationes Angelorum infinita distantia est tam in gradibus dignitatis, quam in gradibus gloriae, in quibus beata Virgo exaltata super choros Angelorum esse dicitur: quod, ut dicit Hieronymus, nulli Sanctorum praeter eam est concessum: tamen ad aequalitatem eminentiae divinae non ascendit.

Ad id quod quaeritur de Christo, dicendum, quod Christus homo est in caelo Trinitatis, sed non in quantum homo: quia hoc quod dico, in quantum, syncategorematice sumptum, conditionem naturae dicit, et ex conditione humana non habet Christus, quod sit in caelo Trinitatis, sed potius ex unitate personae.

Et sic de Christo homine non in quantum homo intelligitur dictum symboli, sicut bene explanatur per dictum Athanasii in symbolo, Quicumque vult.

Per idem patet solutio ad illud quod objicitur de auctoritatibus et Psalmo. Haec enim de Christo homine dicuntur, non in quantum est homo, sed in quantum est divina persona.

Id quod objicitur in contrarium, simpliciter concedendum est: quia hoc est Catholica fides.