556 Appendix XII

Id in genere coniici potest ex canonica epistola citata S. Basilii ad Amphilochium, in qua ter S. Basilius loquitur de infanticidio, canones statuendo iuxta Ecclesiae consuetudinem : videlicet in cit. n. 2: « Quae de industria foetum corrupit, caedis poenas luat ». Item in num. 33: « Mulier quae in via peperit, et sui foetus curam non gessit, caedis crimine teneatur ». Iterum num. 52 repetit: « Quae foetum in via editum neglexit, si cum posset quidem servare con- tempsit, vel se ideo peccatum celare existimans, vel etiam omnino belluina et inhumana cogitatione impulsa, tamquam propter homi- cidium iudicetur. Sin autem eum fovere non potuit et propter solitu- dinem rerumque necessariarum inopiam foetus interiit, matri igno- scendum est ».

Heic animadverte : I o agi de canone quem s. Basilius ad Amphi- lochium tradidit-iuxta Ecclesiae sensum aut consuetudinem, prout ex integro contextu eruitur.

2° Agitur de muliere, quae peperit in via, peccatum celare exi- stimans; quae proinde exponit periculo mortis foetum ut peccatum abscondat: atque proinde si infans moriatur propter rerum necessa- riarum inopiam, eiusmodi mors imputanda est matri, saltem in causa.

3° Quamvis autem hac culpa matris infans perirei, canon dicit: matri ignoscendum est, neque damnatur canonicae poenae tamquam caedis rea.

Ex his coniici potest, quaenam s. Basilii fuisset sententia, si ei propositus fuisset casus, de quo agimus. Audi Basili : mater et eius foetus sunt in instanti periculo mortis: ambo certe mox morituri: mater non contemnit filium servare, immo incolumem esse vehe- menter cupit, sed etiam ipsa mortem quam ei certo infert moriturus infans declinare contendit : audit ad eius vitam servandam non aliud superesse medium, quam accelerationem mortis infantis sive per pharmacum, sive per ferrum: sed ipsa reformidat, namque neque belluina neque inhumana cogitatione impellitur. Quod quaerit, quod urget in praesentia hoc est : quoniam cum infante interire debeat, eo modo quo possit ipsa servetur ; non quaerit mortem morituri infantis, sed suam vitam quoad fieri possit excupit. Quid dicis Basili, est ne illicita, est per se mala abactio et interitus foetus? namque si est per se mala poenam canonicam mulier subire debebit; rea esset enim, ut aiunt, homicidii: neque ei ignoscendum, ne aliae matres ansam sumant tam gravia delicta patrandi: quid ergo dicis?

Compara, Lector, utrumque casum, et facile erues quid respon- disset Basilius. Nonne vides sub generali canone eiusmodi casum non comprehendi, cum explicite canon dicat, quae de industria (Kar è-Kirridevo-Lv) foetum corrupit? quibus verbis excluditur corruptio foetus ex necessitate, qui nec servari potest.

Sed haec, quae coniiciendo eruimus de sententia quae viguerit apud Ecclesiae Patres in casu de quo agimus, explicito Tertulliani